Korona virüsüne kilit vurulamadı!

Korona virüsü ile ilgili tablo giderek ağırlaşıyor. Son bilgi 80 kişinin öldüğü yönündeydi. Enfekte insan sayısı ise birkaç bini geçmiş durumda. Salgına ilişkin bir grafik ise endişeleri daha da artırmış durumda. Çünkü grafik salgına ilişkin ivmenin artışının korkunç boyutunu gösteriyor. 

Ancak o grafiğe ilişkin bilgilere geçmeden önce salgına ilişkin son gelişmeleri ve akıllardaki virüsle ilgili neler biliniyor? 2019-nCoV tarzı bir virüs nasıl ortaya çıkıyor? Bu virüsler neden tehlikeli bir hal alabiliyor? Nereden ve nasıl bulaşıyor? sorularına ilişkin cevaplara bakalım...

Bu aileden türeyen diğer virüsler arasında SARS ve MERS gibi çok tehlikeli olanlar da var. SARS, bulaştığı kişilerin yüzde 9'unun, MERS de yaklaşık yüzde 35'inin ölmesine yol açtı.

KORONA'NIN BELİRTİLERİ NELER?
BBC'nin aktardığına göre Çin'den yayılan bu koronavirüs türünün belirtileri herhangi bir grip ya da üst solunum yolu enfeksiyonuna çok benzetiliyor.

Bu belirtiler arasında burun akıntısı, öksürük, boğaz ağrısı ve zaman zaman da yüksek ateş yer alıyor. Bu virüs aynı zamanda halsizliğe de yol açıyor.

Virüsün görülen ilk ve en önemli belirtisi yüksek ateş.

TESPİT İÇİN TEST ŞART
Daha sonra kuru öksürük ve yaklaşık bir hafta sonra da nefes darlığı başlıyor.

Bu durumdaki hastaların hastanede tedavi altına alınması şart.

Virüsün bulaşıp bulaşmadığının tespit edilmesi için bu belirtiler taşıyan hastadan kan örneği alınarak laboratuvarda çeşitli testlerin yapılması gerekiyor.

NEREDEN GELİYOR?
SARS, MERS ve son dönemde ortaya çıkan salgına neden olan virüsün kaynağının insanlar değil, hayvanlar olduğu düşüncesi hakim. Çünkü birçok hayvanda insanlar için de tehlikeli olabilen virüsler bulunabiliyor. Ancak bunların insana geçmesi çoğunlukla ender görülen bir durum.

"ENGELLERİ AŞAMAZ"
Warwick Üniversitesi Yaşam Bilgisi Fakültesi'nden Prof. Dr. Andrew Easton, "Birçok durumda, canlı türleri arasında engeller vardır ve virüs de bu engelleri aşamaz" dedi ve sonra da ekledi: "Ancak, bazen bağışıklık sisteminizin çok zayıf olması ya da virüsün bir şekilde bu engeli aşmasını sağlayacak bir başka önemli etkenin söz konusu olması halinde bu tarz münferit vakalar görülebilir."

MUTASYON İHTİMALİ
Virüsün başka bir canlı türüne sıçrama süreci genellikle virüsün mutasyona uğramasıyla başlıyor.

Easton, virüsün mutasyonuna ilişkin "Girdiği yeni bedende düzgün bir şekilde büyüme fırsatını yakalayabilmesi için bir şekilde değişime uğraması gerekir" dedi.

Ve doğal olarak bir korona virüs türünün insanlara geçtiği bu ender durumlarda işler çok ciddi bir hal alabiliyor.

"ÖLDÜRÜCÜ NİTELİK"
Ancak bu durum, korona virüs türlerinin tamamının çok tehlikeli olduğu anlamına gelmiyor. Bu virüsün daha az zarar veren türleriyle insanlar neredeyse her an karşılaşabiliyor.

Bununla birlikte, bir canlı türünden diğerine sıçrayabilen virüsler ise özellikle öldürücü bir nitelik taşıyor.

KORONA NEDEN TEHLİKELİ?
Prof. Dr. Easton, "Bir virüs, canlı türleri arasında sıçrama yaptığında, bundan sonra neler yapabileceğini önceden tahmin etmek mümkün değil. Ancak, girdiği yeni türün içinde kendine özgü bir yaşam alanı oluşturur ve bu sürecin erken aşamalarında etkileri de çok ağır olur" diyor.

