Çocuğunuzun okula alışma sürecini kolaylaştıracak tavsiyeler

Okul, çocukların hayatında önemli bir rol oynar. Okula olumlu bir başlangıç yapmak çocuğun ilerleyen yıllarda olumlu bir okul deneyimi sahibi olması için de büyük önem taşır. Ancak bazı çocuklar doğal olarak okula ilk kez başlayacakları için endişeli ve heyecanlı olur. Psk. Buğrahan Kırbaş, endişe ve kaygı yaşayan çocukların bu sorunları ele alınmazsa, daha kötü akademik sonuçlara sahip olabileceklerini söylüyor. Çocukların daha başarılı olması için kaygı duygusunu etkili bir şekilde yönetmek gerektiğini belirten Psk. Kırbaş, okula başlayacak çocukların daha az kaygılı hissetmelerine yardımcı olmanın yollarını şöyle anlatıyor. 

KÜÇÜK BAŞARILAR OKUL BAŞARISI İÇİN TEMEL SAĞLAR

Okula başlayan çocukların daha çok belirsizlikten korktuğunu hatırlatan Psk. Kırbaş, şöyle devam ediyor: “Yapılan bir çalışmada okula başlayan çocukların öğretmenlerinden, okulda ne yapacaklarını bilmediklerinden ve eşyalarını nereye koyacaklarına emin olmadıklarından korktukları ortaya çıkmıştır. Öncelikle çocuklarla gelecekteki olaylar hakkında konuşmak ve onların endişelerini dinlemek kaygılarının hafiflemesine yardımcı olabilir. Böyle bir konuşma yapılarak çocukların zihinlerindeki endişeler giderilebilir. Ebeveynler, önceki olumlu deneyimler ile okula başlama arasında bağlantı kurmayı deneyebilir ve bu sayede çocuklar daha az endişeli olur. Örneğin ebeveynler, çocuklarına gergin olduklarında yüzmede başarılı oldukları zamanı hatırlatabilir. Başta biraz kaygılı ama sonrasında başarılı olduğunu anımsayan çocuk bu bağlantıyı okul için zihninde birleştirir. Bu küçük başarılar, çocukların okul başarısı için bir temel sağlayabilir.”

NELER HİSSETİĞİNİZİ FARK EDİN 

Öncelikle ebeveyn olarak siz ne hissettiğinizi fark ederseniz bu durum ihtiyaçlarınızı fark etmenize ve çocuğunuzun okula uyum sürecini kolaylaştırmanızda faydalı olacaktır. Hangi duyguları hissediyorsunuz? Heyecanlı mısınız? Kaygılı mısınız? Mutlu musunuz? Geçmişte sizlerin ayrılma ve kavuşma hikayeleri nasıldı? Kendi deneyimlerinizin şu an hissettiklerinizle bir ilişkisi olabilir mi? Sizin ebeveynleriniz nasıl tepkiler vermişti? 
 

ÇOCUĞUNUZUN ÖNCEKİ DENEYİMLERİNİ GÖZDEN GEÇİRİN 

 Kendi hikayelerinize bakmanızın ardından çocuğunuzun bu zamana kadar ki ayrılma ve kavuşma deneyimlerini gözden geçirmeniz, okula uyum sürecinde çocuğunuzun vereceği tepkiler ve hissedecekleri hakkında size bir ön bilgi verecektir. İnsan hayatının ilk ayrılığı olan doğum hikayesi, bakıcı geçişleri, işe başlamanız, anne sütüne ve beze veda gibi tüm bu deneyimler evden ayrılıp okula geçişi nasıl yaşanacağına dair ipucu olacaktır. Üstelik geçmiş hikayedeki geçişlerde bir güçlük yaşandıysa okula uyum sürecini sağlıklı yürütmeniz çocuğunuzun ayrılık ve veda gibi konulara ait duygu ve düşüncelerinin olumlu olarak değişmesi için bir fırsattır. 

YAŞINA GÖRE BİLGİ VERİN 

 Okula başladığında onu nelerin beklediğine dair gelişim düzeyine uygun şekilde ön bilgi vermek potansiyel kaygının ortaya çıkmasını önleyici olacaktır. Örneğin; “Sen okuldayken sana destek veren kişi öğretmenin olacak. İhtiyacın olduğunda ona sarılabilirsin.” “Okulda arkadaşların olacak, onlarla çeşitli etkinlikler yapacaksınız.” gibi ifadeler kullanabilirsiniz. 

GÜVENDİĞİNİZİ ÖNCE SİZ HİSSETTİRİN 

Okula ve öğretmenine güvenmeniz ve bunu çocuğunuza hissettirmeniz onun da güven duymasını kolaylaştıracaktır. 
 

ÇOCUĞUNUZUN RİTMİNE GÖRE İLERLEYİN

 Her çocuğun ihtiyacı ve ritmi farklıdır. Bu nedenle çocuğunuzun ihtiyacını doğru belirlemek, kaygısı yüksekse bu kaygının altında yatan dinamikleri doğru analiz etmek ve buna uygun müdahale etmek oldukça önemlidir. Ayrılıkları; pozitif bir ifadeyle, duygusal güç vererek, mutlaka vedalaşarak gerçekleştirmek ve süreci çocuğunuzun ritmine uygun yönetmek gerekir. Ancak vedayı onun ihtiyacından uzun tutmamak yani çocuğunuzun bu geçişi yaşamasına fırsat tanımak gerekir.

KENDİ KARARLARINI VERMESİNİ SAĞLAYIN

 Kendine ait kararları olması için çocuğunuza alan tanıyabilirsiniz. “Hangi çantayı almak istersin? Önce giyinmek mi istersin, kahvaltı etmek mi?” gibi sınırları sizin belirlediğiniz seçim alanları ona güç verecektir.
 

GEÇİŞ NESNESİ KULLANIN 

Bu süreçte sevdiği bir oyuncağı, sizin fotoğrafınızı ya da ufak ve maddi değeri olmayan bir eşyanızı ihtiyaç duyduğu sürece okula götürmesi ona güvende olduğunu hatırlatabilir.
 

VEDALAŞMA RİTÜELİNİZ OLSUN

Siz bu ritüeli gerçekleştirdiğinizde çocuğunuz duygusal olarak kendini vedalaşmaya hazırlamaya başlar. Örneğin; ellerinizi iki kez çak yapıp el sallamak ya da size özel kısa bir şarkı oluşturmak gibi. 
 

AYRILMA ÖZNESİNİ DEĞİŞTİRİN

 Ayrılırken zorlanan çocuklar için ayrılma öznesinin değişmesi vedayı kolaylaştırabilir. Örneğin babadan ayrılırken güçlük yaşayan bir çocuğa anne eşlik edebilir. 

ZAMANLAMAYA ÖZEN GÖSTERİN 

Çocuğunuzu okula götürürken ve okuldan alırken zamanlama ilgili hassasiyet göstermeniz önemlidir. Okula geç kalması, zamanında kaynaşmış bir grubuna dahil olmasını zorlaştırabilir. Okuldan alırken ise kısa süre de olsa geç kalmanız yetişkin dünyasında kolay tolere edilse de çocuğun dünyasında değersizlik hissine ya da kaygıya neden olabilir. Ayrıca okula başlamadan önce, ayrılma ve kavuşma temalarını doğru ele alan çocuk kitaplarından da faydalanabilirsiniz.