Eskişehir'de dev keşif! 694 milyon ton nadir toprak elementi rezervi Türkiye'yi stratejik güç yapacak

Erdoğan, Kabine Toplantısı sonrası yaptığı konuşmada, Eskişehir Beylikova'daki saha hakkında çarpıcı açıklamalarda bulundu.

"Sahayı biz işleyeceğiz"

Cumhurbaşkanı, "Eskişehir'in Beylikova ilçesindeki nadir toprak elementleri sahasında bugüne kadar 310 ayrı lokasyonda yaklaşık 125 bin metre sondaj yapıldı. Çalışma sahasında nadir toprak elementleri, barit ve florit başta olmak üzere tam 694 milyon ton kaynak olduğu tespit edildi. Türkiye'de bir pilot tesis devreye alındı. Nadir element işleme teknolojisine sahip ülkelerin tecrübelerini paylaşmaktan sakındıkları için söz konusu ülkelerle işbirliğinin zorunlu hale geldiğini" vurguladı.

Erdoğan, NTE'lere yönelik karalama kampanyalarına da sert tepki gösterdi:

"Türkiye'nin yer altı kaynaklarını ekonomisine kazandırmasını istemeyenler hep şunu yapıyorlar: Önce maden tetkik ve arama çalışmalarını engellemeye çalışıyorlar. Bunda başarılı olamayınca, bu sefer işletilmesini sabote etmenin derdine düşüyorlar. Mümkünse engellemek, değilse itibarsız hale getirmek. Nadir toprak elementleri ile ilgili yaşananlar da budur. Amaç, Türkiye'nin bu yer altı kaynağından istifade etmesini engellemektir. Dikkat edin, bu konuda hükümetimize iftira atanlar, Karadeniz doğal gazı ile Gabar'daki petrol keşiflerimizi de dillerine dolayanlardır. Hatırlarsanız, orada da destek vermek yerine hemen bir kulp taktılar. Bugün de aynısını yapıyorlar. İnanın, yarın da değişen bir şey olmayacak. Milletimden bunlara karşı uyanık olmalarını rica ediyorum. Milletim bize güvensin, bize inansın. Allah'ın izniyle biz bu güveni boşa çıkarmayacağız."

Erdoğan, sahanın başka bir ülkeye verilmeyeceğini netleştirdi:

"Nadir toprak elementleri sahasının herhangi bir ülkeye verilmesi asla söz konusu değildir. Kim bunu iddia ediyorsa, kendi ülkesine iftira atıyor demektir. Biz de teknolojik hafızaya sahip ülkelerin uzman kuruluşları ile işbirlikleri geliştirmek amacıyla görüşmeler yapıyoruz. Beylikova'daki nadir toprak elementleri sahasının herhangi bir ülkeye verilmesi asla sözkonusu değildir." dedi.

Nadir toprak elementleri nedir?

Prof. Dr. Şenay Yalçın, CNN Türk canlı yayınında NTE'leri tanımlayarak stratejik önemine dikkat çekti:

"Anlaşılacağı üzere, yeryüzünde az bulunan ancak stratejik öneme sahip bir element grubu. Bunlar, biraz bilimsel açıdan bakacak olursak, 57 ile atom numaraları 71 arasındadır. Atom numaralarına göre madenler isimlendirilir. O grupta bulunan elementler de dünyada çok az bulunuyorlar."

NTE'ler, periyodik tabloda lantanit serisindeki 15 element (lantan, seryum, praseodim, neodim, samaryum, evropiyum, gadolinyum, terbiyum, disprosyum, holmiyum, erbiyum, tulyum, iterbiyum, lutesyum) ile skandiyum ve itriyumu kapsar. Toplam 17 elementten oluşan bu grup, yerkabuğunda düşük konsantrasyonlarda yayılmış olup, ekonomik olarak çıkarılabilir formları nadir bulunur. Çin küresel üretimin %80'ini elinde tutarken, Türkiye'nin keşfiyle ikinci sıraya yerleşmesi bekleniyor.

Nadir toprak elementleri hangi alanlarda kullanılacak?

NTE'ler, modern teknolojinin vazgeçilmez hammaddesi olarak biliniyor. Prof. Dr. Şenay Yalçın ve Prof. Dr. Abdulkadir Develi, CNN Türk'te bu elementlerin geleceğin dünyasını şekillendireceğini vurguladı.

Yalçın:"Savunma sanayii dahil birçok alanda kullanılan ve geleceğin teknolojisini şekillendireceği söylenen nadir elementlerin stratejik önemine dikkat çekmek lazım. Bu elementler, yüksek manyetik, optik ve elektriksel özellikleri sayesinde vazgeçilmez." dedi.

Develi ise: "Nadir toprak elementlerinin üretimi, Türkiye'yi yeni bir lige taşıyacak. Küresel ticaret savaşlarının merkezinde yer alıyorlar. Enerji üretiminde dışa bağımlılığımız azalacak; Sakarya gaz sahası ve Akkuyu Nükleer Santrali gibi örneklerde olduğu gibi, teknoloji geliştiren ülke konumuna geleceğiz." dedi.

İşte NTE'lerin başlıca kullanım alanları:

Savunma Sanayi: Radar, füze güdüm sistemleri, savaş uçakları (F-35 gibi) ve askeri destroyerlerin sensörleri ile yakıt sistemlerinde kullanılır. Neodim, disprosyum ve terbiyum gibi elementler kritik rol oynar.

Yenilenebilir Enerji ve Elektrikli Araçlar: Rüzgar türbinleri, güneş panelleri ve elektrikli araç motorlarında güçlü mıknatıslar (NdFeB) için neodim ve praseodim kullanılır. Batarya teknolojisinde de vazgeçilmezdir.

Elektronik ve Telekomünikasyon: Akıllı telefon ekranları, şarj edilebilir piller, telekom cihazları ve yeni nesil yarıiletkenlerde samaryum, evropiyum ve gadolinyum gibi elementler yer alır.

Cam ve Seramik Sanayi: Parlak renk pigmentleri, cam kaplamaları ve seramik üretiminde katalizör olarak seryum ve lantan kullanılır.

Tıp ve Nükleer Enerji: Medikal görüntüleme cihazları (MRI), lazer sistemleri, radyoterapi ve aydınlatma teknolojilerinde itriyum ve erbiyum gibi elementler rol alır.

Diğer Alanlar: Petrol rafinerilerinde katalizör, lazer üretimi, metal alaşımları ve uzay teknolojilerinde yüksek performans sağlar.

Uzmanlar, NTE'lerin "yeşil elementler" olarak anıldığını ve iklim değişikliğiyle mücadelede kilit rol oynadığını belirtiyor. Talep, önümüzdeki yıllarda katlanarak artacak.

CNN Türk yayınında Prof. Dr. Şenay Yalçın, Eskişehir Beylikova'nın yanı sıra NTE potansiyeli taşıyan diğer illere işaret etti.

"Eskişehir'de değil, Isparta, Konya, Malatya, Manisa ve Burdur gibi illerde de bu elementlerin bulunduğunu belirtmek lazım. Ancak, bu madenlerin çıkarılması ve işlenmesinin ileri teknoloji gerektirdiğini vurgulamak gerekiyor. Nadir toprak elementlerini ayırmak çok zor bir işlem."