Türkiye nüfusu hızla yaşlanıyor! Çocuk nüfusu alarm veriyor

Türkiye’de çocuk nüfus oranı, Cumhuriyet tarihinde ilk kez yüzde 25,5’e gerileyerek endişe verici bir tablo ortaya koydu.

Birleşmiş Milletler’in 0-17 yaş tanımına göre, çocuk nüfus oranı 1970’te yüzde 48,5, 1990’da yüzde 41,8 iken, 2024’te dramatik bir düşüşle yüzde 25,5’e indi. Nüfus projeksiyonları, bu eğilimin devam etmesi halinde 2030’da yüzde 22,1, 2040’ta yüzde 17,9, 2060’ta yüzde 16,9, 2080’de yüzde 15,2 ve 2100’de yüzde 14,5’e gerileyeceğini öngörüyor. Doğurganlıkta hızlı düşüş senaryosunda ise 2100’de çocuk nüfus oranı yüzde 9,9’a kadar inebilir. Doğurganlığı artırıcı politikaların etkili olması durumunda bile 2100’de bu oran yüzde 18,6’da kalacak.

AB ortalamasını geride bırakıyoruz

Avrupa Birliği’nde (AB) 2023’te çocuk nüfus oranı ortalaması yüzde 18 olarak kaydedildi. İrlanda (yüzde 23,4), Fransa (yüzde 21,1) ve İsveç (yüzde 20,9) en yüksek çocuk nüfus oranına sahip ülkeler olurken, Malta (yüzde 15,1), İtalya (yüzde 15,4) ve Portekiz (yüzde 15,9) en düşük oranlara sahip. Türkiye, yüzde 26 ile AB ortalamasını geçse de, kendi içindeki düşüş trendi dikkat çekiyor.

Çocuklarda yoksunluk alarmı

Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması’na göre, 2024’te 15 yaş altı çocukların yüzde 9,2’si maddi yetersizlik nedeniyle yeni giysilere sahip olamadı. Günde en az bir kez taze meyve ve sebze tüketebilen çocukların oranı yüzde 86,7 iken, yüzde 10’u bu imkândan mahrum kaldı. Ayrıca, çocukların yalnızca yüzde 51,2’sinin ailesi bir haftalık tatil masrafını karşılayabilirken, yüzde 22,2’si maddi nedenlerle tatilden yoksun kaldı.

Bebek ölümlerinde artış kaygısı

Ölüm ve Ölüm Nedeni İstatistikleri, bebek ölüm hızının 2009’da binde 13,9’dan 2023’te binde 10’a gerilediğini gösteriyor. Ancak, 2022’den itibaren artış dikkat çekiyor: Bebek ölüm hızı 2022’de binde 9,2 iken 2024’te binde 10’a, beş yaş altı ölüm hızı ise 2022’de binde 11,2’den 2024’te binde 14,5’e yükseldi. Bu veriler, sağlık politikalarında acil önlem ihtiyacını ortaya koyuyor.

Çocuk işgücünde rekor artış

Hanehalkı İşgücü Araştırması’na göre, 15-17 yaş grubundaki çocukların işgücüne katılma oranı 2024’te yüzde 24,9’a ulaşarak son 10 yılın zirvesine çıktı. Erkek çocuklarda bu oran yüzde 35,6, kız çocuklarda ise yüzde 13,7 olarak kaydedildi. Çocuk işçiliğindeki bu artış, sosyal politikalar açısından yeni bir tartışma başlatıyor.