Kapanırsa dünya yanacak! İran'dan Hürmüz Boğazı için gözdağı: Seçeneklerimiz arasında!
İsrail-İran gerilimi Hürmüz Boğazı’na sıçradı! Dünya petrolünün üçte birinin geçtiği hayati geçitte risk tavan yaptı. İran’dan gelen “Boğazı kapatabiliriz” tehdidi taşımacılığı vurdu, navlun fiyatları fırladı. Küresel ekonomi yeni bir enerji şokuyla karşı karşıya!
İsrail’in İran’a yönelik saldırılarının ardından Ortadoğu’daki tansiyon bir kez daha Hürmüz Boğazı’na odaklandı. Dünya ham petrolünün yaklaşık üçte birinin taşındığı bu dar su yolu çevresindeki güvenlik endişeleri, başta Çin, Japonya ve Hindistan gibi enerji bağımlısı ülkeleri alarma geçirdi.
Londra Menkul Kıymetler Borsası’ndan (LSEG) edinilen veriler, bölgedeki çatışma riski nedeniyle taşımacılık maliyetlerinde sert yükselişler yaşandığını ortaya koydu. Özellikle Çin ve Japonya'ya giden rotalarda navlun fiyatları adeta uçuşa geçti.
Navlun Fiyatlarında Sıçrama: Taşımacılık Şirketleri Geri Çekiliyor
TD3C rotasında çok büyük ham petrol tankerleri (VLCC) için navlunlar çatışma öncesine kıyasla yüzde 61 artarak 72,4 Worldscale puana çıktı. Yılbaşına göre artış oranı ise yüzde 68’i buldu.
TC1 rotasında (Orta Doğu - Japonya) LR2 tipi tankerler için navlunlar sadece 5 gün içinde yüzde 88 artış gösterdi.
TC5 rotasında LR1 tipi tankerler için ise artış oranı yüzde 54 oldu. Bu seviyeler, yıl başına göre neredeyse iki katına çıkan taşıma maliyetlerine işaret ediyor.
Bu artışlar, Hürmüz Boğazı’nda doğrudan bir saldırı yaşanmasa da, taşımacılık şirketlerinin bölgeden çekilmeye başladığını net biçimde ortaya koyuyor.
İran’dan Gözdağı: “Hürmüz Boğazı’nı Kapatmak Seçeneklerimiz Arasında!”
İran Meclisi Ulusal Güvenlik ve Dış Politika Komisyonu Üyesi Behnam Saidi, yaptığı açıklamada açık açık tehdit etti:
“Hürmüz Boğazı’nı kapatmak seçeneklerimiz arasında yer alıyor. Eğer düşmanlar bize tehdit oluşturursa, güçlü ve caydırıcı bir yanıt veririz.”
Bu açıklama, yalnızca askeri değil, küresel enerji piyasaları için de büyük bir tehdit olarak yorumlandı. Boğazın kapanması, sadece enerji arzında değil, tedarik zincirlerinde ve uluslararası ticarette de ciddi krizlere neden olabilir.
Küresel Şokun Eşiğinde: ABD ve Batı'dan "Kırmızı Çizgi" Uyarısı
ABD ve Batılı müttefikleri, İran’ın Hürmüz Boğazı’nı kapatma ihtimalini “kırmızı çizgi” olarak tanımlıyor. Bu tür bir hamlenin, sadece ekonomik değil, askeri müdahale için de gerekçe oluşturabileceği belirtiliyor.
Uzmanlar, İran’ın Çin'e olan petrol bağımlılığı ve Körfez ülkeleriyle diplomatik ilişkileri nedeniyle bu tehdidi hemen hayata geçirmesinin düşük ihtimal olduğunu söylese de, risk algısı hızla büyüyor.
Boğazdaki Trafik Azaldı: Tanker Sayısında Sert Düşüş
PortWatch verilerine göre, saldırı öncesi 12 Haziran’da Hürmüz Boğazı'ndan geçen 58 tanker, saldırının yaşandığı 13 Haziran’da 69’a çıksa da, 15 Haziran itibarıyla bu sayı 53'e kadar düştü. Taşımacılık firmalarının temkinli tutumu, bölgedeki ticari trafiğin yavaşladığını gösteriyor.
Hürmüz Boğazı Neden Kritik?
-
Günlük 20 milyon varil petrol geçişi
-
Küresel deniz yoluyla taşınan petrolün üçte biri
-
LNG ticaretinin yüzde 20’si bu boğazdan
-
Suudi Arabistan, BAE, Irak ve İran’ın en büyük ihracat rotası
Bu boğazda yaşanacak herhangi bir aksama, enerji fiyatlarında ani sıçramalara ve ekonomik daralmalara yol açabilir. Bu yüzden Ortadoğu’daki her kriz, dünya ekonomisini bir kez daha sallıyor.