Nükleer kriz zirvesi! İran kararını verdi! Cenevre'de Avrupa ülkeleri ile masaya oturacak!
Orta Doğu'da İsrail ile İran arasındaki savaş altıncı gününe girerken, Almanya, Fransa ve İngiltere'den diplomatik sürpriz geldi. Batılı ülkeler, İran'la Cenevre'de nükleer program ve bölgesel gerilim üzerine kritik bir görüşme yapmaya hazırlanıyor. Bu adım, çatışmaların ortasında tansiyonu düşürebilir mi?
İran ile İsrail arasında patlak veren çatışmalar bölgede büyük bir savaş atmosferi oluştururken, Batılı ülkeler diplomatik kanalları devreye sokuyor. Alman, Fransız ve İngiliz dışişleri bakanlarının, 21 Haziran Cuma günü İsviçre'nin Cenevre kentinde İranlı mevkidaşlarıyla görüşeceği iddia edildi.
Diplomatik kaynaklar, görüşmenin henüz resmi olarak duyurulmadığını ancak hazırlıkların sürdüğünü belirtiyor. Görüşme, gerçekleşmesi halinde uzun süredir askıya alınan Batı-İran diyaloglarında yeni bir sayfa açabilir.
GÜNDEMDE NÜKLEER PROGRAM VAR
Görüşmenin merkezinde İran’ın tartışmalı nükleer programı ile Orta Doğu'da artan İsrail-İran savaşı yer alıyor. Özellikle İran’ın uranyum zenginleştirme faaliyetleri, uluslararası toplumun büyük endişesine yol açarken, bu temasların nükleer gerilimi frenleme çabası olduğu düşünülüyor.
Fransa, Almanya ve İngiltere'nin oluşturduğu E3 ülkeleri daha önce 2015’te imzalanan nükleer anlaşmanın (JCPOA) mimarları arasında yer almıştı. Ancak ABD'nin anlaşmadan çekilmesinin ardından süreç askıya alınmıştı.
CENEVRE ZİRVESİ GERİLİMİ DÜŞÜRÜR MÜ?
Diplomatik çevrelerde Cenevre'de yapılması planlanan görüşmenin savaşın yayılmasını önleme ve iletişim kanallarını yeniden açma amacını taşıdığı belirtiliyor. İran tarafının da bu görüşmelere sıcak baktığı, ancak taleplerinin Batı tarafından ne ölçüde karşılanacağı bilinmiyor.
Uluslararası toplumda İran ile Batı arasındaki diplomatik kanalların açılması, sadece nükleer silah riskini değil aynı zamanda bölgedeki mülteci akınları, enerji güvenliği ve askeri tırmanış gibi krizleri de doğrudan etkileyebilir.
İRAN, BATI İLE MASAYA OTURMAYA HAZIR MI?
Tahran yönetiminin nükleer programı askıya almak gibi bir niyetinin olmadığı biliniyor. Ancak artan ekonomik yaptırımlar, ABD tehdidi ve İsrail saldırıları, İran’ı diplomatik çözüme zorlayabilir. İran Dışişleri Bakanlığı, resmi açıklama yapmaktan kaçınsa da, diplomatik kulislerde Cenevre görüşmesine katılımın “yüksek ihtimal” olduğu konuşuluyor.
ZİRVE NEDEN CENEVRE'DE?
Cenevre, daha önce de İran nükleer anlaşması, Suriye barış görüşmeleri, Rusya-Ukrayna arabuluculukları gibi birçok diplomatik temasın merkezinde yer aldı. Tarafsız diplomasi geleneğiyle bilinen İsviçre, yeniden uluslararası müzakere sahnesine ev sahipliği yapmaya hazırlanıyor.
GÖZLER 21 HAZİRAN CUMA GÜNÜNE ÇEVRİLDİ
Görüşmenin 21 Haziran’da yapılması bekleniyor. Zirve gerçekleşirse, Batı-İran ilişkilerinde 2018'den bu yana ilk üst düzey temas olacak. Ayrıca bu adım, İsrail-İran savaşının diplomasiyle sona erdirilmesi ihtimalini doğurabilir.
