Kamunun attığı adımlar kriz yönetiminde ders olarak okutulur! TCMB, SPK ve Borsa İstanbul aldığı kararlarla piyasaları dengeledi

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in programda sapma olmayacağını belirterek, “Elimizdeki araç çok, her aracı kullanacağız, bir an önce piyasaları sakinleştireceğiz” açıklaması herkese gerekli mesajı verdi. Ardından Merkez Bankası, Sermaye Piyasası Kurumu ve Borsa İstanbul aldığı kararlarla tarihi düşüşlerden birini yaşayan Borsa İstanbul başta olmak üzere tüm alanlarda zafer kazandı. Yabancı kurumların yoğun satış yaptığı dün, Türkiye Varlık Fonu ve kamu bankaları yoğun alım yaparak, borsadaki saldırıları savuşturdu.

MERKEZ BAĞIMSIZ OLDUĞUNU GÖSTERDİ

TCMB, olağan dışı ya da ara Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısı yapıp gecelik borç verme faizini %44 seviyesinden %46'ya yükseltti. Bu adım, Merkez Bankası’nın bağımsızlığı konusundaki piyasa algısını yükseltti. İtibar kurumu olan Merkez Bankası’nın bu adımı hem itibari hem de fiziki anlamada doların ateşini söndürdü. Politika faizi yani bir hafta vadeli repo ihale faizi %42,50 seviyesinde; koridorun alt kısmı ise %41,00 seviyesinde sabit tutuldu. Kararı anlamlı kılacak ikinci adım ise gecikmeden geldi. TCMB bir hafta vadeli repo ihalelerine bir süreliğine ara verilmesine karar verildi. Bu bağlamda TCMB fonlamayı %44 olan politika faizinden değil, koridorun üst kısmından yapacak. Bu da ağırlıklı ortalama fonlama faizinin %46 seviyesine gelmesi neden olacak. Yani üstü örtülü de olsa faiz artırımına gidildi.
Diğer önemli bir adım da Sermaye Piyasası Kurumu’ndan (SPK) geldi.

SPK, tarihinde ilk kez pazar günü bülten yayımlayarak, açığa satış yasağı getirdi. Halka açık şirketlerin geri alım işlemlerinin kolaylaştırılması için yeni adımların atılacağı belirtildi. Merkez Bankası da, tahminen 20 milyar dolar sattı. Bütün bu gelişmeler Borsa İstanbul’un dün günü yüzde 2.8 oranında artışla kapanmasını sağladı.

Borsa İstanbul, dün ayrıca, Pay Piyasasında emir/işlem oranını (OTR), 24 Mart ile 25 Nisan (seans sonuna kadar) arası dönemde 5:1'den 3:1'e düşürdü. Yani 1 işlemde 5 emir verilebilirken artık 1 işlemde 3 emir verilebilecek.

Emir/işlem oranında ise eşik değer aşım ücretini bugünden itibaren itibaren 0,25 TL'den 0,50 TL'ye yükseltti. Yani bu tarz işlemler devam ederse emir sahibi şirketin ödediği ücret katlanmış oldu.

TCMB, piyasadaki TL’yi toplamak için dün ayrıca 2007'den sonra ilk kez bugün 50 milyar TL'lik likidite senedi ihalesi açtı.Bunlar hazine bonosu benzeri bir faiz enstrümanı, fakat halk alsın diye değil; bankalara özel olarak çıkarıldı. Ayrıca Merkez Bankası liderliğinde, dün bankalarla yapılan toplantıda kararlılık vurgusu yapıldı.

Merkez Bankası ve ekonomi yönetimi, finansal dalgalanma başladığı ve sıcak paranın ülkeyi terk ettiği anda attığı adımlarla, dünyaya kriz böyle yönetilir dersi verdi. TCMB'nin ve ekonomi yönetiminin kararlı duruşunun yanı sıra kamunun da devreye girmesi ile gün olarak iyimser tamamlandı. 

Dün teknik alanda adımlar artılırken akşam saatlerinde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Kabine toplantısı sonrasında basın karşısında yaptığı uzun konuşma da piyasalara rahatlama getirdi. Cumhurbaşkanı Erdoğan, dünkü konuşmasında ekonomi ve finansal piyasalarda yaşanan büyük çaplı dalgalanmanın kaygılarını taşıdığı izlenimi vererek ekonomi programından sapma olmayacağını ve programın kazanımlarını halel gelmemesi için ne gerekiyorsa yapılacağının altını kalınca çizdi.

TCMB, ekonomi yönetimi, Erdoğan'ın destekleyici konuşması ve gün boyu kamunun desteği ile Türk mali piyasaları pek çok kişinin endişeli baktığı haftanın ilk iş gününü ılımlı bir şekilde tamamladı.

TCMB'nin analitik bilançosuna göre, Perşembe günü, TCMB'nin net yabancı para pozisyonu yaklaşık 3 milyar daha eriyerek Çarşamba ve Perşembe gününe ait tablonun 14,2 milyar olduğuna işaret etti. TCMB, Cuma günü de döviz piyasasında etkili oldu. Türkiye'nin yabancı indinde risklerini yansıtan CDS risk primi 255 baz puan seviyesinde 330 baz puan seviyesine üç günde yükselerek son bir yılın zirvesini test etmesi ardından dün yaklaşık 15 baz puan geriledi.