Milli İstihbarat Akademisi'nden korkutan analiz: Dijital-Yeşil dönüşüm felakete kapı aralıyor

Milli İstihbarat Akademisi (MİA) tarafından yayımlanan enerji güvenliği analizine göre, dijital-yeşil dönüşüm Türkiye’nin enerji arz güvenliğini yeni tehditlerle karşı karşıya bırakıyor. Avrupa’daki elektrik kesintileri örnek gösterilerek Türkiye’nin önlem alması gerektiği vurgulandı.

Dijital-Yeşil Dönüşüm Riskleri Gün Yüzüne Çıkardı

Milli İstihbarat Akademisi’nin hazırladığı “Enerji Güvenliği ve Dijital-Yeşil Dönüşüm: Akıllı ve Karbonsuz Şebekelere Geçiş” başlıklı analizde, enerji arz güvenliği, şebeke kararlılığı, siber güvenlik ve teknolojik bağımlılıklar mercek altına alındı.

Analizde, dijital ve yeşil dönüşümün enerji alanında fırsatların yanı sıra yeni riskler yarattığı ifade edildi. Elektrik sistemlerinin güvenilirliği ve kararlılığının, modern toplumların karşılaştığı en önemli zorluklardan biri olduğu vurgulandı.

Avrupa’daki Kesintiler Türkiye İçin Uyarı Niteliğinde

Analizde, 28 Nisan 2025’te İspanya, Portekiz ve Fransa’da yaşanan 10 saatlik elektrik kesintisi örnek gösterildi. Binlerce insanın metrolarda ve tren istasyonlarında mahsur kaldığı, bankacılık ve ödeme sistemlerinin çöktüğü, hastanelerin yalnızca acil durumlarda hizmet verebildiği ve kamu güvenliğinin olağanüstü hal ile korunduğu belirtildi.

İspanya’daki sistem çökmesinin nedenlerinden biri olarak, yenilenebilir enerji payının yüzde 78’e çıkarılması ve yeterli rezerv kapasitenin sağlanamaması gösterildi. Analiz, Türkiye’nin de benzer bir kriz karşısında hazırlıklı olması gerektiğini ortaya koydu.

Akıllı Şebekeler ve Dijital Teknolojiler Kritik Rol Oynuyor

Analizde, yapay zeka, nesnelerin interneti ve veri analitiği gibi dijital teknolojilerin kullanımıyla şebeke kararlılığının sağlanmasının zorunlu hale geldiği vurgulandı. Akıllı şebekelerin hem verimlilik hem de esneklik sağladığı belirtilerek, dijitalleşmenin sürdürülebilirlik hedeflerine destek verdiği ifade edildi.

Enerji Altyapısının Güncellenmesi Şart

MİA, mevcut enerji sistemlerinin eskiyen altyapı nedeniyle olası kesintilere karşı yetersiz kaldığını belirtti. Analizde şu önlemler öne çıkarıldı:

• Enerji sistemlerinin modernize edilmesi, trafo ve santral ekipmanlarının güncellenmesi

• Acil durumlarda otomatik yük atma ve rezerv mekanizmalarının geliştirilmesi

• Uzun mesafeli enerji taşımacılığında yüksek gerilim doğru akım hatlarının kullanılması

• Enerji depolama sistemlerinin yaygınlaştırılması

Ayrıca, fırtına, kasırga, sel ve kuraklık gibi aşırı hava olaylarının enerji güvenliğini tehdit ettiği, yenilenebilir enerji kaynaklarının yüksek entegrasyonunun rezerv kapasitesini artırma zorunluluğu getirdiği kaydedildi.

Siber Tehditlere Karşı Önlemler

Analizde, dijitalleşmeyle birlikte enerji sistemlerinin siber tehditlere de açık hale geldiği vurgulandı. Önerilen önlemler arasında:

• Haberleşme protokollerinin şifrelenmesi ve çok faktörlü kimlik doğrulama

• Yapay zeka destekli anomali tespit algoritmaları

• Operatörlere yönelik eğitim ve farkındalık programları

• Bölgesel ve uluslararası işbirliği ile istihbarat paylaşımı

Analiz, enerji bağımsızlığının yerli teknolojilerle güçlendirilmesi gerektiğini özellikle öne çıkardı.