Tarımda devrim gerçekleşiyor! Teknoloji kullanımı ihracat karlılığını artırdı! Türk çiftçisi üretti ihracatçı 2024’te 36 milyar dolarlık satış yaptı

Devlet, arazi toplulaştırmasına destek verirken, kooperatif yöntemi gibi karlı bir çözüm varken 10 dönüm arazisi olanın, kendi kendine üretim yapmakta ısrar etmesi ülkenin kaynaklarının da heba edilmesi anlamına geliyor. Ölçek ekonomisi olarak adlandırılan büyük arazilerde üretim yapmak maliyetleri düşürdüğü gibi aracı ve toptancılara karşı güçbirliği elde edilmesini sağlıyor. Büyük ölçekli üretim yaparak, ihracat yapma konusunda başarı sağlayan örnekler de çoğalıyor. Bunun en güzel örneği ise Ege İhracatçı Birlikleri’nin verilerinde kendini gösteriyor.
Anadolu topraklarında binlerce yıldır üretim yapan çiftçiler, 24 milyon hektar alanda 137 milyon ton bitkisel üretime imza atıyor.

Türkiye, 2024 yılı verilerine göre 74 milyar dolarlık tarımsal hasılayla Avrupa'da lider konumda, dünyada ise 8. sırada bulunuyor. Türkiye’nin tarım ürünleri ihracatı 2024 yılı sonunda 36 milyar dolara ulaşmış durumda. Bu başarı Türk çiftçileri ve Türk ihracatçılarının ortak ve uyumlu çalışmasıyla sağlanıyor.
 
 Türkiye pek çok tarım ürününün üretiminde dünya lideri ya da ön sıralarda yer alıyor. Fındık, kiraz, incir, kayısı, defne, kekik, sofralık zeytin, levrek, çipura, oryantal tütün, haşhaş tohumu üretiminde dünya birincisi, ayva, bal, kavun ve karpuzda ikinci; mercimek, antepfıstığı, kestane, vişne, şeftali ve hıyarda üçüncü; ceviz, elma, domates, patlıcan, ıspanak ve biberde ise dördüncü sırada yer alıyor.
 
Türkiye, çiğ süt üretiminde de dünyada 9, Avrupa'da üçüncü sırada konumlanıyor. Sığır eti üretiminde dünyada 7, Avrupa'da birinci olan Türkiye, tavuk eti üretiminde dünyada 9, Avrupa'da da ikinci sırada bulunuyor.
 
 Türkiye, yumurta üretiminde dünyada 10, Avrupa'da ikinci sırada yer alırken, bal üretiminde dünyada ikinci, Avrupa'da da ilk sırada dikkati çekiyor.
 
Ege İhracatçı Birlikleri, kuru meyveden zeytinyağına, su ürünlerinden tıbbi ve aromatik bitkilere, meyve sebzeden tütüne, meyve sebze mamullerinden hububat bakliyat yağlı tohumlara kadar geniş bir yelpazede üretim yapan Türk çiftçisinin ürünlerini dünyanın dört bir tarafına ulaştırarak Türkiye’ye 7,5 milyar doların üzerinde döviz kazandırıyor. Türkiye’nin 36 milyar dolarlık tarım ürünleri ihracatından yüzde 22 pay alıyor.
 
2025 yılında mart ve nisan aylarında yaşanan ve 38 ilde etkili olan soğuk hava, dolu, don Türkiye’nin tarımsal üretimine ciddi zarar vermiş durumda. Fındık, üzüm, kayısı başta olmak üzere pekçok tarım ürünü rekoltelerinde önemli kayıplar oluştu.

Çiftçilerin doğal afetlerde zararlarının minimuma inmesi için tarım sigortası bu süreçte hayati önem kazanmış durumda. Zararları minimuma indirmek için tarımsal üretimi örtü altına almak günümüzde daha yüksek sesle konuşulur oldu.

Kendisi de üretici olan Ege İhracatçı Birlikleri Koordinatör Başkan Yardımcısı ve Ege Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği Başkanı Hayrettin Uçak, iklim değişikliğinin günümüzde kendisini daha net bir şekilde hissettirdiğini, tarım sektörünün mart ve nisan aylarındaki soğuk hava, don ve doludan etkinlenmesinin önüne geçmek için örtü altı üretime geçmek ve tarım sigortasının yaygınlaşmasının zorunluluk olduğunu dile getirdi.

Teknoloji kullanımı ihracat birim fiyatını artırdı

Türkiye’nin tarım ürünleri ihracatını 2024 yılında yüzde 3,3 oranında artırarak 36,2 milyar dolara ulaştırdıklarını anlatan Uçak, “Toplam ihracatımızda tarım ürünlerinin payı da %16 olarak gerçekleşti. Egeli ihracatçılarımızın 2024 tarım ürünleri ihracatı ise %4’lük artışla 7,6 milyar dolara ulaştı. Bölgemiz tarım ürünleri ihracatında kg başı birim fiyat 2023 yılında 2,23 dolar iken 2024 yılında %13’lük artışla 2,55 dolara ulaştı. Teknoloji, dijitalleşme ve inovasyonun etkisiyle 2024 yılında katma değeri daha yüksek ihracatı sağladık. 2024 yılında Ege Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği olarak Tarım sektörüne gençleri kazandırmak için “Üçüncü Kuşak Tarım Girişimciliği Eğitim Programı”nı ikinci kez hayata geçirdik. Gıda mühendisliği ve ziraat mühendisliği mezunu ya da halen öğrencisi olan 82 gencimize uzman isimler deneyimlerini aktardı. Programımızda genç çiftçi adayları işletme ve bahçe ziyaretleri de gerçekleştirdi. Kendilerinden gıda kayıplarını önleyecek, toplam kalite ve verimliliği artıracak projeler bekliyoruz. Tarım sektörünün AR-GE tarafına çok güç katacaklarına inanıyoruz” diye konuştu.

Pestisit sorunu çözülüyor

Üretim bölgelerinde kalıntı haritasını oluşturmak ve pestisit sorununu çözmek amacıyla “Kullandığımız Pestisitleri Biliyoruz Projesi” kapsamında 2024 yılında 600 numune alarak analiz yaptırdıklarını anlatan Uçak şöyle devam etti. “Üretim alanlarının iyileştirilmesi, sürdürülebilir bir üretim ve ihracat için doğru bir adım olduğunu düşünüyor ve bu projenin ülke geneline yayılmasını temenni ediyoruz. Üretimin iyileştirilmesi yanında ihracatımızın sürdürülebilir bir şekilde artması için yurt dışı faaliyetlerimiz de 2024 yılında devam etti. Türkiye’nin yaş meyve sebze ve meyve sebze mamulleri ihracatının yüzde 21’lik bölümünü başına gerçekleştiren Ege Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği, Turkish Fresh and Processed Fruits and Vegetables Cluster isimli UR-GE Projesiyle taze meyve sebze ve meyve sebze mamulleri sektörlerinde 41 firmanın kümelenerek ihracat yetkinliklerini artırmak için yola çıktı. Bu kapsamda ilk pazarlama faaliyeti 2024 yılında İngiltere’ye gerçekleşti ve katılımcı firmalar pazarlarını genişletmek için yeni müşteriler ile tanışma imkânı buldu. Gerçekleştirdiğimiz tüm faaliyetlerde kilit rolü üreticilerimiz oynamaktadır. Tarım ve Orman Bakanlığımız, ziraat mühendislerimiz, firma eksperlerimiz, üniversitelerimizi de destekleriyle üreticilerimiz ne kadar kaliteli üretim yaparsa ihracatımız da o kadar verimli olacaktır.”