Ev işlerinde 10 günden fazla çalışana sigorta zorunlu!

Günümüzde birçok aile, temizlik, yemek hazırlama, alışveriş, çocuk bakımı, hastalıkla ilgilenme ve yaşlı bakımı gibi ev hizmetleri için yardımcı çalıştırmaktadır. Ev işlerinde çalışanların sosyal ve mali haklarının bilinmesi, ilerleyen zamanlarda oluşabilecek sorunların önüne geçmektedir.

Sabah'tan Hazal Ateş'in haberine göre, ev hizmetlerinde çalışma gün sayısı 10 veya daha fazla olanlar için SSK hükümleri uygulanırken, çalışılan günler için uzun vadeli sigorta kollarına tabi primler yatırılır. Ayda 10 günden az çalıştırılanlar için ise sadece iş kazası, meslek hastalığına karşı kısa vadeli sigorta primi yatırması yeterli bulunuyor.

Ev hizmetleri kapsamında, çocuk, yaşlı veya özel bakım gibi işlerin ev halkı dışındaki kişiler tarafından, evde veya hastane, bakımevi gibi yerlerde yapıldığı durumlar da bulunmaktadır. Bu tür bakım hizmetleri, genellikle profesyonel bakıcılar veya sağlık personeli tarafından sunulur.

Ayrıca, aynı evde oturan üçüncü dereceye kadar akraba olan kişiler tarafından yapılan işler ev hizmeti kapsamında sayılmaz. Bu tür durumlar, genellikle aile içi yardımlaşma ve dayanışma olarak değerlendirilir ve ev hizmetleri olarak resmi bir şekilde kaydedilmez. Yasal olarak, ev hizmeti kapsamında yapılan işler, ev halkı dışındaki kişiler tarafından sunulan profesyonel hizmetleri ifade eder.

Evde hastaya bakan, çocuklara eğitim dersi verenler ev hizmeti kapsamında değerlendirilmiyor. Herhangi bir çalışması olmayanlar, isteye bağlı sigortalılar, Kurum'dan aylık ve gelir alanlar on günden az çalışabilir.

EV HİZMETİNDE AYDA 10 GÜNDEN AZ ÇALIŞANLARIN SİGORTALILIĞI NASIL OLUYOR?

Evinde ayda 10 günden az süre ile sigortalı çalıştıranların bu kişiler için çalıştırdıkları her bir gün için asgari ücretin günlük tutarının yüzde 2'si oranında iş kazası ve meslek hastalığı primi ödemesi gerekiyor.

10 günden az çalıştırılanlar için e-Devlet üzerinden kolay işverenlik başvurusu yapılabilir. İş kazası ve meslek hastalığında 1 Temmuz-31 Aralık tarihleri arasında bir gün için ödenecek tutar 8.94 liradır. Ev işinde çalışanlar eksik günlerinin primini ödeyerek 30'a tamamlayabilir.

Primini kendi ödeyenlerin de günlük 145 lira, aylık da 4 bin 359 lira yatırması gerekiyor. Ev hizmetlerinde ayda 10 günden az çalışması olanlar uzun vade ve genel sağlık sigortası primini takip eden ayın sonuna kadar ödemeleri halinde sağlık yardımlarından yararlanabilir.

EV HİZMETLERİNE ÇALIŞANLARA YÖNELİK SİGORTA UYGULAMASI NASIL İŞLİYOR?

Ev işlerinin ay içinde 10 günden az ve 10 günden fazla yapılıp yapılmadığına göre işlem yapılıyor. Ayda 10 günden az çalışanlar iş kazası ve meslek hastalığı yönünden sigorta yapılıyor, primleri çalıştıran kişi tarafından ödeniyor. Sigortalılar isterlerse takip eden ayın sonuna kadar uzun vade (emeklilik) ve genel sağlık sigortası primi ödeyebilir. Ayda 10 gün ve üzerinde çalışanların primleri işverenleri tarafından kolay işverenlik uygulamaları çerçevesinde ödeniyor.

AYDA 10 GÜNDEN AZ SİGORTALI ÇALIŞTIRANLAR PRİM ÖDEMESİ NASIL YAPACAK?

Evine temizlik ya da başka bir iş için 10 günden az eleman çalıştıran "Ev hizmetlerinde on günden az çalıştırılacaklara ilişkin form" ile SGK'ya müracaat edebilir. Ev hizmetlerinde ayda 10 günden az süre ile sigortalı çalıştıranlar "www.turkiye.gov.tr" uygulaması aracılığıyla da bu işlemler gerçekleştirilebilir.

Çalışanların kolay tescil edilebilmesi, tahsilatın daha kolay yapılabilmesi için cep telefonu kısa mesaj servisi (SMS) aracılığı ile de işlem yapılabiliyor. Kullanılacak cep telefonu hattının mobil ödemeye açık olması gerekiyor.

AYDA 10 GÜNDEN AZ SÜRE ÇALIŞAN SİGORTALILAR PRİM ÖDEYEBİLECEK Mİ?

Ev hizmetinde ayda 10 günden az çalışan sigortalılar için ayrıca 30 gün üzerinden uzun vadeli sigorta kolları (emeklilik) ve genel sağlık sigortası primi ödemelerine imkân sağlanmış olup sigortalıların bu primi ödemeleri için Kuruma müracaat etmeleri gerekmiyor. Ev hizmetinde çalışan kişinin uzun vade ve genel sağlık sigortası primi ödemesi için çalıştıran kişi tarafından 1 gün iş kazası primi bildirilmesi yeterli.

10 GÜN VE ÜZERİNDE ÇALIŞANLARIN ÖDEYECEĞİ SİGORTA PİRİMİ NE KADAR?

Ayda on gün ve üzerinde işçi çalıştıranlar en az asgari ücret ile bunun 7.5 katı arasında değişen kazanç üzerinden prim ödemek durumunda. Asgari ücretle işçi çalıştıranlar 10 günlük çalıştırdıkları kişi için işçi ve işveren hissesi ile işsizlik sigortası primi dahil 1676 lira yatıracak. Ayda 30 gün çalıştıranlar da 5 bin 30 lira ödeme yapacak. Asgari ücrete kadar vergi muafiyeti olduğu için vergi ödenmiyor.

KIDEM, İHBAR TAZMİNATI ÖDENİYOR MU? YILLIK İZİN HAKLARI VAR MI?

Ev hizmetlerinde çalışanlara 4857 sayılı iş Kanunu uygulanıyor. Bu kapsamda çalışanlar ihbar, kıdem tazminatından yararlanamıyor. Buna karşın Borçlar Kanunu kapsamında benzer tazminat hakları bulunuyor.

Buna göre ev hizmetlerinde çalışanlara ilişkin hizmet sözleşmesi feshedilirken, karşı tarafa önceden bildirim yapılması zorunlu. Bu süre İş Kanunu'na göre daha az olup, 3 yıldan fazla çalışanlarda 8 hafta, beş yıldan fazla çalışanlarda 6 hafta uygulanıyor.