Bu durum, korona virüsün hayvanlardan insanlara aniden sıçramasıyla birlikte bağışıklık sistemimizin de bu türle daha önce hiç mücadele etmemiş olması nedeniyle karşısında çok zayıf kalıyor ve bizi çok hassas bir halde yakalamasına zemin hazırlıyor.

"HASTALIĞIN ŞİDDETİ"
Grip türleri canlılar arasında geçiş yaptığında da buna benzer bir sorun ortaya çıkıyor. Easton, "Su kuşlarından insanlara geçen grip salgınında, esas kaygı insanlara sıçradığında hastalığın şiddetinin çok yüksek olması" diye konuşuyor.

50 MİLYON KİŞİ ÖLDÜ
Tarihte görülen en kötü grip salgını 1918-1919 yıllarında oldu. 50 milyon kişinin öldüğü salgının da kuşlardan kaynaklı olduğu düşünülüyor. 

Şu andaki mevcut seyre göre korona virüsün bu düzeyde bir can kaybına yol açacağına dair herhangi bir gösterge yok. Ancak daha önce hayvanlardan insanlara geçerek büyük bir salgına yol açan virüslerin görülmesi tıp dünyasında derin kaygılara da yol açmıyor değil.

VİRÜS HIZLI YAYILABİLİR Mİ?
Hayvanlardan insanlara geçen bir virüsün insanlardan insanlara geçme olasılığı normalde çok düşük. Easton, "Burada da virüsün aşması gereken yeni bir engel, yeni bir sınır var" ifadesini kullanıyor.

"İHTİMALİ YÜKSEK"
Easton, "Ancak bu durum da hızlı bir şekilde değişip, virüsün mutasyona uğramasıyla insandan insana geçmeye başlayabilir ve bu durumda da işler çok daha ciddi bir hal alabilir"demeyi de ihmal etmiyor. 

Easton bu noktada, korona virüslerin mutasyona uğrama oranlarının oldukça yüksek olduğuna da dikkat çekiyor.

ÖNLEMLER DEVREDE
Virüsün daha da değişime uğraması halinde yayılma hızının ve kapsamının artacağı anlamına gelir. Şu anda Çin'de bunun yaşandığı görülüyor. Bu nedenle de virüsün yayılma hızını önleyecek bir dizi önlem devreye sokuldu.

"DİRENÇ GÖSTEREBİLİR"
Ancak bu geçişin ne kadar kolay ve hızlı olduğu henüz bilinmiyor.

Easton, "Bağışıklık sistemi zayıf olan bir sağlıklı bir kişiye geçmesi durumunda bunun ana nedeni bu kişinin virüsün yaşamasını daha elverişli kılacak bir durumunun olması olabilir. Ancak sağlıklı bir kişi hala bu virüse karşı direnç gösterebilir. Bazı virüsler, çok etkili bir şekilde, bazıları ise çok zayıf bir halde geçiş yapabilir." sözleri ile bu geçiş sürecine ilişkin bilgileri veriyor. 

TEDBİRLER SÜRÜYOR
Çin'de yeni tip koronavirüs salgını dolayısıyla alınan tedbirler kapsamında bazı kentlerde yarıyıl tatilinin uzatılmasına karar verildi.

China Daily gazetesinin haberinde, ülkede başta virüsün patlak verdiği Wuhan kenti olmak üzere, Pekin, Şanghay ve Çongçing kentlerinde sömestir tatilindeki üniversitelerde eğitime başlama tarihinin ertelendiği belirtildi.

İKİNCİ BİR EMRE KADAR
Pekin Belediyesi Eğitim Komisyonu Başkan Yardımcısı Li Yi, kentte üniversitelerin yanı sıra ilk ve orta dereceli okullarda yarıyıl tatilinden sonra eğitime başlama tarihinin de ikinci bir emre kadar ertelendiğini açıkladı. Hong Kong Özel İdari Bölgesi Baş Yöneticisi Carrie Lam da dün bölgenin en yüksek düzeyde alarm durumuna geçtiğini belirterek, yarıyıl tatilinin uzatıldığını duyurmuştu.

KULUÇKA SÜRESİ
Bu arada Ulusal Sağlık Komisyonu Sorumlu Bakanı Ma Şiaovey, düzenlediği basın toplantısında, koronavirüsün kuluçka süresinin 14 güne kadar çıktığını ancak bu süreçte bile bulaşıcı olduğunu bildirdi.

