Enstitüdeki bahçede, 34’ü Türkiye’nin çeşitli illerinden, 4’ü yurtdışından toplanan 38 ters lale türü bulunuyor.
Bu çiçeği görürseniz sakın koparmayın: Cezası 577 bin lira!
Erzincan Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü’nde yer alan Türkiye’nin tek ters lale koleksiyon bahçesinde, yılın sadece 20 günü yaşayan ters laleler çiçek açtı. Nesli tükenme tehlikesiyle karşı karşıya olan bu endemik güzellikleri koparanlara 2025 itibarıyla 577 bin lira ceza kesiliyor.
15
Ziraat Mühendisi Meral Aslay, “2006’dan beri kültüre alma ve ıslah çalışmaları yapıyoruz. 4-7 yıl süren süreçte 27 melez çeşit adayı elde ettik. Türkiye’nin birçok ilinden özel izinle topladığımız türlerle bu bahçeyi oluşturduk” dedi. Erzincan, Erzurum, Van gibi 22 ilden toplanan materyallerle zenginleştirilen koleksiyon, biyoçeşitliliği koruma misyonu taşıyor.
25
GELECEK NESİLLER İÇİN KORUMA
Aslay, ters lalelerin çoğunun endemik olduğunu ve koruma altında bulunduğunu vurguladı: “Doğadan toplamak için BÜGEM’den izin gerekiyor. Bahçemizde 38 türe ait 82 popülasyonu muhafaza ediyoruz. Bu, doğal kaynakların sürdürülebilirliği için büyük bir adım. Ters laleler, süs bitkisi olarak peyzajda kullanılabilir ve izinsiz toplamalar engellenebilir.”
Türkiye’de 52 ters lale türünden 29’unun endemik olduğunu belirten Aslay, bu zenginliğin önemine dikkat çekti.
35
YERLİ VE MİLLİ ÇEŞİTLER HEDEFİ
Enstitü Müdürü Samet Karataş, ters lale çalışmalarının 2006’da başladığını söyledi: “Amacımız, yerli ve milli ters lale çeşitlerini artırmak ve süs bitkileri sektörüne katkı sunmak. Genetik erozyona karşı türleri burada koruyoruz.” 2 dönümlük bahçede 1526 saksı ve 22 yetiştirme tavasıyla yürütülen çalışmalar, Türkiye’de bir ilk olarak TAGEM tarafından destekleniyor.
45
GÜZELLİĞİN BEDELİ AĞIR
Yılda sadece 20 gün çiçek açan ters laleler, doğada nadir bulunuyor ve güzellikleri nedeniyle sıkça tahrip ediliyor. Koparanlara veya zarar verenlere 2025’te 577 bin lira idari para cezası uygulanacak. Bu cezalar, ters lalelerin korunmasını sağlamayı amaçlıyor. Bahçe, hem bilimsel çalışmalara kaynak oluyor hem de doğaseverleri büyülüyor.
55