İran'ın petrol ihracatı rekor kırıyor! Uydu görüntüleri her şeyi ortaya koydu

TankerTrackers verilerine göre, İsrail’in 13 Haziran’da başlattığı saldırılardan sonraki beş günde İran, günde ortalama 2,33 milyon varil petrol ihraç etti. Bu, 2024’ün aynı dönemine göre %44 daha yüksek bir rakam.

İran’ın ana ihracat merkezi Kharg Adası’nda, 28 milyon varil depolama kapasitesine sahip tanklar dolu. S&P Global Commodity Insights’a göre, geçen ay eklenen iki adet 1 milyon varillik tank, kapasiteyi daha da artırdı.

TankerTrackers kurucu ortağı Samir Madani, uydu görüntülerinin Kharg Adası’ndaki ham petrol stoklarında gözle görülür bir artış olduğunu doğruladı.

İran’ın stratejik güvenlik hamleleri

İran, çatışma ortamında petrol gelirlerini korumak için sofistike bir lojistik strateji izliyor:

Tanker dağıtımı: İsrail saldırılarından önce Kharg Adası yakınlarında demirli olan tankerler, 17 Haziran uydu görüntülerinde bölgeden tamamen çekilmiş görünüyor. Bu, İran’ın tankerleri stratejik olarak dağıtarak riski azalttığını gösteriyor.

Hızlı sevkiyat: Madani, “İran’ın önceliği güvenliği sağlamak. Bu yüzden petrolü sahadan hızla çıkarıp gemilere yüklüyorlar” dedi. Bu strateji, ihracatta aksamaları en aza indiriyor.

Geçmiş deneyim: Ekim 2024’teki benzer bir İsrail saldırısında da İran, tankerleri dağıtarak ihracatı sürdürmüştü. Tahran, bu tecrübeyi tekrarlayarak enerji gelirlerini güvence altına alıyor.

Küresel ve Türkiye için ne anlama geliyor?

Enerji piyasaları: İran’ın ihracatı artırması, Hürmüz Boğazı’ndaki olası bir kapanma tehdidine rağmen kısa vadede petrol arzını destekleyebilir. Ancak, İstanbul Ticaret Odası Başkanı Şekib Avdagiç’in uyarısı gibi, boğazın kapanması petrolü 130 dolara çıkarabilir.

Türkiye’nin enerji güvenliği: Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, İran’dan doğal gaz sevkiyatının kesintisiz devam ettiğini doğruladı. Petrol ihracatındaki bu artış, Türkiye’nin enerji ithalatını dolaylı olarak stabilize edebilir.

Ekonomik etki: İran’ın gelir akışını sürdürmesi, bölgedeki jeopolitik gerilimlerin ekonomik yansımalarını hafifletebilir. Ancak, Brent petrolün 79 dolara yaklaşması, Türkiye’de akaryakıt zamlarını (benzin +1,51 TL, motorin +3,30 TL) tetikliyor.

İran enerji piyasasında ağırlığını koruyor

İran’ın direnci: İsrail’in saldırıları ve uluslararası yaptırımlara rağmen İran, enerji piyasasındaki ağırlığını koruyor. Bu, Tahran’ın ekonomik ve stratejik dayanıklılığını gösteriyor.

Küresel arz: İran’ın 2,33 milyon varillik günlük ihracatı, küresel petrol talebinin karşılanmasında kritik bir rol oynuyor.

Jeopolitik dengeler: İran’ın tanker dağıtımı ve hızlı sevkiyat stratejisi, Hürmüz Boğazı’ndaki risklere karşı proaktif bir hamle olarak değerlendiriliyor.

Analistler, İran’ın bu stratejisiyle kısa vadede ihracatını sürdürebileceğini, ancak uzun vadeli risklerin (İsrail’in yeni saldırıları, ABD’nin tutumu) devam ettiğini belirtiyor. Trump’ın İran’a yönelik saldırı kararını iki hafta ertelemesi, piyasalarda geçici bir rahatlama sağlasa da, Hürmüz Boğazı’ndaki tehditler izlenmeye devam ediyor. Türkiye, Karadeniz gazı ve yenilenebilir enerji projeleriyle enerji güvenliğini güçlendirse de, İran’ın petrol ihracatı bölge istikrarı için kritik.