NATO Genel Sekreteri Mark Rutte'den tarihi teklif: Savunma harcamaları GSYİH’nin yüzde 5’ine çıkarılsın!
24-25 Haziran’da Lahey’de yapılacak NATO Zirvesi öncesi Brüksel’de düzenlenen son Savunma Bakanları Toplantısı’ndan çarpıcı bir çağrı geldi. NATO Genel Sekreteri Mark Rutte, ittifak üyelerine savunma harcamalarını yüzde 5’e yükseltme çağrısında bulundu.
NATO Genel Sekreteri Mark Rutte, Brüksel’deki karargahta düzenlenen Savunma Bakanları Toplantısı’nın ardından basın mensuplarına yaptığı açıklamada, müttefik ülkelerin “yeni yetenek hedefleri” üzerinde mutabakata vardığını açıkladı. Bu hedeflerin ittifakın savunma kapasitesini daha ileriye taşıyacak adımlar içerdiğini vurgulayan Rutte, hava savunmasından insansız hava araçlarına, tanklardan lojistiğe kadar birçok alanın önümüzdeki dönemde yoğun yatırım alacağını belirtti.
Yüzde 2 yetmez: Rutte, yüzde 5 savunma harcaması hedefiyle geliyor
Şu anda NATO’nun üyelerinden beklediği asgari savunma harcaması, gayrisafi yurt içi hasılanın (GSYİH) yüzde 2’si oranında. Ancak Rutte, bu seviyenin artık yetersiz kaldığını ifade ederek, 24-25 Haziran tarihlerinde yapılacak Lahey Zirvesinde bu oranın yüzde 5 seviyesine çıkarılmasını liderlere resmen önereceğini açıkladı.
“Bu öneri, mevcut güvenlik tehditleri karşısında NATO’nun dayanıklılığını artırmak ve caydırıcılığını güçlendirmek için elzemdir” diyen Rutte, teklifin detaylarını da kamuoyuyla paylaştı.
Savunma bütçesinin dağılımı: Temel askeri harcamalara yüzde 3,5
Rutte'nin önerisine göre:
-
GSYİH'nin yüzde 3,5'i doğrudan askeri harcamalara (örneğin savaş uçakları, tanklar, personel, hava savunma sistemleri vb.)
-
Yüzde 1,5'i ise güvenlik ve savunma ile ilgili dolaylı harcamalara (siber güvenlik, sivil savunma, altyapı yatırımları gibi) ayrılacak.
ABD de destekliyor
Rutte, bir gazetecinin “ABD bu öneriye destek veriyor mu?” sorusu üzerine, “Evet, ABD de benzer bir taahhütte bulundu” yanıtını verdi. Bu, Avrupa ülkeleriyle birlikte Washington yönetiminin de savunma bütçelerinde büyük artışlara hazırlandığının işareti olarak yorumlandı.
Yorumculara göre NATO tarihinde bir dönüm noktası olabilir
Uzmanlar, Rutte'nin bu önerisini NATO'nun Soğuk Savaş sonrası geçirdiği en büyük stratejik değişimlerden biri olarak değerlendiriyor. Giderek karmaşıklaşan tehditler, hibrit savaş riskleri, Rusya'nın agresif tutumu ve Çin'in artan küresel etkisi, ittifak üyelerinin savunma bütçelerini radikal biçimde gözden geçirmesini gerektiriyor.
