Bi-Polar ne demek? Belirtileri nelerdir?
Şarkıları tüm dünyada dinlenen Kanye West'in dokuzuncu albümü yayınlandı. Albümün kapağında “I hate being Bi-Polar its awesome” yazısı yer aldı. Herkes yazının içersinde Bi-Polar ne demek olduğunu mera etmeye başladı. Peki Bi-Polar ne demek? Belirtileri nelerdir? Bi-Polar bozukluğun nedenleri nedir? Detaylar haberimizde...
Kanye West'in ''Ye'' adı ile içerisinde 7 şarkının yer aldığı albümü yayınlandı. Müzikseverle buluşan albümün kapağında “I hate being Bi-Polar its awesome” yazısı yer aldı. Albümün detayları merak edilirken aynı zamanda kapak yazsında geçen ''Bi-polar'' ne olduğu araştırılmaya başlandı. Peki Bi-Polar ne demek? Belirtileri nelerdir? Bi-Polar bozukluğun nedenleri nedir? Merak edilen soruların cevapları detayları ile haberimizde...
BİPOLAR BOZUKLUK
Bipolar bozukluk (iki uçlu duygulanım bozukluğu), belirtileri bir dönem yüksek ruh halli maniye ve bir dönem düşük ruh halli majör depresif bozukluğa benzer olmak üzere, kişinin duygudurumunda aşırı ve zıt yönlü değişiklikler tecrübe etmesi ile karakterize edilen bir zihinsel hastalıktır. Yükselen duygudurumu, duygudurumunun şiddet seviyesine ya da psikoz belirtilerinin mevcudiyetine bağlı olarak, mani veyahut hipomani olarak isimlendirilir.Mani esnasında, hasta kimse, anormal düzeyde enerjik, mutlu veya fevri hissetmekte ya da davranışlar göstermektedir.
Hastalığın kullanılan diğer tanımlayıcı terimleri arasında iki uçlu duygudurum bozukluğu, bipolar afektif bozukluk, manik depresif bozukluk, manik depresyon ve manik atak sayılabilir. Bipolar bozukluğun sebebi henüz tümüyle anlaşılamamıştır; fakat, çevresel ve genetik etmenlerin rol aldığı düşünülmektedir. Birçok genin hastalık riskine etki ettiği bildirilmektedir.
Bipolar bozukluk, kişinin depresyon ve/veya mani, hipomani, ve/veya karışık durumlar geçirdiği duygudurum bozuklukları sınıfını kapsayan tanısal kategoridir. Kişinin, depresif eğilimlerin yoğun yaşandığı dönemlerle, taşkınlık, coşkunluk olarak tanımlanabilecek mani dönemleri yaşadığı, bu bağlamda Bipolar Bozukluk ya da Manik Atak olarak tanımlanan bir rahatsızlıktır. DSM-IV adlı tanı ve istatistik kriteri ile teşhis konur. Bu hastalığın genelde yirmili yaşlarda ortaya çıktığı çeşitli kaynaklarda belirtilmektedir. Tip 1 , Tip 2 ve Tip 3 olarak 3'e ayrılır.
BELİRTİLERİ
Mani, bipolar bozukluğun tanımlayıcı özelliklerinden biridir ve farklı şiddet düzeylerinde gerçekleşebilir. Hipomani olarak adlandırılan orta düzey şiddetteki mani içinde bulunan bireyler zinde ve kolaylıkla heyecanlanabilmekte (uyarılgan) olup; genellikle yüksek seviyeli bir üretkenlik içerisindedirler.Hipomani ilerlemesi halinde, hasta bireyler birden degisiveren (Ing. erratic) ve fevri davranışlar gosterebilir. Bu hasta bireyler, gelecege dair siklikla kotu kararlar alabilmektedir gercekci olmayan gelecege dair düşünceler geliştirmekten oturu ve daha az uyumaktadırlar. Mani bireyler, ekstrem durumlarda, psikoza uzanacak boyutta halusinasyonlar gorebilir, var olmayan sesler duymaya baslayabilir veya evrene-cevresine dair kuruntulu ya da carpik inanislar geliştirebilir.Bir mani dönemi (Ing. episode) ardindan genellikle bir depresif dönem tecrube edilir. Mani ya da hipomani döneminden depresif döneme, ve tam tersi, gecisten sorumlu biyolojik mekanizmalar, gunumuzde butunuyle kesfedilememistir.
NEDENLERİ
Bipolar bozukluga yol acan mekanizmalar kesin olarak bilinmemektedir ve bireyden bireye farklilik gosterebilir. Hastaligin olusma riskini %60-80 bandinda genetik etmenlerin olusturdugu dusunulmektedir.[49] Bipolar spektrumunda kalıtsallık orani 0.71 olarak tahmin edilmektedir. I. tip bipolar bozukluga ait konkordans oranları, modern arastirmalarda, tek yumurta ikizleri icin mutemadiyen %40 oraninda tespit ediliyorken, bu oran cift yumurta ikizleri icin %5 civarinda bulunagelmektedir.I. ila II. tip bipolar bozukluk ve siklotimik bozukluk kombinasyonu tecrube eden cift ve tek yumurta ikizlerinde de, bir onceki çalışma sonucuna benzer olarak, ilgili oran sirasiyla %42 ve %11 olarak not edilmistir. Unipolar bozukluga ait kondordans oranlarını arastiran bir diğer bilimsel çalışmada, bu oran tek yumurta ikizleri icin %67 rapor edilmis iken; cift yumurta ikizleri icin %19 olarak one surulmustur. Yukarıdaki araştırmaların tümünde, çift yumurta ikizlerine ait konkordans oranlarının nispeten düşük olması, hastalık oluşumu üzerinde aile ve çevre etkisinin kısıtlı olduğu çıkarımını önermektedir; fakat, bu tip araştırmaların doğası itibariyle dar kapsamlı örneklemlemelere dayanıyor olması, bu önermenin kesin ispatını zorlaştırmaktadır.
GENETİK
Kimi davranışsal genetik araştırması, pek çok kromozom bölgesinin ve aday genin, her biri hafif veya orta etkili olmak üzere, bipolar bozukluk yatkınlığı ile etkileşimde bulunduğunu önermiştir.Bir araştırmada, bipolar bozukluk riskinin, bipolar bozukluk tecrübe etmiş bireylerin birinci dereceden yakınlarında, toplum ortalamasına nispeten yaklaşık on kat yüksek olduğu bildirilmiştir. Ayrıca, aynı çalışmada, majör depresif bozukluk riskinin de aynı gruplar için üç kat yüksek olduğu belirtilmiştir.
Maniye dair ilk genetik bağlantı sonucunun 1969 senesinde keşfedilmesine karșın, günümüze kadarki araştırma sonuçları birbirini değillemektedir.Bu yazının yazıldığı ana değinki en kapsamlı ve en son genom çapında ilişkilendirme çalışması herhangi tek bir lokusun bipolar bozukluktan sorumlu olduğuna dair bir sonuca ulașamamıştır.
