EYT'de prim günü eksik olanlara yeni kolaylık

Vatandaşın kamuya olan tüm borçlarının tasfiyesini sağlayacak olan yapılandırma yasası Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Cumhuriyet tarihinin en kapsamlı yapılandırma düzenlemesi ile milyonlarca vatandaşın borçlarının faiz ve gecikme cezaları silinecek isteyen taksite böldürüp 48 ayda ödeyebilecek. 

Yapılandırma yasası geçmiş düzenlemelere göre çok daha avantajlı maddeler içeriyor. Alacaklar için 31 Aralık 2022 tarihi esas alınırken, vergiler, vergi cezaları, idari ve adli para cezaları, gümrük vergileri, sigorta primleri, topluluk sigortası primleri, emeklilik keseneği ve kurum karşılığı, işsizlik sigortası primi, sosyal güvenlik destek primi ile bu alacaklara ilişkin her türlü faiz, zam, gecikme zammı, gecikme faizi, cezai faiz, gecikme cezası gibi feri alacaklar kapsama dahil ediliyor.

Daha önce iki ayda bir ödenen ve 36 aya kadar uzayan vadeler bu yapılandırma düzenlemesinde aylık olarak ödenecek ve 48 aya kadar uzayabilecek. Yapılandırma düzenlemesinde ilk başta başvuru için son tarih 30 Nisan olarak belirlenmişti. Bu tarih 31 Mayıs'a kadar uzatıldı. Ayrıca yapılandırmanın ilk taksit ödemeleri de 31 Mayıs yerine 30 Haziran'da başlayacak. 

Yeni tasarının bir başka özelliği ise hem kapsama alanına giren tarihin uzun tutulması hem de başvuru için vatandaşa yeterli zamanın tanınması oldu. Buna göre borçlar için 31 Aralık 2022 tarihi belirlendi. Bu tarihe kadar kesinleşmiş tüm borçlar kapsama girerken icralık ya da davalık olan tüm alacak ve borçlar için de yapılandırma imkanı getirildi.

Yapılandırma yasası kamuya olan tüm kesinleşmiş borçları kapsadığı için SGK'ya borcu olduğu için emeklilik başvurusu yapamayan EYT'liler de düzenlemeden yararlanacak. Bağ-Kur, SSK ve GSS prim borcu bulunan EYT'liler kuruma başvurarak bu borçlarını isterlerse peşin isterlerse taksitle ödeyebilecek. İlk iki taksiti ödedikten sonra da borcu yoktur yazısı alarak emeklilik için de başvurabilecek. 

Böylece finansal durumu olmadığı için başvuramayan, ya da borcu olduğu için başvurusu kabul edilmeyen EYT'liler için emeklilik yolu açılmış olacak. Kamuya olan tüm borçlardaki faiz ve gecikme cezaları silinecek. Ödemeler yapılırken ana para borcuna Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarlar eklenecek. Borcunu peşin olarak ödemek isteyen vatandaşlar için bu enflasyon farkının yüzde 90'ı da silinecek. Eğer borç idari para cezası ise aslından da yüzde 25 indirim yapılacak.

Yeni düzenlemede eskilerine göre daha uzun vadeler söz konusu olacak. Buna göre taksitler 12 aydan başlayarak 48 aya kadar çıkacak. Daha önce iki ayda bir olan ödeme takvimi her ay olarak değiştiriliyor. 

Seçilen taksit sayısına göre de katsayı oranları uygulanacak. Taksitli ödemeyi seçen vatandaşlar isterlerse bu süreyi beklemeden erken ödemeye de geçebilecek. Tercih edilen süreden daha kısa sürede ödeme yapılması hâlinde ödenecek tutar ilgili katsayıya göre düzeltilecek.

Hesaplanan tutarların taksitle yapılacak ödemelerinde ilgili maddelere göre belirlenen tutarlar şöyle belirlenecek: On iki eşit taksit için (1,09), On sekiz eşit taksit için (1,135), Yirmi dört eşit taksit için (1,18), Otuz altı eşit taksit için (1,27), Kırk sekiz eşit taksit için (1,36) katsayısı kullanılacak ve ana paraya bu oranlar uygulanacak.

Başvuruda bulunan borçlulara tercih ettikleri taksit süresine uygun ödeme planı verilecek.

Düzenlemedeki bir başka yenilik ise taksitlerini aksatanlarla ilgili oldu. Daha önceki yasalarda bir takvim yılında iki taksit aksatma hakkı bu yasada üçe çıkartıldı. Ancak bu yasada da diğerlerinde olduğu gibi ilk iki taksitin zamanında ödenmesi şart. 

Bu gerçekleşmediğinde yapılandırma bozulacak. İlk iki taksit ödendikten sonra kalan taksitleri bir takvim yılı içinde üç kez aksatmak mümkün olabilecek. Aksatılan taksitler daha sonra ödendiğinde yapılandırma bozulmadan devam edecek. Yasadaki bir başka yenilik ise küçük borçların başvuruya gerek kalmadan silinecek olması. 

Hazine ve Maliye Bakanlığı'na bağlı tahsil dairelerince takip edilen alacaklardan, vadesi 31 Aralık 2022'den önce olduğu halde 1 Ocak 2023 itibarıyla ödenmemiş ve tüm tahsil daireleri itibarıyla asli ve feri toplamı 2 bin lira ve altında bulunanların tahsilinden vazgeçilecek. Bir vatandaşın bir çok kuruma borçlarının toplamı da 2 bin liranın altında ise tamamı silinmiş olacak. Bu alacaklar için varsa dava ve icra takipleri de ortadan kalkmış olacak.

Hangi kuruma borç varsa başvuru o kuruma yapılacak. Vatandaşlar bizzat başvuru yapabileceği gibi online olarak kurumların internet sitelerinden ya da e-devlet üzerinden başvuru imkanını da kullanacak.