Küresel gıda savaşı kapıda! ABD formül değişikliğiyle strateji kuruyor

Uzman Oğuz, 2025'te yaşanan don olaylarının (özellikle Şubat ve Nisan aylarında) Türkiye tarımını vurduğunu vurgulayarak yaşanan don olayının 30 yılda bir yaşanan bir felaket olduğunu söyledi.

Oğuz, 36 ilde hissedilen felaketin meyve üretiminde %35'lik kayba yol açtığını belirtti.

Kayısı: Malatya ve Elâzığ’da %95'e varan rekolte kaybı.

Üzüm: Manisa'da ciddi daralma, Sultani çekirdeksiz üzümde büyük zarar.

Kiraz: Orta Anadolu'da neredeyse sıfıra inen üretim; ihracatçı ürün olarak kayıp büyük.

Fındık: %40'ın üzerinde rekolte düşüşü.

Oğuz, Toplam makro ekonomik kayıp 6 milyar dolar olarak hesaplandığını söylerken, fiyat artışları nedeniyle net zararın 4 milyar dolar civarında olacağını öngördü.

Oğuz, "Rekolte kaybı fiyatları tetikliyor, enflasyonla mücadele eden ülkemiz için kritik" dedi. İhracat açısından da kayıp beklendiğini söyleyen Oğuz, "Kuru kayısı, kuru üzüm, incir ve fındıkta dünya lideri olan Türkiye, bu ürünlerde daralma yaşayacak.” dedi.

ABD'den stratejik hamle! Küresel gıda firmaları formüllerini değiştiriyor

Programın odak noktası, ABD'nin gıda formüllerini değiştirme çabasıydı. Oğuz, 1950'lerden beri konvansiyonel tarımın (pestisit, gübre, hibrit tohumlar) yarattığı bolluğun sona erdiğini söyleyerek "2008 krizi ve Covid sonrası gıda güvencesi zayıfladı; onarıcı tarım gibi yeni kavramlar doğdu" dedi.

Oğuz, ABD'nin mısır şurubundan (nişasta bazlı şeker) şeker pancarı ve kamışına geçişini stratejik bir adım olarak nitelendirdi.

Mısır şurubu kalp, şeker hastalığı gibi sorunlara yol açtığını söyleyen Oğuz; ABD, şeker lobisini kullanarak küresel rekabette avantaj peşinde olduğunu vurguladı.

"Dünyada gıda milliyetçiliği yükseliyor"

Dünyada gıda milliyetçiliğinin yükseldiğini söyleyen Oğuz, "Başka toplumlar topraklarımı kirletmesin" düşüncesi yayılıyor. Rusya-Ukrayna savaşı'nın arkasında tatlı su kaynakları ve iklim değişikliğiyle dönüşecek tarım arazileri var. Çin, savaş öncesi Ukrayna'da milyonlarca dönüm arazi kiralamıştı." dedi.

Dünyada gıda rotaları yeniden şekilleniyor

Küresel gıda şirketlerinin başlattığı formül değişiklikleri, dünya genelinde ticaret rotalarını da değiştireceğini söyleyen Oğuz, "Gıda ticaret rotaları değişecek; Brezilya, Güney Amerika, Ukrayna, Rusya ve Kanada gibi kuzey ülkeleri şeker pancarı üretiminde öne çıkacak" öngörüsünde bulundu. ABD-Çin ticaret savaşlarında enzim tedariki ve formül değişiklikleri silah olarak kullanılabilir." dedi.

Türkiye'nin avantajı şeker pancarı potansiyeli

Türkiye için umut verici bir tablo çizen Oğuz, "1930'lardan beri şeker pancarı odaklıyız; 35 şeker fabrikamız var. Gıda sanayimizde (bisküvi, makarna) güçlü konumdayız" dedi.

Küresel dalgalanmada Türkiye'nin katma değerli ürünler üreterek avantaj yakalayabileceğini vurgulayan Oğuz, "Dünya enerji koridorlarından gıda koridorlarına kayıyor; biz de şeker pancarını dönüştürmeliyiz" çağrısı yaptı.