Suudi Arabistan ‘ABD mandasına’ rest çekti

Bunda ABD’nin Suudi Arabistan’ı ileri karakolu olarak gören üsten bakan hali ve en önemlisi petrol fiyatlarının düşürülmesi tehdidi etkili oldu. Suudi Arabistan bunu kabul etmedi. Türkiye ile savunma sanayisinde ortak tesisler kurmak için anlaşmalar imzalandı. Türk ürünlerinin Suudi Arabistan’a ihracatı yüzde 400 seviyesinde arttı. Türkiye’nin askeri ve ekonomik gücü dengeleri değiştirdi. Ardından Suudi Arabistan, ABD’ye denk olan Çin ile önemli anlaşmalar yaptı.

ABD mandasına karşı yapılan önemli bir adım da, Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Prens Faysal bin Farhan El Saud ve İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emirabdullahyan, Çin'in başkenti Pekin'de bir araya gelmesi oldu. Mesaj çok güçlüydü. Suudiler hem dini ve siyasi rakibi İran’la arasını düzeltti hem de bunu ABD’nin en büyük rakibi Çin’de yaptı. Bu arada ABD’nin ezeli düşmanı İran’la işbirliği yaparak, ABD’yi artık önemsemediğini gösterdi. Bugün de Suudi Arabistan Yatırım Bakanı, Çin ile Araplar arasında "modern İpek Yolu" projesinin başlatıldığını resmen duyurdu. Türkiye’nin de dahil olduğu bu proje ABD’nin uluslararası sularda etkinliğine en büyük darbeyi vuracak. Çin’den gelen ilk yük treninin Marmaray, Yavuz Sultan Selim Köprüsü üzerinden İngiltere’ye ulaştığı Bir Kuşak Bir Yol projesinin Arap toprakları üzerindeki ayağı da böylece resmileşti. Bütün bu gelişmeler ABD’nin Ortadoğu ve Asya topraklarında artık eskisi gibi at koşturamayacağını gösteriyor.

GİZLİ BELGELER AÇIĞA ÇIKTI

Suudi Arabistan ve ABD arasındaki gerilimi gizli belgeler de ispatladı. Habere göre, geçtiğimiz aylarda ABD ve Suudi Arabistan arasında yaşanan petrol fiyatı anlaşmazlığının, kamuoyuna yansıyandan daha derin olduğu iddia edildi.

SUUDİLER ABD’Yİ TEHDİT ETTİ

Amerikan Washington Post (WP) gazetesinin haberine göre, Riyad yönetimi Washington’un karşı çıktığı üretim kısıntısını kameralar önünde diplomatik bir dille savunurken, kapalı kapılar ardında Prens Muhammed bin Selman, “ABD’ye ekonomik bedel ödetme” tehdidinde bulundu.

ABD’de enflasyonun zirve yaptığı geçen sonbaharda Başkan Joe Biden, petrol ihraç eden ülkeler örgütü OPEC’te sözü geçen Suudi Arabistan’ın üretimi arttırarak enerji fiyatlarını düşürmeye zorladı. Biden’ın “sonuçları olur” uyarısına rağmen Riyad yönetimi, “yatırımların devamlılığı için bu fiyat yetersiz” diyerek üretim kısıntısı kararı aldı ve fiyatları yukarı çekti.

‘İLİŞKİLERİ KOPARALIM’

İnternet sitesi Discord’a sızan Pentagon belgeleri arasından çıkan ve WP’nin gördüğü dokümana göre, o dönem ABD’nin tavrına öfkelenen Veliaht Prens Muhammed, Washington’la ilişkileri tümden koparmayı bile düşünmüş. Riyad bir süredir, Washington’a rağmen Çin, İran ve Suriye ile ilişkilerini geliştiriyor.

İŞTE SUUDİ ARABİSTAN’IN ABD’YE KARŞI ATTIĞI ADIMLAR

İran ve Suudi Arabistan, büyükelçiliklerin yeniden açılması, iki ülke arasındaki uçuşların yeniden başlatılması ve karşılıklı vizelerin kolaylaştırılması konusunda Çin’de biraraya gelerek anlaştı.

Yapılan toplantı dünya basınında Çin, ABD'nin tahtına göz dikti yorumlarına neden oldu.
Çin'in başkenti Pekin'de buluşan İran ve Suudi Arabistan dışişleri bakanları, büyükelçiliklerin açılması ve uçuşların tekrar başlatılması konusunda anlaştı.

•Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Prens Faysal bin Farhan El Saud ve İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emirabdullahyan, Çin'in başkenti Pekin'de bir araya geldi. Yedi yıl sonra ilk kez gerçekleştirilien dışişleri bakanları seviyesindeki görüşmede, birçok konuda mutabık kalındı.

İRAN’LA UÇUŞ BAŞLIYOR

•İran ve Suudi Arabistan, büyükelçiliklerin yeniden açılması, iki ülke arasındaki uçuşların yeniden başlatılması ve karşılıklı vizelerin kolaylaştırılması konusunda anlaştı.
Çin'in arabuluculuğunda el sıkışan İran ve Suudi Arabistan, yaptıkları ortak açıklamada, Orta Doğu'da istikrar ve güvenliğin önemini vurguladı.

ABD'nin İran'a karşı İsrail ile birlikte bir koalisyon oluşturduğu dönemde, eskiden ABD'nin müttefiki olarak görülen Suudi Arabistan'ın ve İran'ın yakınlaşması dikkat çekti. En önemli detay, görüşmelerde Çin'in rolü.

Çin, bu sayede Orta Doğu'da denklemleri değiştirebilecek bir diplomatik güç olma yolunda önemli bir adım atmış oldu.

Öte yandan Suudi Arabistan, Çin ile petrol ticaretinde ABD Doları yerine Çin Yuanı kullanımını değerlendirdiğini belirtmişti.

TÜRKİYE İLE ORTAK PROJELER İÇİN BAKANLAR KURULU KARARI

•Suudi Arabistan, Türkiye’yle başlattığı ortak proje üretme sürecini çıkardığı kararla daha güçlü zemine oturttu. Bakanlar Kurulu, işbirliği ve ortaklık projeleri konusunda Çin, Fransa ve Türkiye ile görüşmeye karar verdi.

•Suudi Arabistan Bakanlar Kurulu, aralarında Çin, Fransa, Özbekistan Türkiye’nin de bulunduğu ülkelerle işbirliği ve ortaklık projelerini görüşmeye karar verdi.

Suudi Arabistan resmi haber ajansına (SPA) göre bu, Kral Selman bin Abdülaziz başkanlığında Cidde'de toplanan Bakanlar Kurulu, üst düzey ortak komite oluşturulmasına ilişkin anlaşmayı tamamlayıcı bir protokol taslağını Çin tarafıyla görüşmeyi kararlaştırdı.

Kabine ayrıca Türkiye ile de iki ülke hükümetleri arasında sosyal hizmetler alanında işbirliğine yönelik bir mutabakat zaptı taslağını görüşme kararı aldı.