Mühendis gözüyle zehirli gaz bulutu

İnsan etkinliği olarak zaten sanayi, endüstri, tarım ve diğer çevresel işlemler sonucunda bu tür birçok atık atmosfere hep atılmaktadır. Fabrikalar, enerji santralları, motor egzozları ve benzeri kaynaklardan atmosfere atılan kükürt dioksit (SO2) ve azot oksitleri (NOx) atmosferdeki taşınımı sırasında bulut içindeki su ile reaksiyona girerler. Bu reaksiyonlar sonucunda sülfürik asit (H2SO4) ve nitrik asit (HNO3) (halkın değişiyle kezzap) oluşur. Oluşan sülfürik asit ve nitrik asidin yağmur, kar, sis ve diğer şekillerde yağışlarla beraber yeryüzüne düşmesine asit yağışları adı verilir.

Yağışların normal yağıştan daha fazla asitlik derecesine sahip olmaları, düştükleri bölgeyi (bitkiler, toprak, yapılar, göller, akarsular, denizler vb.) kirletmekte, yapılara ve canlılara zarar vermektedirler. Asit yağışlarına ek olarak kuru birikme olarak adlandırılan bir asitlilik çeşidi daha vardır. Bu ise, gaz ve parçacık şeklinde daha asit reaksiyonlu parçacıkların yeryüzünde birikmesidir. Rüzgar daha asit reaksiyonlu parçacıkları taşır ve bunlar da değişik yüzeylerde (Bitkiler, binalar, arabalar, vs) birikirler.

Yağışlar esnasında daha önceden havada birikmiş olan daha asit reaksiyonlu parçacıklar yağışla yıkanarak yeni bir karışım oluştururlar ve bu karışım çok daha asit reaksiyonlu bir yapıya sahip olabilir. Kuru birikme ile asit yağışlarının birlikte meydana gelmesi literatürde asit birikmeleri olarak adlandırılır. Yağışların havadaki gaz ve asılı parçacıkları temizleme görevi yapması nedeniyle de yağış hava kirliliğinde çok önem kazanmaktadır.

Teröristlerin Musul’da yaktıkları kükürt madeni ülkemize oldukça uzak. Diğer deyişler aşağıda görüldüğü gibi ülkemizin doğu bölgesinde olabilecek en düşük miktarda.

Benzer bir şekilde bir meteoroloji mühendisi olarak yapacağımız aşağıdaki gibi basit bir yörünge analizi de bu kirleticilerin bizim güneydoğun geçerek Cin’in üzerinde bu ay sonunda Rusya’nın içlerine kadar varacağını söyleyebiliriz.

Dikkat ederseniz bugün (26 Eylül) öğlenden sonra bu kirleticileri taşıyan tüm hava parçaları yaklaşık 3 km yukarıdan geciyor olacaktır.

Sonuç olarak kışın arada bir yaşadığımız hava kirliliğinin yanında Musul’dan gelebilecek olan kirleticilerin lafı bile olmaz. Şüphesiz sessiz bir kriz olan asit yağmurlarını ülkemizde çok daha fazla ciddiye alıp kendimizi, doğamızı, göllerimizi ve tarihi eserlerimizi korumalıyız...