SGK’dan erken emeklilikte yeni düzenleme! Yüzlerce meslek için yıpranma ispatı zorunlu!
Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), erken emeklilik sağlayan Fiili Hizmet Süresi Zammı (yıpranma payı) uygulamasında önemli bir değişikliğe gitti. Nisan 2025’ten itibaren, belediye başkanı yardımcısından balık toptancısına, muhasebeciden spor kulübü yöneticisine kadar yüzlerce meslek grubu için yıpranma kapsamında çalıştığını belgelemek zorunlu hale geldi. 98 sayfalık listede yer alan meslek kodları, artık otomatik olarak yıpranma bildirimi yapamayacak. İşte detaylar...
Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), erken emeklilik sağlayan Fiili Hizmet Süresi Zammı (yıpranma payı) uygulamasında önemli bir değişikliğe gitti.
Yeni düzenleme nedir?
SGK, 4/a (SSK) kapsamında çalışanların Fiili Hizmet Süresi Zammı’ndan yararlanmasını sıkılaştırdı. Yıpranma payı, zorlu çalışma koşullarına sahip mesleklerde çalışanların daha erken emekli olmasını sağlayan bir ek süre. Ancak, bu hakkın kötüye kullanıldığını tespit eden SGK, bazı meslek kodlarını kısıtlayarak bildirimlere sınırlama getirdi. Yeni uygulama, Nisan 2025 hizmet bildirimlerinden itibaren geçerli olacak.
Kısıtlama: Listede yer alan meslek kodları için yıpranma bildirimi doğrudan yapılamayacak. İşverenler, çalışanın yıpranma kapsamında çalıştığını SGK’ya belgelerle ispat etmek zorunda.
Hata Uyarısı: Kısıtlanan meslek kodlarıyla yapılan bildirimlerde, işverenlere sistem üzerinden hata mesajı gönderilecek.
Belge Zorunluluğu: Yıpranma hakkını kullanmak isteyen çalışanlar, fiili hizmet sürelerini doğrulayan resmi belgeleri bağlı SGK birimine sunacak.
Hangi meslekler etkilendi?
SGK’nın 98 sayfalık listesinde, yıpranma payı için ispat zorunluluğu getirilen meslekler geniş bir yelpazeyi kapsıyor. İşte bazı örnekler:
Yönetici Pozisyonlar:
İlçe/İl Belediye Başkan Yardımcısı (1111.08, 1111.09)
Kurum Başkanı, Daire Başkanı, Genel Müdür (1112.02, 1112.03, 1112.05)
Hukuk Müşaviri, Bölge Müdürü (1112.12, 1112.21)
Sendika ve STK Yöneticileri:
İşçi/İşveren/Memur Sendikası Genel Başkanı (1114.12, 1114.13, 1114.14)
Dernek, Vakıf, Kızılay Genel Başkanı (1114.15, 1114.16)
Özel Sektör Yöneticileri:
Genel Müdür (Banka, Turizm, İnşaat vb.) (1120.07, 1120.16, 1120.12)
Tepe Yönetici (CEO, CFO) (1120.42, 1120.43)
Spor Kulübü Yöneticisi (1120.45)
Mali ve İdari İşler:
Muhasebe Müdürü, Finans Müdürü (1211.06, 1211.21)
İnsan Kaynakları Müdürü (1212.03)
Uluslararası Ticaret Uzmanı (1221.13)
Ticaret ve Perakende:
Balık Toptancısı (1420.05)
Kabzımal (Meyve-Sebze Toptancısı) (1420.06)
Market/Mağaza Müdürü (1420.03, 1420.04)
Eğitim ve Akademik:
Rektör, Dekan, Okul Müdürü (1345.01, 1345.02)
Öğretim Üyesi (Çeşitli branşlar) (2310.02-2312.15)
Sanat ve Tasarım:
Moda Tasarımcısı, Grafik Tasarımcısı (2163.14, 2166.06)
Ressam, Heykeltıraş, Müzisyen (2651.07, 2651.04, 2652.10)
Diğer:
Bar Çalışanı (1412.01)
Astrolog, Falcı (5161.01, 5161.02)
Çiçekçi, Manav, Bakkal (5221.03, 5221.04, 5221.11)
Tam Liste: SGK’nın yayınladığı 98 sayfalık meslek kodu listesine SGK Resmi Sitesi üzerinden ulaşılabilir.
Fiili hizmet süresi zammı nedir?
Yıpranma payı, ağır ve riskli çalışma koşullarına sahip mesleklerde çalışanlara tanınan bir hak. Gerçek çalışma süresine ek süre eklenerek, çalışanların daha erken emekli olmaları sağlanıyor. Örneğin, madenciler, sağlık çalışanları ve gazeteciler gibi meslekler bu haktan yararlanıyor. Ancak, yeni düzenlemeyle listedeki meslekler için bu hak, yalnızca belgeli ispatla kullanılabilecek.
Neden bu düzenleme?
SGK, yıpranma payının kötüye kullanıldığını ve uygun olmayan meslek gruplarının bu haktan faydalandığını tespit etti. Özellikle idari, ticari ve masa başı işlerde çalışan bazı kişilerin, fiili hizmet süresi zammı bildirimiyle erken emeklilik elde etmeye çalıştığı belirlendi. Yeni düzenleme:
Hakkın Koruması: Gerçekten yıpranma kapsamında çalışanların haklarını güvence altına alıyor.
Denetim Artışı: Bildirimlerin doğruluğunu kontrol etmek için belge zorunluluğu getiriyor.
Eşitlik: Sistemin adil kullanımını sağlayarak, haksız avantajları önlemeyi hedefliyor.
Çalışanlar ve işverenler için ne anlama geliyor?
Çalışanlar: Listedeki mesleklerde çalışanlar, yıpranma payından yararlanmak için işverenlerinden çalışma koşullarını doğrulayan belgeler talep etmeli. Örneğin, işyeri tehlike sınıfı, çalışma ortamı raporu veya vardiya kayıtları gibi belgeler gerekebilir.
İşverenler: SGK’ya bildirim yaparken, kısıtlanan meslek kodları için hata mesajıyla karşılaşacak. Belgeleri eksiksiz sunarak işlemi tamamlamaları gerekecek.
Emeklilik Planlaması: Nisan 2025’ten itibaren bu mesleklerde çalışanların emeklilik hesaplamaları, belge sunumuna bağlı olarak değişebilir.
