Paris İklim Anlaşması'nı imzalamayan ülkeler güncel liste
Paris İklim Anlaşması’na kimler hâlâ katılmadı? 2025 yılında dünyayı sarsan iklim krizine karşı küresel mücadele devam ederken, bazı ülkeler hâlâ Paris Anlaşması’nı imzalamadı. Peki neden? ABD yeniden mi çekildi? İşte detaylar...
Küresel ısınmaya karşı alınan en önemli önlemlerden biri olan Paris İklim Anlaşması, 2015 yılında kabul edildi ve 2016’da yürürlüğe girdi. Ancak 2025 yılına gelinmiş olmasına rağmen hâlâ bazı ülkeler bu anlaşmayı imzalamamış ya da onaylamamıştır. Peki, Paris İklim Anlaşması’nı imzalamayan ülkeler hangileri? İşte BMİDÇS verilerine göre en güncel liste ve detaylar...
Paris İklim Anlaşması Nedir?
Paris Anlaşması, Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi (BMİDÇS) kapsamında imzalanmış, iklim değişikliğiyle mücadeleye yönelik küresel ölçekteki ilk bağlayıcı ve kapsamlı anlaşmadır. 2015 yılında Fransa’nın başkenti Paris’te gerçekleştirilen COP21 zirvesinde kabul edilmiş ve 2016 yılında yürürlüğe girmiştir.
Anlaşmanın temel hedefi, küresel ortalama sıcaklık artışını sanayi öncesi döneme göre 2°C’nin altında tutmak, tercihen 1.5°C ile sınırlamak olarak belirlenmiştir. Bu hedef doğrultusunda sera gazı salımlarının mümkün olan en kısa sürede azaltılması ve 21. yüzyılın ikinci yarısında karbon-nötr bir dünya hedeflenmektedir.
Paris Anlaşması’nı Onaylamayan ve İmzalamayan Ülkeler (2025)
2025 itibarıyla BMİDÇS'nin 191 üyesi Paris Anlaşması’nı onaylamış ya da katılmış durumdadır. Ancak hâlâ 5 ülke bu anlaşmayı ya imzalamamış ya da iç hukuklarında onay sürecini tamamlamamıştır.
İşte Paris İklim Anlaşması’nı onaylamayan ülkeler listesi:
-
Eritre
-
İran
-
Irak
-
Libya
-
Yemen
-
Amerika
Özellikle İran, dünyadaki en büyük sera gazı salımına sahip ilk 20 ülke arasında yer almasına rağmen hâlâ anlaşmayı onaylamamıştır.
ABD Paris Anlaşması’ndan Yeniden Çekildi mi?
Amerika Birleşik Devletleri, Paris Anlaşması sürecinde dikkat çeken bir ülke oldu. Donald Trump yönetimi 2020 yılında anlaşmadan resmen çekilmişti. Ancak Joe Biden göreve geldikten sonra 2021’de ABD yeniden anlaşmaya katıldı.
Fakat 2025 yılında Donald Trump’ın yeniden başkan seçilmesinin ardından ABD’nin Paris Anlaşması’ndan ikinci kez çekildiği uluslararası kaynaklarda yer aldı. Bu durum, küresel iklim mücadelesi açısından önemli bir kırılma noktası olarak yorumlanıyor.
Paris Anlaşması’nın İşleyişi ve Sorumluluklar
Paris İklim Anlaşması kapsamında her ülke, kendi koşullarına göre iklim değişikliğini önlemeye yönelik ulusal katkı beyanları (NDC) hazırlamak ve BM’ye bildirmek zorundadır. Ancak anlaşma, herhangi bir ülkeyi belirli bir emisyon azaltım hedefine zorlamaz; bunun yerine sürekli gelişim ve gönüllülük esasına dayanır.
Bu yönüyle, 1997 tarihli Kyoto Protokolü’nden farklıdır. Paris Anlaşması, gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler arasında net bir ayrım yapmaz; her ülkenin katkı vermesini öngörür.
Paris Anlaşması Tarafları ve Küresel Kapsam
2025 itibarıyla 190’dan fazla ülke ve Avrupa Birliği, Paris İklim Anlaşması’nı onaylamış ya da katılmıştır. Bu ülkeler, dünya genelindeki insan kaynaklı sera gazı emisyonlarının %95’inden fazlasını temsil etmektedir. Onaylamayan ülkelerin toplam emisyon oranı ise %2’nin altında kalmaktadır.
Çekilme Süreci: Paris Anlaşması’ndan Nasıl Ayrılınıyor?
Paris Anlaşması’nın 28. maddesi, taraf ülkelerin anlaşmadan çekilmesine olanak tanır. Bir ülke, anlaşma kendi ulusal sisteminde yürürlüğe girdikten üç yıl sonra çekilme talebinde bulunabilir. Çekilme bildirimi yapıldıktan sonra da çıkış süreci bir yıl içerisinde tamamlanır.
