İsrail’in gizli nükleer programı Dimona! 90 savaş başlığı ve yeni inşaat iddiaları
İran-İsrail arasındaki savaş altıncı gününe girerken, İsrail’in İran’ı “nükleer silah üretmekle” suçlayarak başlattığı saldırılar, Tel Aviv’in kendi gizli nükleer programını yeniden tartışmaya açtı. The Wall Street Journal’ın haberine göre, İsrail’in Dimona’daki nükleer tesisi, en az 90 savaş başlığına sahip ve son yıllarda yeni inşaatlarla genişliyor. İşte detaylar...
İsrail’in 1958’de Negev Çölü’nde kurmaya başladığı Dimona tesisi, nükleer silah üretiminin merkezi olarak görülüyor. Uzmanlara göre, tesis 1967’de nükleer patlayıcı üretme kapasitesine ulaştı; 1973’te ise ABD, İsrail’in nükleer silahlara sahip olduğuna ikna oldu. Silah Kontrolü ve Nükleer Tehdit İnisiyatifi, İsrail’in 90 savaş başlığı ve yüzlerce başlığa yetecek fisyon malzemesi stoğuna sahip olduğunu tahmin ediyor. Savaş uçakları, denizaltılar ve balistik füzelerle kullanılabilen bu başlıklar, İsrail’in stratejik gücünü artırıyor.
Son uydu görüntüleri, Dimona’da son beş yılda yeni inşaat faaliyetleri olduğunu ortaya koydu. Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü (SIPRI), tesisin plütonyum üretimi için modernize edildiğini raporladı. Bazı uzmanlar, yeni bir reaktör inşasının nükleer kapasiteyi artırabileceğini öne sürüyor.
İsrail’in resmi tavrı! Ne doğrulama ne yalanlama
İsrail, nükleer programını resmi olarak kabul etmiyor. Uluslararası Stratejik Çalışmalar Enstitüsü’nden Alexander K. Bollfrass, İsrail’in “Ortadoğu’ya nükleer silah getiren ilk ülke olmayacağı” söylemini, programını gizlemek için kullandığını belirtiyor. İsrail, BM Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Antlaşması’na taraf olmayan beş ülkeden biri (diğerleri Hindistan, Pakistan, Kuzey Kore ve Güney Sudan). Bu durum, Dimona’nın Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) denetimlerinden muaf kalmasını sağlıyor.
Tarihi arka plan ve test iddiaları
İsrail Atom Enerjisi Komisyonu’nun 1952’de kurulmasıyla başlayan süreçte, Dimona’nın temeli 1958’de atıldı. 1960 tarihli bir ABD istihbarat raporu, tesisin plütonyum üretimi için tasarlandığını ve nükleer silahla bağlantılı olduğunu doğruladı. 1979’daki “Vela Olayı”nda, İsrail’in Güney Afrika açıklarında nükleer test yaptığı iddiaları, eski ABD Başkanı Jimmy Carter’ın günlüklerinde de yer aldı.
