Yeni bir okyanus oluşuyor: Dev kıta Afrika bölünüyor
Bilim insanları, Afrika kıtasının bölünmeye başladığını ve yeni bir okyanusun oluşumunu keşfettiler.
Araştırmacılar, dünyanın en büyük ve en kalabalık ikinci kıtası Afrika’yı oluşturan iki kara parçasının ayrılmaya başladığını ve bölünme sonucu yepyeni bir okyanusun ortaya çıkmasına yol açtığını keşfetti.
İki kara kütlesi ayrılmaya devam ederse, Zambiya ve Uganda gibi ülkeler bir gün kendi kıyı şeritlerine sahip olacak. Hakemli dergi Geophysical Research Letters’a göre, jeologlar Afrika kıtasının ikiye bölünmesi sonucu yeni bir okyanusun yaratıldığını kanıtladı.
Bilim insanları yaptıkları incelemeler sonucunda 30 milyon kilometrekarelik bir kara alanına sahip olan kıtanın yerin çok derinlerindeki ilk açıldığı noktayı tam olarak bulmayı başardı.
Bu çatlak, bir süredir birbirinden giderek uzaklaşan üç tektonik elvanın sınırlarında konumlanmış durumda. Jeologlar, bu karmaşık tektonik sürecin bundan milyonlarca yıl sonra tamamen yeni bir su kütlesi için yer açacağını keşfetti.
ÇATLAK 2005 YILINDA BULUNDU
Doğu Afrika Rifti olarak bilinen çatlağın, ilk kez 2005 yılında Etiyopya çöllerinde ortaya çıktıktan sonra şu anda 35 mil uzunluğunda olduğu belirtiliyor.
Leeds Üniversitesi’nden Christopher Moore, “Burası, kıta yarığının nasıl okyanus yarığına dönüştüğünü inceleyebileceğiniz tek yer” dedi.
Moore, kıtanın kademeli olarak parçalanmasıyla ilişkilendiren Doğu Afrika bölgesindeki volkanik aktiviteyi izlemek için uydu radar teknolojisini kullandı. Çaylak, Afrika, Arap ve Somali tektonik levhalarının sınırlarında bulunuyor ve son 30 milyon yıldır Arap levhası yavaş yavaş Afrika kıtasından uzaklaşıyor.
Birbirine bağlı iki kara kütlesi arasında hem Kızıldeniz'i hem de Aden Körfezi'ni yaratan şey olduğu için bu kesin tektonik kayma daha önceden biliniyor. Ayrıca Somali Levhası da Afrika Levhasından uzaklaşıyor.
YENİ BİR OKYANUS OLUŞACAK
Araştırmacılar, GPS cihazlarının kullanılmasıyla bu kara hareketlerinin kesin ölçümlerini yapabildiler.
Deniz jeofizikçisi ve California Üniversitesi'nde emekli profesör olan Ken Macdonald şöyle açıkladı:
“GPS ölçümleriyle, hareket oranlarını yılda birkaç milimetreye kadar ölçebiliyoruz. GPS'den giderek daha fazla ölçüm aldıkça, neler olup bittiğine dair çok daha iyi bir fikir edinebiliyoruz”
Macdonald, "Aden Körfezi ve Kızıldeniz, Afar bölgesi üzerinden Doğu Afrika Rift Vadisi'ne akacak ve yeni bir okyanus olacak ve Doğu Afrika'nın bu kısmı kendi ayrı küçük kıtası olacak" dedi.
Üç tektonik levha birbirinden farklı hızlarda uzaklaşıyor, ancak jeofizikçi, Arap levhasının Afrika'dan yılda yaklaşık 2,5 cm hızla uzaklaştığını açıkladı.
Hem Afrika hem de Somali levhasının daha da yavaş bir hızla, her yıl ortalama 1 cm hızla uzaklaştığı bildiriliyor.
