Prof. Dr. İlber Ortaylı 2. Abdülhamid'i yazdı: Kızıl sultan değildi, dirayetli bir hükümdardı
Tarihçi Prof. Dr. İlber Ortaylı Osmanlı padişahı 2. Abdülhamid'i yazdı. Abdülhamid'in 'kızıl sultan' olmadığının altını çizen Ortaylı, "II. Abdülhamid Han dirayetli bir Türk hükümdarıydı; tarih “olsaydı, olabilirdi” hükümleriyle pek yazılamıyor. Zor dönemde gelen zekâlardandı. Bu zekâ maalesef başka zekâları da takdir edip yanına çekemedi; hem Sultan Abdülmecid’den hem de amcası Sultan Abdülaziz’den farkı budur" dedi.
İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener'in grup toplantısında söylediği sözler sonrası Osmanlı padişahı 2. Abdülhamit'in 'Kızıl sultan' olup olmadığı yeniden tartışma konusu oldu. Tarihçi Prof. Dr. İlber Ortaylı, 2. Abdülhamid'in 'Kızıl sultan' olmadığının altını çizdi. 2. Abdülhamid'in başarılı bir diplomat olduğunun altını çizerek yaptığı reformları anlatan Ortaylı, "Zor dönemde gelen zekâlardandı. Bu zekâ maalesef başka zekâları da takdir edip yanına çekemedi; hem Sultan Abdülmecid’den hem de amcası Sultan Abdülaziz’den farkı budur" ifadelerini kullandı.
İlber Ortaylı'nın Hürriyet gazetesinde yazdığı "Dirayetli bir Türk hükümdarı... Sultan II. Abdülhamid" başlıklı yazısından ilgili bölüm şöyle:
Kısacası II. Abdülhamid Han dirayetli bir Türk hükümdarıydı; tarih “olsaydı, olabilirdi” hükümleriyle pek yazılamıyor. Zor dönemde gelen zekâlardandı. Bu zekâ maalesef başka zekâları da takdir edip yanına çekemedi; hem Sultan Abdülmecid’den hem de amcası Sultan Abdülaziz’den farkı budur. O gecikmiş bir Sultan Mahmud Han’dı, 19. asır bunu kaldıramıyor. Kızıl Sultan değildi, mesnetsiz iftiradır. Döneminde siyasi idamlar fevkalade azdır. Avrupa’da etkili olmaya çalışmanın bütün vasıtalarını kullandı ama kullandığı vasıtalar; yani bu tip gazeteci ve adamlar, yabancılar arasında daha iyiydi, Vambery gibi. Türk diplomatların aynı başarı ve hamiyeti gösterdiğini söylemek mümkün değildir.
Türkiye tarihçiliğinde Sultan Abdülhamid’e ulu hakan diyenlerle yerden yere batıranlar mevcut. Bu tarz kitapların okunmaktan vazgeçileceği ve unutulacağına şüphem yok. Şimdilik Türk yazarlar içinde Orhan Koloğlu’nun yazdıkları ve Fransız akademik dünyasının en başarılı Türkologlarından François Georgeon’un Sultan Abdülhamid kitabını okumayı gençlere tavsiye ediyorum.
