BDDK’dan bankacılıkta yeni düzenleme! Faiz oranı riski standart rasyosu %15’e indirildi

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK), bankacılık hesaplarından kaynaklanan faiz oranı riskine ilişkin yeni bir yönetmelik yayımladı.

BDDK’nın yeni yönetmeliği, bankacılık hesaplarında yer alan bilanço içi ve dışı pozisyonlardan kaynaklanan faiz oranı riskinin standart yaklaşımla ölçülmesini düzenliyor:

Yeni rasyo: Konsolide ve konsolide olmayan bankacılık hesaplarından kaynaklanan faiz oranı riski standart rasyosu %20’den %15’e indirildi.

Katılma hesapları: Bu hesapların rasyo hesaplamasında dikkate alınma oranı, BDDK tarafından belirlenecek.

Bu oran, bankaların faiz oranı şoklarına karşı ekonomik değer değişimlerini ölçüyor. %15’i aşması durumunda bankaların risk yönetimi zayıf kabul ediliyor ve müdahale gerekebiliyor.

Ekonomik değer değişimi nasıl hesaplanacak?

Yönetmelik, ekonomik değer değişimi hesaplamasına ilişkin detaylı hükümler içeriyor:

Nakit akışları: Faize duyarlı tüm pozisyonların gelecekteki nakit akışları dikkate alınacak.

Kapsam: Çekirdek sermayeden indirilen varlıklar, maddi ve maddi olmayan duran varlıklar ile hisse senedi yatırımları dışındaki tüm aktif, pasif ve bilanço dışı kalemler hesaba katılacak.

Vade dilimleri: Nakit akışları, para birimi veya faizle ilişkilendirilen emtia bazında ilgili vade dilimlerine yerleştirilecek; faiz marjları da hesaba dahil edilecek.

Opsiyonlar: Gömülü ve gömülü olmayan otomatik faiz oranı opsiyonaliteleri, eklenti tutar uygulanarak hesaplamada dikkate alınacak.

Mevduat ve krediler için özel düzenlemeler

Standartlaştırılmaya uyumlu olmayan pozisyonlar: Vadesiz mevduat, erken kapanma riski olan vadeli mevduat ve erken ödeme riski bulunan sabit faizli krediler bu kapsamda.

Çekirdek mevduat oranı: 10 yıllık tarihsel verilerle hesaplanacak; veri yoksa bankalar içsel bir ihtiyatlılık marjı kullanacak.

Mevduat sınıflandırması: Çekilme olasılığı düşük mevduat çekirdek, kalan kısım çekirdek olmayan mevduat olarak sınıflandırılacak.

Erken kapanma ve ödeme riski: Gerçek kişi ve perakende müşterilere ait vadeli mevduat ve sabit faizli krediler için iki aşamalı bir yaklaşım uygulanacak.

Yürürlük tarihleri

Yönetmelik, 1 Ekim 2025’te yürürlüğe girecek.

Konsolide esasa göre uygulama ise 1 Nisan 2026’da başlayacak.

Eski yönetmelik (Bankacılık Hesaplarından Kaynaklanan Faiz Oranı Riskinin Standart Şok

Yöntemiyle Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmelik) yürürlükten kaldırıldı.

Bankalara etkisi

Yeni düzenleme, bankaların faiz oranı riskine karşı daha sıkı bir yönetim benimsemesini gerektiriyor:

Risk yönetimi: Rasyo %15’i aşarsa, son iki dönemde arka arkaya veya son 12 ayda üç kez aşım olursa, aşım tutarı özkaynaktan indirilecek.

Katılma hesapları: Bu hesapların rasyo hesaplamasındaki etkisi, BDDK’nın belirleyeceği oranlarla sınırlı olacak.

Şeffaflık: Bankalar, ekonomik değer değişimlerini daha detaylı hesaplayarak risklerini daha iyi yönetecek.