Antalya’da tarıma özel sosyal güvenlik modeli için ilk adım
Antalya Ticaret Borsası (ATB) ve Antalya Tarım Konseyi (ATAK), tarımda işçi sıkıntısını çözmek ve sektöre özel bir sosyal güvenlik sistemi oluşturmak için harekete geçti. Bu kapsamda düzenlenen ilk odak grup toplantısı, örtüaltı tarım paydaşlarını bir araya getirdi. ATB Başkanı Ali Çandır, tarımın kan kaybettiğine dikkat çekerek, “Tarıma özel sosyal güvenlik modeli, işçiyi kayıt içine motive etmeli ve büyümeyi teşvik etmeli,” dedi.
15 Nisan 2025’te ATB toplantı salonunda gerçekleştirilen Örtüaltı Tarımda Sosyal Güvenlik Odak Grup Toplantısı, ATB ve ATAK Yönetim Kurulu Başkanı Ali Çandır’ın liderliğinde yapıldı. Sosyal Güvenlik Kurumu İl Müdürlüğü, Akdeniz Üniversitesi Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Bölümü, sektör temsilcileri, akademisyenler ve uzmanlar bir araya geldi. Çandır, 2017’de düzenlenen Tarım Çalışanlarının Sosyal Güvenliğinde Yenilikçi Yaklaşımlar Çalıştayı’nı hatırlatarak, yeni bir raporla karar vericilere ulaşacaklarını belirtti.
“İŞÇİ BULAMAYAN TARIM KAN KAYBEDİYOR”
Antalya Ziraat Odası Başkanı Nazif Alp, tarımın işçilik sorunu nedeniyle zor günler geçirdiğini vurguladı. “İşçileri tarlada tutacak, işvereni zorlamayacak bir sosyal güvenlik sistemi şart,” diyen Alp, sosyal yardımların tarımda çalışmayı caydırdığını ifade etti. Antalya Toptancı Hal Yaş Sebze ve Meyve Komisyoncuları Derneği (ANTKOMDER) Başkanı Nevzat Akcan ise işçi bulma zorluğuna dikkat çekti: “İhtiyaç yabancı işçilerle karşılanıyor, ancak bu sürdürülebilir değil.”
SOSYAL YARDIMLAR SİGORTAYA ENGEL
Fide Üreticileri Alt Birliği (FİDEBİRLİK) Başkanı Kayhan Yıldırım, sosyal yardımların sigortalı çalışmayı engellediğini belirtti. “İşçi, ‘Sigorta yapılırsa annemin bakım maaşı kesilir’ diyor. İşveren ne yapmalı? Sosyal yardımlar denetlenmeli,” dedi. Toplantıda, örtüaltı tarımda çalışanların sosyal güvenlik kapsamına alınması için mevcut sorunlar ve çözüm önerileri masaya yatırıldı.
5 ETAPLI YOL HARİTASI
Ali Çandır, odak grup toplantılarının 5 etaptan oluşacağını, ilkinin örtüaltı tarım için yapıldığını açıkladı. Diğer tarım alanlarındaki paydaşlarla da bir araya gelinecek, sorunlar ve öneriler raporlaştırılarak ilgili kurumlarla paylaşılacak. Çandır, “Tarım, özel çalışma koşulları olan bir sektör. Sosyal güvenlik sistemi buna göre düzenlenmeli ve geç kalmadan uygulanmalı,” diye vurguladı.
SEKTÖR TEMSİLCİLERİNDEN ÇÖZÜM ÇAĞRISI
Toplantıya katılan sektör temsilcileri, tarımda sosyal güvenlik sisteminin acilen yapılandırılması gerektiğini ifade etti. Akademisyenler ve SGK uzmanları, mevcut sistemin tarımın dinamiklerine uyum sağlamadığını, yeni bir modelin sektörü canlandırabileceğini belirtti. Antalya, tarıma özel sosyal güvenlik sistemi için öncü bir adım atarak Türkiye’ye örnek olmayı hedefliyor.
GELECEK İÇİN UMUT VEREN BAŞLANGIÇ
Antalya Ticaret Borsası ve Tarım Konseyi’nin öncülüğünde başlayan bu süreç, tarımda işçi sorununa kalıcı çözümler üretmeyi amaçlıyor. Önümüzdeki toplantılarla şekillenecek rapor, karar vericilere sunulacak ve tarımın geleceği için kritik bir yol haritası olacak. Sektör temsilcileri, bu çabanın tarımı yeniden canlandıracağına inanıyor.
