Gazze'de barış umudu! Hamas şartlı kabulu İsrail'i baskı altına aldı, müzakereler Kahire'de yoğunlaşıyor

Hamas’ın ABD Başkanı Trump’ın Gazze planını şartlı kabul etmesi İsrail’i yoğun baskı altına aldı.

23 Eylül’de ABD Başkanı Trump aralarında Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın da bulunduğu 8 Müslüman ülke liderine 21 maddelik bir Gazze planı sundu. 29 Eylül’de ise Trump, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile 20 maddelik bir plan açıkladı. İkinci planda İsrail lehine rötuşlar yapılmıştı. Hamas önceki akşam Trump’ın planına ‘şartlı evet’ dedi. ‘İsrail’in Gazze’deki savaşını sonlandırmak, tamamen çekilmesini sağlamak için ölü ve sağ tüm İsrailli rehineleri bırakmaya hazır olduğu’nu açıkladı. Gazze’de iktidarın bağımsız bir Filistin organına devredilmesine açık olduğunu belirten Hamas, Gazze Şeridi’nin geleceğinin Filistin mutabakatına dayalı ve uluslararası hukuka dayanarak verilmesi gerektiğini belirtti. Trump’ın çabalarının takdir edildiği açıklamada ‘müzakereye hazırız’ mesajı verildi. Hamas örgütü lağvetme ya da silah bırakma talepleriyle ilgili ise açıklama yapmadı.

İsrail son dönemde uluslararası desteği hızla kaybetti. Ortadoğu’nun orta yerinde yaşanan Filistinli soykırımı ve İsrail’in Ortadoğu’da neredeyse saldırmadık ülke bırakmaması uluslararası desteğin hızla erimesine neden oldu. Gazze’den gelen açlık fotoğrafları ve İsrail’in uçaklarının arabulucu Katar’ın başkenti Doha’da Hamas üyelerine hava saldırısı düzenlemesi iki kritik dönüm noktası niteliğindeydi. Özellikle ABD’nin stratejik ortak saydığı Katar’ın vurulması Beyaz Saray’da da bardağı taşıran son damla oldu.

Gazze'de ateşkes yakın mı?

İsrail hükümeti, rehine takasıyla ilgili ilk aşamaya dair hazırlıkların hayata geçirilmesi için orduya talimat verildiğini bildirdi. ABD ve İsrail, Hamas’ın elindeki 25’i sağ 48 İsrailli rehinenin teslim alınmasına büyük öncelik veriyor. 20 maddelik plan, anlaşmanın resmen kabul edilmesi sonrasında 72 saat içinde ölü ve sağ tüm rehinelerin iadesini öngörüyor. 7 Ekim’de Hamas saldırılarının ikinci yıl dönümü olacak. Ancak henüz ateşkes ve nihai anlaşmaya yönelik bir açıklama yok. Dolayısıyla rehine takasının 7 Ekim’e yetişip yetişmeyeceği belirsiz.

Kalıcı barış mümkün mü?

Taraflar arasında rehine ve Filistinli mahkûm takası konusunda bir uzlaşma sağlanmış gibi. Ancak Hamas, Trump’ın planında öne sürülen Gazze Şeridi’ndeki geçiş döneminin uluslararası bir ‘Barış Kurulu’nun gözetiminde olmasını reddediyor. İsrail ise Hamas’ın silahsızlandırılması ve Gazze’den ancak kademeli bir çekilmeyi kabul ediyor. Hatta aşırılıkçı bakanlar Gazze’de işgalin sürmesi, Batı Şeria’nın ilhak edilmesi için bastırıyor. Trump Yönetimi, muhtemelen İsrail’e Gazze savaşını sürdürme ısrarıyla Arap ülkeleriyle normalleşmeyi öngören büyük Abraham Anlaşmaları perspektifini kaçırmama konusunda baskı yapmayı sürdürecektir. Dolayısıyla bugün müzakerelerin süreceği Kahire’de kıran kırana bir pazarlık olacağını öngörmek mümkün.

Trump, Ortadoğu barışıyla tarihe ‘barış yapıcı’ olarak geçip bunu Nobel Barış ödülüyle taçlandırmak istiyor. İsrail’in anlaşmanın birinci aşamasını uygulamak için harekete geçtiği yolundaki yanıtı tuzaklı bir cevap gibi algılanabilir. Rehineleri aldıktan sonra İsrail, Gazze savaşına devam mı edecek? Aslında Gazze planı Trump’ın Ortadoğu ülkelerine sunduğu kefil olduğu bir barış projesidir. Dolayısıyla İsrail’in Gazze’de savaşa geri dönmesi Trump’ın liderliğine olan güveni sarsmakla kalmayacak aynı zamanda İsrail’e yönelik izolasyonun da artması anlamına gelecektir. İsrail’i her şartta önceleyen Trump yönetiminin, bir yandan Arap ülkeleri ve Türkiye ile de iyi ilişkiler istediğini vurgulamakta da fayda var.

Kaynak:CNNTürk