Meclis’te 405 milyar liralık yatırım maratonu! Ulaştırma ve madencilik öne çıkıyor
TBMM Kamu İktisadi Teşekkülleri (KİT) Komisyonu, 405 milyar lirayı bulan 2025 yatırım bütçesini masaya yatırıyor. Yarın başlayacak ve 29 Mayıs’a kadar sürecek görüşmelerde, ulaştırma ve haberleşmeye ayrılan 147,6 milyar liralık dev pay dikkat çekiyor. Peki, bu bütçe hangi alanlara nasıl dağıtılacak ve Türkiye ekonomisine etkileri neler olacak? İşte detaylar…
KİT Komisyonu, 22 KİT ve 45 bağlı teşebbüsün 2021-2022 bilanço hesaplarının yanı sıra 2025 yatırım hedeflerini ele alacak. Toplam 405 milyar 600 milyon liralık yatırım bütçesi, sektörlere şöyle dağıtıldı:
Ulaştırma ve haberleşme: 147 milyar 656 milyon TL
Madencilik: 145 milyar 284 milyon TL
Enerji: 97 milyar 922 milyon TL
İmalat: 12 milyar 404 milyon TL
Tarım: 1 milyar 748 milyon TL
Bu dağılım, Türkiye’nin altyapı ve enerji odaklı büyüme stratejisini yansıtıyor.
Aslan payı TPAO’da
2025’te en büyük yatırım bütçesi, 143 milyar 229 milyon TL ile Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı’na (TPAO) ait. Bunun 140,7 milyar TL’si madencilik yatırımlarına yönlendirilecek. TPAO’yu, 97,2 milyar TL ile Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları (TCDD) ve 45,8 milyar TL ile Boru Hatları ile Petrol Taşıma A.Ş. (BOTAŞ) izliyor. Bu üç kurum, KİT yatırımlarının lokomotifi konumunda.
Ekonomiye katkı ve ilave kaynak
KİT’ler, 2023’te yatırımlarını bir önceki yıla göre %59,7 artırarak 174,5 milyar TL’ye ulaştırdı. Enerji ve ulaştırma projeleriyle öne çıkan teşebbüsler, 2024 bütçesine 45,5 milyar TL ek gelir sağladı. 2025-2027 döneminde ise ilave hizmet alımları için talepler değerlendirilecek. Komisyon, bu süreçte kaynak kullanımı ve verimliliği derinlemesine inceleyecek.
Ulaştırma ve madencilik neden ön planda?
Ulaştırma: Yüksek hızlı tren projeleri, havalimanı genişletmeleri ve lojistik altyapı yatırımları, ulaştırma bütçesinin büyümesini sağlıyor.
Madencilik: Enerji bağımsızlığı hedefi doğrultusunda petrol ve doğal gaz arama faaliyetleri hız kazanıyor. TPAO’nun Karadeniz ve Akdeniz’deki çalışmaları bu alandaki yatırımları artırıyor.
Ekonomiye etkileri
Ekonomistler, KİT yatırımlarının istihdam, altyapı gelişimi ve enerji güvenliği açısından kritik olduğunu vurguluyor. Özellikle ulaştırma projeleri, ihracatı ve turizmi desteklerken, madencilik yatırımları enerji ithalatına bağımlılığı azaltabilir. Ancak, bütçe disiplini ve kaynakların etkin kullanımı, başarının anahtarı olarak görülüyor.
Rakamlarla KİT yatırımları (2025)
Toplam bütçe: 405,6 milyar TL
En büyük pay: Ulaştırma (147,6 milyar TL)
En büyük kurum: TPAO (143,2 milyar TL)
2023 yatırım artışı: %59,7 (174,5 milyar TL)
2024 bütçe katkısı: 45,5 milyar TL