MUHTEMEL MUTASYONLAR
Ma, koronavirüsün yayılma hızının gittikçe arttığına dikkati çekerek, yetkililerin virüsü anlama kabiliyetinin sınırlı olduğunu ve muhtemel mutasyonlardan kaynaklanacak riskler konusunda belirsizlik bulunduğunu dile getirdi.

Salgının bir süre daha devam etmesinin beklendiği ifade eden Ma, bugüne kadar bundan etkilenen Hubey eyaletine bin 300'den fazla ilave doktor sevk edildiğini, bin doktorun daha gönderileceğini vurguladı.

AŞI ÇALIŞMASI
Çin Afet Kontrol ve Önleme Merkezi (CDC) ülkede hızla yayılan yeni tip koronavirüs salgınına karşı aşı geliştirmeye başladı.

South China Morning Post gazetesinin haberine göre, CDC'nin viroloji uzmanı Şü Vınbo, merkez bünyesindeki uzmanların yeni tip koronavirüse (2019-nCoV) karşı aşı geliştirmeye başladığını belirterek bu kapsamda izole edilen virüsün genetik dizinini tanımlamak için çalışma yürütüldüğünü söyledi.

Şü, uzmanların, 2 Ocak'tan bu yana virüsten alınan dört örneğin patojenik yapısını tanımlamak için yüksek işlem hacimli sıralama metodu kullandığı bilgisini paylaşarak, yeni koronavirüs nedeniyle ortaya çıkan zatürreye karşı da ilaç taraması yapıldığını ifade etti.

SON RAKAMLAR
Ülkenin Vuhan kentinde aralık ayında ortaya çıkan ve ülke geneline yayılan yeni tip koronavirüs (2019-nCoV) salgınında can kaybı 80, salgından etkilenenlerin sayısı da birçoğunun durumu ağır olmak üzere 2300'e yükseldi.

Enfektelerle temas ederek müşahede altına alınan kişilerin sayısı ise toplam 21 bin 556 olarak açıklanmış, 49 enfekte vaka ise iyileşerek taburcu edilmişti.

Virüsün yayılma hızını gösteren grafik ise oldukça dikkat çekici.

İlk günlerde yataya parelel bir seyir izleyen hastalık sonrasında ise sürekli artan bir ivme kazanıyor. 

Son zamanlarda ise yükseliş trendinin daha da güçlendığı görülüyor. 

Tabi buna bağlı olarak salgının yayılma hızı da artıyor.

Ve tamamen mevcut seyre göre hazırlanmış bir Korono Virüs modellemesi ise eğer önü alınamazsa tehlikenin büyüklüğünü gözler önüne serer nitelikte.

Modellemeye göre virüse çözüm bulunamaz ya da bir şekilde yayılması engellenemezse en geç 20 Eylül 2020 tarihine kadar dünyada enfekte olmamış insan kalmayacak.

Ve tabloya göre 231 milyon kişi ölecek.

OTOBÜS HATLARI ARA VERİYOR
Salgının yayılmasını önlemek için alınan tedbirler çerçevesinde dün Pekin'den diğer eyaletlere şehirlerarası ulaşımı sağlayan uzun yol otobüs seferlerinin geçici olarak durdurulduğu açıklanmıştı.

Bugün de Pekin'in komşu şehri Tiencin'den yine diğer eyaletlere uzun yol seferleri yapan otobüs seyahatlerinin yarından itibaren durdurulacağı duyurulmuştu.

35 MİLYONA MÜHÜR
Hubey eyaletinde Vuhan'ın ardından çok sayıda "şehrin mühürlenerek" kentte toplu ulaşımın durdurulmasının ardından bugün itibarıyla Guandong eyaletine bağlı 5 milyon 600 bin civarında nüfusu olan Şantou şehri de mühürlenmişti.

Şantou kentte bugünden itibaren tüm toplu ulaşım araçlarının yanı sıra durak merkezli ya da internet üzerinden hizmet veren ticari taksilerin çalışması yasaklandı.

13 KENT DURDU
Kısa süre içinde virüsün Hubey eyaletindeki Vuhan kentinden diğer kent ve eyaletlere sıçraması nedeniyle Vuhan başta olmak üzere irili ufaklı 13 kentte toplu ulaşım durdurulmuştu.

