Mimar Sinan tekniği uygulanmıştı... Denize dolgu havalimanı açılıyor

Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı'nca Türkiye'nin yüz ölçümünü de değiştiren 3 milyon metrekarelik alanda deniz doldurularak tamamlanan Rize-Artvin Havalimanı, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'i taşıyan uçakların ilk inişi ile yarın açılacak. Eserlerindeki ustalık, işçilik ve mühendislik zekasıyla kendine hayran bırakan Mimar Sinan’ın 1558'de Süleymaniye Camisi'ndeki 'ön yükleme' tekniği kullanılarak deniz dolgusu yapılan havalimanı, Ordu-Giresun Havalimanı'ndan sonra 2'nci; Japonya, Hong Kong ve Güney Kore'nin ardından da dünyanın 5'inci deniz üzerindeki havalimanı oldu. Havalimanında sivil apronun yanı sıra Türk Hava Kuvvetleri ile Sahil Güvenlik Komutanlığı için de 2 apron inşa edildi.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın 2014 yılında Rize mitingindeki "Ben size bakıyorum siz göğe bakıyorsunuz, anladım siz havalimanı istiyorsunuz" sözleri sonrası Rize ve Artvin'e ortak hizmet verecek havalimanı için harekete geçildi. Bölgenin engebeli coğrafi yapısı nedeniyle karada yapımı mümkün olmayan havalimanı yeri için Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Altyapı Yatırımları Genel Müdürlüğü (AYGM) teknik ekiplerince deniz dolgusuna karar verildi. Yurt içinden ve yurt dışından tüm uçuşların yapılabileceği havalimanı için gereken mania ve ulaşım hesapları yapılıp, en uygun alan Rize'nin Pazar ilçesi Yeşilköy mevkisi olarak belirlendi.

Yöntemle havalimanında yapı yüküne eş değer geçici toprak dolgu inşa edildi. Belli bir süre bekletilen ve sonra kaldırılan toprakla birlikte konsolidasyon oturmaları en aza indirildi. Pist uzunluğundan yaklaşma ışıklarına, kaplama tipi ve kalınlığından oturma öngörülerine ve önlemlerine kadar onlarca farklı alanda hassas hesaplamalar yapıldı ardından 3 Nisan 2017'de temeli atılan havalimanında deniz dolgusuna geçildi.

Çağın en ileri inşaat ve yapım teknolojilerinin kullanıldığı inşaatta, deniz tabanındaki gevşek kum dolgu sahasından uzaklaştırıldı. Bunun için tarama gemisiyle deniz tabanından 1 milyon metreküp malzeme çekildi. Havalimanını Karadeniz'in şiddetli dalgalarından korumak için dış koruyucu mendirek inşa edildi.

7 kilometrelik mesafeden taşınan her biri 8 ile 10 tona varan ağırlıklardaki milyonlarca taş, kamyonlar ve gemilerle taşınıp ortalama derinliği 17,5 metre olan deniz dolgu alanında, 28 metre derinliğe kadar dolgu yapıldı. Deniz altında sismik cihazlarla ölçümlerin ardından 300 tonluk vinçle 35 ve 45 ton ağırlığındaki 20 bin 500 adet 'x blok elemanı' dalgıçlar tarafından deniz altına yerleştirildi. Deniz dolgusu için 100 milyon ton taş kullanılan havalimanında, 304 kazık üzerine de 76 yaklaşım ışığı konuldu.

PAT sahaları olarak adlandırılan pist, apron ve taksi yolları ve bina dolgularının tamamlanıp ön yüklemede oluşabilecek oturma miktarı sağlandıktan sonra üstyapı imalatlarına geçilen havalimanında, üstyapı kesitlerindeki aşağıdan yukarıya doğru; 500 bin metrekare kırmataş temel ve alt temel ile bitümlü temel, binder imalatları yapıldı. Son olarak final tabakası olan özel esneme özellikli taş mastik asfalt pist imalatının gerçekleştirildiği havalimanında zeminleri güçlendirmek için Türkiye'de ilk defa 810 bin metrekare alanda 3 sıra zemin oturmalarını önleyecek nitelikte geogrid malzeme kullanıldı.

Yıllık 3 milyon yolcu kapasiteli havalimanında, 300'e 120 metre ve 120'ye 120 metre taş ahşap karışımlı yerel mimari motiflerin kullanıldığı sivil apronun yanı sıra Türk Hava Kuvvetleri ile Sahil Güvenlik Komutanlığı için de 2 apron daha inşa edildi. Yurt içi ve yurt dışı uçuşların yapılabileceği 3 bin metre uzunluğunda, 45 metre genişliğinde pistle 265 metreye 45 metre ölçülerinde taksi yolunun yer aldığı Rize-Artvin Havalimanı, 47 bin 133 metrekare kapalı alandan oluşuyor. Havalimanı 3 milyon metrekare alanıyla Türkiye'nin 783 bin 562 kilometrekare olan yüz ölçümünü de değiştirdi.

450 araç kapasiteli otopark ile çok amaçlı garaj binalarının yer aldığı Rize-Artvin Havalimanı'nda ayrıca teknik blok, Isı ve Güç Merkezleri, Yangın ve Kurtarma İstasyonu ile Katı Atık Merkezi gibi bloklar da inşa edildi. Kara yolu ulaşımı için 2 kilometrelik bağlantı ve köprülü kavşağın yapıldığı havalimanına 470 metre uzunluğunda viyadük inşa edildi.

Terminal binası içine Çay Müzesi inşa edilen havalimanında, hava trafik kontrol kulesi ince belli çay bardağı, havalimanı girişi de çay yaprağı şeklinde yapıldı. 135 bin metrekareden fazla peyzaj alanına sahip havalimanının 49 bin metrekaresi Karadeniz'in coğrafi özelliklerine uyumlu 1453 ağaçla yeşillendirildi. 58'inci havalimanı olan Rize-Artvin Havalimanı, Ordu-Giresun Havalimanı'ndan sonra Türkiye’nin 2'nci; Japonya, Hong Kong ve Güney Kore'nin ardından ise dünyanın 5'inci deniz üzerindeki havalimanı olarak kayıtlara geçti.

Havalimanında uçuş kontrol uçağıyla pistte seyrüsefer cihazlarının devreye alınması için başlatılan test uçuşları tamamlandı. Uçağı pistin merkez hattına yönlendiren ILS cihazlarının kontrolleri için gelen test uçağıyla ilk inişler, başarıyla gerçekleştirildi. Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu da inşaat aşamalarının her anını yakından takip etti.

Bu arada Resmi Gazete'de, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın imzasıyla yayımlanan karara göre; Rize-Artvin Havalimanı, uluslararası giriş ve çıkışlara açık daimi hava hudut kapısı olarak tespit edildi.

Havalimanına ilk iniş, yarın Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'i taşıyan uçaklarla yapılacak. MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli'nin de katılacağı törende, Hava Kuvvetleri Komutanlığı'nın akrobasi timi Türk Yıldızları da gösteri uçuşu yapacak.