Medipol Mega Üniversite Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Bölümünden Prof. Dr. Cem Coşkun Avcı, spor faaliyetlerinin yaşa özel hazırlanması gerektiğine ilişkin önemli açıklamalarda bulundu.
Flaş Gelişme
Çocuk gelişimi için spor şart! Her yaşa göre spor önerileri
Çocukların ruhen ve fiziksel gelişiminde sporun büyük rol oynadığına dikkati çeken Prof. Dr. Cem Coşkun Avcı, yaşa göre hangi sporun uygun olduğunu açıkladı.
17
HER YAŞTA HER SPOR UYGUN DEĞİL
Prof. Dr. Avcı, kas yapısı ve vücut dengesinin her yaşta farklılık gösterdiğini belirterek “Küçük yaşlarda kafa ağırlığı, vücut ağırlığına göre daha ön plandayken çocuk büyüdükçe, erişkin şekline dönüştükçe kafa hacmi ve ağırlığı vücut oranına göre değişir. Kasların da şekli, boyutu, hacmi değişmeye başlıyor, bu nedenle her yaşta her spor uygun değil. Bilimsel olarak belli yaşlarda çocukların yapacağı daha çok tavsiye edilen, daha çok fayda göreceği sporlar var. Genel olarak jimnastiğe başlamak için 4 ila 6 yaş aralığı idealdir. Yüzmeye başlamak için 5 ila 6 yaş, tenis tarzı sporlar için de 7 ila 8 yaşından itibaren öneriyoruz. Basketbol, voleybol gibi sporları 9 ila 10 yaşından itibaren, hentbol ve atletizm tarzı sporlara da 10 yaşından itibaren başlanması faydalıdır. Biraz daha yoğun, fiziksel ve kas aktivitesinin içinde bulunduğu kürek, okçuluk, futbol gibi sporları ise 12 yaşından itibaren öneriyoruz. Ağır sporları, halter veya daha farklı savunma sporlarını da 15 ila 16 yaşından itibaren öneriyoruz” dedi.
27
HEM FİZİKSEL HEM RUHEN GELİŞİMİ SAĞLAR
Sporun hem çocuklar hem erişkinler için faydalarına işaret eden Prof. Dr. Avcı, şöyle devam etti:
Spor bedenin esnek hale getirilmesi için temel becerilerin geliştirilmesi, dayanıklılığın, dengenin sağlanması için son derece faydalıdır. Spor yapmak çocukların gelişimine de büyük katkı sağlar. El ve göz arasındaki koordinasyonu sağlaması, hız kazanması, motor yeteneklerin geliştirilmesi için spor çok faydalıdır. Erken çocuklukta başlayan aktiviteler, özellikle takım sporları çocukları psikolojik olarak da geliştirir. Bu sporlarda paylaşmayı, arkadaşlığı öğrenirler. Biraz daha büyük çocukluk döneminde ise güç ve enerji gerektiren egzersizleri öneriyoruz. Çünkü hem postural gelişime faydası olur hem de kas kütlesini arttırır. Bir takım rahatsızlıklara karşı daha dirençli hale getirir. Her yönden hem fiziksel olarak hem psikososyal yönden çocuklarda sporun son derece faydalı etkileri var. Özellikle kötü alışkanlıklardan korunmada da sporun büyük faydası bulunmaktadır.
37
FİZİKSEL YAPILARINA GÖRE SEÇİN
Prof. Dr. Avcı, çocuklara sporu sevdirmek için en önemli etkenlerden birinin sevdikleri sporu yapmalarını sağlamak olduğuna değinerek şu ifadeleri kullandı:
Çocukların hangi spora ilgisi varsa onunla ilgilenmelerini sağlamamız lazım. Bu çocuğun yeteneğine göre değiştiği gibi fiziksel yapısına göre de değişiyor. Kimi çocukların fiziksel anlamda daha ağır olduğunu ve hareket-motor kabiliyetinin daha düşük olduğunu, kimi çocuklarında daha hareketli olduğunu görüyoruz. Kimisi uzun kas yapısına, uzun iskelet yapısına sahip, kimisi çevikliğe dayalı çabukluğa dayalı sporlar yapmalı. Dolayısıyla çocukların farklı sporlar arasından seçim yapmalarına, sevdikleri sporu seçmelerine imkân tanımak gerekiyor ve gerçekçi olmak gerekiyor.
47
ISRARCI OLUNMAMALI
Çocukların kendisine uygun olmayan, başaramayacağı spor konusunda ailenin ısrarcı bir tavır içerisinde bulunmaması gerekiyor. Çocuklarda spor esnasında bir takım stresle ilgili belirtiler ortaya çıktığında da bunlara zamanında müdahale edilmesi gerekiyor. Örneğin çocukların antrenmana gitmeyi istememesi, yorgunluk olması gibi durumlarda, fiziksel yorgunluğun arttığı dönemlerde bunlar sakatlığa sebep olacağı için stres ve yorgunluk belirtilerini mutlaka dikkate almak gerekiyor. Çocuklar yaptıkları sporlarda başarılı olsalar da olmasalar da her zaman destek olmak lazım.
57
ÇOCUĞUNUZDAN DAHA HIRSLI OLMAYIN
Prof. Dr. Cem Coşkun Avcı, sporla ilgilenen anne babaları, çocuklarının spor hayatlarında onlardan daha hırslı olabildiği konusunda uyararak açıklamalarına şu şekilde devam etti:
Bu durumda olumsuzlukları, başarısızlıkları çocuğa yansıtmamak gerekiyor. Her zaman pozitif anlamda destek olunması ve çocukların bunu hissetmesi gerekiyor. Ailenin çocuğa iyi bir örnek olması lazım, ailede hiç spor yapan biri yokken çocuktan bunu özellikle bekleyip bu konuda ısrar etmek çok gerçekçi bir yaklaşım olmuyor. Yani elimizden geldiğince bunu desteklerken kendimizin de yaşımıza uygun sporlara anne babanın da elinden geldiğince eşlik etmesi bunun için iyi bir örnek teşkil ediyor. Bu konuda da çocuklarla birlikte hareket etmek gerekiyor.
67
ÇOCUKLAR MOTİVE EDİLMELİ
Spor ekipmanlarına da dikkat edilmesi gerekiyor, bazı ekipmanlar çocuklar için özendirici olabilir. Mümkünse bunları imkânlarımız ölçüsünde temin ederek çocuklara bu konuda destek olmak gerekiyor. Örneğin ayakkabı alırken; eğlenceli, rahat ve güvenli spor ürünlerini çocuklara alabiliriz. Basketbol tutkunu bir çocuk için sevdikleri takımların gelişmelerini, onlarla ilgili haberleri okumalarına yardımcı olmak, bunların takibini sağlamak. Sevdikleri takımlarla ilgili malzemeler, formalar temin etmek motive edici oluyor. Çocukların çoğu amatör düzeyde olduğu için sporda bir süre dayatması yapmamak gerekiyor. Yalnız burada en önemli şey düzenli olarak spor yapmalarını sağlamaktır, bu alışkanlığı kazandırmak. Fiziksel yorgunluğa sebep olmayacak şekilde süreler konusunda esnek olmak gerekiyor.
77