Bu kapsamda Vuhan, Huanggang, Icou, Şienning kentleriyle ilçe büyüklüğündeki Çıbi, Şientao, Cıciang, Çienciang, Cingmın, Huangşı, Dangyang, Inşı, Şiaogan kentlerinde metro, otobüs ve feribot seferlerinin geçici olarak durdurulması kararı alınmıştı.

"MÜHÜRLÜ ŞEHİRLER"
Vuhan’a girişler yasaklanmış çıkışlar da çok özel durumlara bağlanmıştı. Söz konusu kentler Çin basınında "mühürlenen şehirler" olarak ifade ediliyor. Söz konusu "mühürlü şehirler"de yaşayan toplam nüfus 35 milyonu geçiyor.

YASAKLANDI
Çin'in Vuhan kentinde ortaya çıkan koronavirüsün yayılmasını önleme çalışmaları kapsamında yabani hayvanların ticareti yasaklandı.

Ama alınan tüm bu önlemler, kentlere ve ticarete getirilen engeller ve vurulan kilitlere rağmen hastalığın yayılması önlenemedi.

Çin Devlet Piyasa Denetleme ve Düzenleme İdaresi, Çin Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı ve Ulusal Ormancılık ve Mera İdaresi, ülke genelinde salgın durumu kalkana kadar yabani hayvanlara yönelik ticari faaliyetlerin yasaklandığına ilişkin ortak açıklama yaptı.

Çin'de tüm köy, pazar, market, yemek satış yerleri ve e-ticaret platformları gibi alanlarda yabani hayvanların satışının ve bu hayvanların satış için herhangi bir yere nakledilmesinin yasaklandığı, ayrıca yetiştirildikleri mekanların tecrit edileceği belirtildi.

NE OLMUŞTU?
İlaveten Vuhan’da ihtiyaca binaen iki hafta içinde biri bin 300 diğeri bin yataklı iki hastane inşa edileceği duyurulmuş ve Ulusal Sağlık Komisyonu, Vuhan'a gönderilmek üzere bin 230 sağlık personelinden oluşan altı ekip oluşturmuştu. Sağlık personelinin bir kısmı Vuhan'a ulaşmıştı.

Yeni tip koronavirüs ilk olarak Hubey eyaletine bağlı Vuhan kentinde 12 Aralık'ta tespit edilmişti. Vuhan Belediyesi Sağlık Komisyonu, 31 Aralık'ta kentteki Huanan Deniz Ürünleri Pazarı ile teması bulunan 27 kişide daha "gizemli hastalığın" görüldüğünü açıklamış ve pazarı kapatmıştı.

ABD'DE ENDİŞELERİ ARTIRAN VAKALAR
ABD'de Çin'in Vuhan kentinde ortaya çıkan yeni tip koronavirüs (2019-nCoV) tespit edilen kişilerin sayısı 5'e yükseldi. ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri, California ve Arizona eyaletlerinde 3 kişide daha koronavirüs vakasına rastlandığını açıkladı.

Vakanın görüldüğü 3 kişinin de daha önce Çin'in Vuhan kentini ziyaret ettiği belirtildi. ABD'de görülen yeni tip koronavirüs vakalarının sayısı böylelikle 5'e yükselmiş oldu.

Çin'in Vuhan kentinde aralık ayında ortaya çıkan ve ülke geneline yayılan yeni tip koronavirüs (2019-nCoV) salgınında şimdiye kadar 56 kişi hayatını kaybetti. Salgından etkilenenlerin sayısı ise 2 bini geçti.

ABD'de 5 kişide olmak üzere, Avrupa'da Fransa ve Asya'daki bazı ülkelerde de vakaların tespit edilmesi salgının hızla yayılması endişelerini artırdı. bunların yanı sıra Dünya Sağlık Örgütü Başkanı'nın da Çin'e gideceği öğrenildi.

BELİRTİLERİ NELER?
Ortaya çıktığı yerden dolayı "Vuhan virüsü" diye de adlandırılan yeni tip koronavirüs solunum, hapşırma ve öksürme durumlarında hava yoluyla bulaşıyor.

NCoV'in ilk belirtileri yüksek ateş, boğaz ağrısı, öksürük, nefes darlığı, solunumda zorluk ve ishal şeklinde ortaya çıkarken ileri safhalarda zatürre ve böbrek yetmezliğine neden oluyor, nihayetinde ölümle sonuçlanabiliyor.