İstinaf hükmü bozdu! 200 yıllık yalı davasında şok karar: 18 yıllık yargılama başa döndü

İstanbul’un en değerli noktalarından biri olan Tarabya sahilindeki 10 dönümlük arazi ve üzerindeki yaklaşık 200 yıllık tarihi yalıyı kapsayan miras davasında yeni bir gelişme yaşandı. Yerel mahkemenin, mülkün Rus elçilik çalışanının mirasçılarına verilmesi yönündeki kararı, İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi tarafından sadece 20 gün içinde bozuldu. Dosya yeniden yargılama için 20. Asliye Hukuk Mahkemesi’ne gönderildi.

DÖRT TARAFLI TARİHİ MÜLKİYET MÜCADELESİ

Dava konusu yalı, 1868 yılında Rus elçilik çalışanı Nikola İsveçin tarafından satın alındı ve uzun yıllar Rusya'nın temsilcilik yapısı olarak kullanıldı. Günümüzde ise Hazine, Vakıflar Genel Müdürlüğü, Rusya Federasyonu ve yasal mirasçılar olmak üzere dört farklı taraf mülk üzerinde hak iddia ediyor.

Yerel mahkeme, iki asırlık tapu kayıtları, padişah fermanları, evkaf kayıtları, konsolosluk yazışmaları ve uluslararası hukuk belgelerini inceleyerek mülkün İsveçin’in mirasçılarına bırakılması gerektiğine hükmetmişti. Bu kapsamda İsveçin'in oğlu İvan Nikolaevitch Svetchine’in varisleri davaya taraf olarak dahil edilmişti.

İSTİNAF 20 GÜNDE BOZDU: “TARAFLAR DİNLENMEDİ”

Rusya Federasyonu’nun istinaf başvurusunun ardından dosya İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi’ne taşındı. 6. Hukuk Dairesi, yerel mahkeme kararını “tarafların dinlenmediği” ve “açıklama–ispat haklarının kısıtlandığı” gerekçeleriyle bozdu.

Ancak hukuk çevrelerinde karar şaşkınlıkla karşılandı. Çünkü dosyada:

• 7’den fazla duruşma yapıldığı,

• Tarafların defalarca beyan sunduğu,

• Çok sayıda bilirkişi raporu ve müzekkerenin işlendiği

bizzat mahkeme tutanaklarıyla sabit. Buna rağmen istinafın “dinlenmediler” gerekçesiyle bozma kararı vermesi tartışma yarattı.

Kararla birlikte 18 yıllık dava fiilen başa döndü.

BOĞAZ’IN EN TARTIŞMALI MÜLKÜ İÇİN YARGI YENİDEN BAŞLAYACAK

Dosya, bozma kararı sonrası yeniden 20. Asliye Hukuk Mahkemesi’ne gönderilecek. Böylece Boğaz’ın en kıymetli yapılarından biri olan tarihi yalı hakkındaki hukuk mücadelesi yeniden başlayacak. Daha önce yıllara yayılan belge incelemeleri, tanık dinlemeleri ve uluslararası yazışmaların tekrar değerlendirilmesi gündeme gelecek.

RUSYA’DA DA GÜNDEM OLDU

Tartışmalı yalı davası sadece Türkiye’de değil, Rusya’da da büyük ilgi çekti. Türkrus.com’un aktardığına göre, Rus basını süreci uzmanlara değerlendirdi.

“BAŞARIYA ULAŞAN ÖRNEK NEREDEYSE YOK”

Rus basınında yer alan yorumlarda, 1917 Bolşevik Devrimi öncesi Rus diplomatlarına ait mülklerin torunları tarafından geri alınmasının ülkede hemen hiç başarıya ulaşmadığı belirtildi.

Nadmitov, Ivanov & Partnerler hukuk firmasının yöneticisi Aleksandr Nadmitov, devrim öncesi gayrimenkullerin iadesine ilişkin başarılı dava örneğinin “neredeyse bulunmadığını” ifade etti.

ILM şirketi yöneticisi Andrey Lukišev ise:

• 1917 öncesi mülkiyet zincirini kanıtlamanın çok zor olduğunu,

• Bu davaların uzun ve masraflı sürdüğünü,

• Ayrıca iade kararı verilmesinin Rus hukukunda “yıkıcı emsal” yaratabileceğini

belirtti.