Kimyasal Tehlike Kapıda! Fosfin Gazı İçin Kritik Uyarı Geldi!
İstanbul’daki bir otelde yasaklı tarım ilacı kullanılması sonucu Almanya’dan gelen Böcek ailesinin tamamı hayatını kaybetti. Yapılan incelemede, yetkisi ve eğitimi olmayan bir kişinin otelde alüminyum fosfit adlı tarım ilacını uyguladığı, ilacın neme temas ederek fosfin gazı yaydığı belirlendi. Prof. Dr. Hüseyin Çetin, bu gazın kokusuz olup duvarlardan bile sızabildiğini ve yalnızca insan bulunmayan tahıl depoları gibi alanlarda kullanılabileceğini vurguladı.
Almanya’dan tatil için İstanbul’a gelen Böcek ailesinin kaldıkları otelde yaşanan kimyasal temas sonucu hayatını kaybetmesi, kapalı alanlarda uygunsuz ilaçlama uygulamalarını yeniden tartışmaya açtı.
Ailenin 9 Kasım’da otele giriş yapmasından kısa süre sonra mide bulantısı ve kusma şikâyetleriyle hastaneye kaldırılması, ardından anne ve iki çocuğun yaşamını yitirmesi ve entübe edilen babanın 17 Kasım’da hayatını kaybetmesi, olayın ciddiyetini gözler önüne serdi. Ön otopsi raporunda, zehirlenmenin “oteldeki ortama bağlı kimyasal temas” ihtimalinin öncelikli olduğu belirtildi. İlacın hazırlanmasından uygulanmasına kadar geçen süreçte yetkisi olmayan bir kişinin yasaklı bir tarım ilacı kullanması, trajedinin ana nedeni olarak değerlendirildi.
Zehirli Gaz Nasıl Yayılıyor?
Akdeniz Üniversitesi’nden Prof. Dr. Hüseyin Çetin, incelemelerde öne çıkan alüminyum fosfit maddesinin, neme temas ettiğinde fosfin adı verilen son derece zehirli bir gaz açığa çıkardığını belirtti. Fosfinin kokusuz veya hafif sarımsak benzeri bir koku ile yayıldığını, bu nedenle çoğu zaman fark edilmeden solunduğunu ifade eden Çetin, gazın duvarlardaki çatlaklardan, havalandırma kanallarından ve tesisat boşluklarından diğer odalara kolayca sızabileceğini söyledi.
Bu tür maddelerin yalnızca dev tahıl depoları, gemi konteynerleri, buğday ambarları gibi insanların bulunmadığı, uzun süre kapalı kalacak alanlarda kullanılabileceğini belirten Çetin, “Uygulayıcı eğitimi olan bir kişinin bile tek başına bu ilacı kullanması mümkün değildir, sorumlu amir olmadan işlem yapılamaz” dedi. Eğitimlerde yasak olduğu açıkça belirtilen bu ürünlerin otellerde veya yerleşim alanlarında kullanılması, yönetmeliklere göre ağır yaptırımlarla sonuçlanıyor.
İzin Belgeleri, Eğitimler ve Ölümcül Hatalar:
Antalya’da ilaçlama firması işleten Uğur Çetin ise Türkiye’de bazı işletmelerin “hızlı sonuç alma” amacıyla tarım ilacı kullanımına yöneldiğini, bunun da büyük risk yarattığını ifade etti. Halk sağlığı alanında kullanılacak ilaçların Sağlık Bakanlığı tarafından ruhsatlandırılması gerektiğini, otel ve hastaneler gibi yüksek insan sirkülasyonu bulunan yerlerde tarım ilacının kesinlikle yasak olduğunu vurguladı.
Olayla ilgili değerlendirmesinde en büyük hatanın otelin ilaçlama sırasında tahliye edilmemesi olduğunu belirten Çetin, alüminyum fosfit tabletlerinin sıcaklık ve neme göre kısa sürede gaz hâline geldiğini, bu gazın havada en az 32 saat kalabildiğini söyledi. Bu durum, uygun havalandırma yapılmadığında etkilenme riskini katbekat artırıyor. Ayrıca, ilacın kolayca temin edilebildiğini belirterek, “Birçok bölgede ‘ambar hapı’ adıyla bakkallarda bile satılıyor. Reçeteyle satılması gereken bir ürün, herkesin elinde” dedi.
Yetkisiz firmalara karşı vatandaşların dikkatli olması gerektiğini vurgulayan uzmanlar, ilaçlama yapılacak kişilerin yaka kartı, ruhsat ve sertifika belgelerinin mutlaka görülmesi gerektiğini belirtiyor. Zehirlenme belirtileri görüldüğünde aranacak numaranın 112 değil, Ulusal Zehir Danışma Merkezi’nin 114 hattı olduğu ifade ediliyor.
Yaşanan olay, hatalı ilaçlama uygulamalarının ölümcül boyutlara ulaşabileceğini ve kapalı alanlarda kullanılan her kimyasalın yetkili uzmanlar tarafından uygulanması gerektiğini bir kez daha ortaya koydu.
