Anadolu Ajansı 105 yaşında! Milli mücadelenin sesi olarak kurulmuştu

ZOR YILLARDA KURULDU

Anadolu Ajansının kuruluşu, "Milli Mücadele'nin dönüm noktası" denilebilecek zor günlerden geçilen süreçte gerçekleşti.

İstanbul'un fiilen işgalinin ardından Milli Mücadele'ye katılmak için Anadolu'ya geçmek üzere yola çıkan aydınlardan Yunus Nadi (Abalıoğlu) ve Halide Edip (Adıvar), Geyve-Akhisar (Pamukova) İstasyonu'ndaki mola sırasında "Ankara'ya gider gitmez bir ajans teşkilatı kurulması" fikrini değerlendirdi.

Yunus Nadi ve Halide Edip, ajansın adı konuşulurken, "Türk", "Ankara" ve "Anadolu" seçenekleri arasından "Anadolu Ajansı"nda fikir birliğine vardı.

Yunus Nadi'nin ifadesiyle "4 veya 5 Nisan akşamı" karargah olarak kullanılan, şimdi Meteoroloji Genel Müdürlüğü olan Ziraat Mektebinde yemekten sonra Mustafa Kemal Paşa'ya Anadolu Ajansının kurulmasından söz açıldı. Bu konuşmanın ardından Mustafa Kemal Paşa'nın talimatıyla Anadolu Ajansının kuruluşu, 6 Nisan 1920'de gerçekleşti.

1₅

Anadolu Ajansı 105 yaşında! Milli mücadelenin sesi olarak kurulmuştu - Sayfa 2

"Mustafa Kemal" imzalı genelge tüm yurda gönderildi

"Heyeti Temsiliye" namına "Mustafa Kemal" imzalı Anadolu Ajansının kurulduğunu duyuran 8 Nisan 1920 tarihli genelge yurt geneline gönderildi.

Anadolu Ajansının kuruluşunu ilan eden tarihi genelgede, girişilen mücadelenin iç ve dış kamuoyuna duyurulmasının önemi de vurgulandı.

Orijinali Osmanlıca olan genelgede, şu ifadeler kullanıldı:

"İslam'ın canevi olan Osmanlı Saltanatı merkezinin düşman işgaline geçmesi, bütün ülke ve ulusumuzun en büyük tehlikeyle karşılaşması sonucu olarak bütün Rumeli ve Anadolu'nun giriştiği ulusal ve kutsal savaşım sırasında, Müslümanların iç ve dış en doğru havadisle aydınlanmalarının zorunlu bir gereksinme olduğu önemle göz önüne alınmış, bunun sonucu, burada en yetkili kişilerden oluşan bir özel kurul yönetiminde 'Anadolu Ajansı' adı altında bir kurum kurulmuştur.

Anadolu Ajansının en hızlı araçlarla vereceği havadis ve bilgi, aslında Temsilciler Kurulumuzun belgeli ve asıl kaynaklarının sonucu olacağı için bu ajans bildirimlerinin oraca ve özellikle Müdafaa-i Hukuk örgütümüzce dahi seçilecek caddelere ve toplanılacak yerlere asılması, dağıtımı, dahası bucak ve köylere dek ulaştırılması yolunda olabildiğince çok yayımlanabilmesi için ivedili düzenlemeler yapılması, sonucundan da bilgi verilmesi önemle rica olunur."

2₅

Anadolu Ajansı 105 yaşında! Milli mücadelenin sesi olarak kurulmuştu - Sayfa 3

Ajansın kuruluşu Anadolu'da büyük heyecan yarattı

AA'nın kurulması, Milli Mücadele ve Ankara hükümetiyle ilgili gelişmeleri merak eden, içten içe bağımsızlık ateşiyle kaynayan Anadolu'da büyük heyecan yarattı.

Mustafa Kemal Paşa'nın genelgesinin ardından yurdun dört bir yanından Ankara'ya AA'nın kurulmasına ilişkin tebrik telgrafları geldi.

Bu telgraflarda, AA bültenlerinin dağıtımı, halka ulaştırılması hususunda her türlü çalışmaya hazır olunduğu bildiriliyordu.

Kuruluşu tüm yurda duyurulan Anadolu Ajansı, Mustafa Kemal Paşa'nın karargahı konumundaki Ziraat Mektebinin bir odasında çalışmalarını sürdürdü.

Yunus Nadi, AA'nın o günlerini, şu ifadelerle kaleme aldı:

"Halide Edip Hanım'la Anadolu Ajansının servislerini yapmaya başladık. O sene Ankara'nın kırkikindi yağmurları kesretle yağıyor ve adeta bazen kış manzarası verdiği oluyordu. Ajans için Paşa'nın karargahı olan Ziraat Mektebinde bir oda olarak merkez ittihaz ettik. Her gün oraya çıkıyorum ve Halide Hanım'la çalışıyoruz. Bu işte çok geçmeden İstanbul Mebusu Ali Rıza Bey de bize iltihak etti."

3₅

Anadolu Ajansı 105 yaşında! Milli mücadelenin sesi olarak kurulmuştu - Sayfa 4

İlk haber 12 Nisan 1920'de servis edildi

Zor şartlar altında kurulan Anadolu Ajansı, ilk haberlerini 12 Nisan 1920'de servis etmeye başladı. İlk bültende, memleketin içinde bulunduğu durum ortaya konuldu ve bu çerçevede Anadolu Ajansının kuruluş amacına yer verildi.

Bültende, Anadolu Ajansı bültenlerinin dağıtımının taşıdığı önemden bahsedilirken, yine ajans bültenlerinin dağıtımı için bir ağ kurulması ve bunun düzenli işletilmesinin gerekliliği vurgulandı.

İlk bültende hem yurt içinden hem yurt dışından haberlerin yer alması da dikkati çekti.

Ajansın servis ettiği ilk bültende, şu ifadeler kullanıldı:

"Devlet merkezimizin düşman işgali altına geçmesi üzerine Anadolu ve Rumeli'nin Müdafaa-i Hukuk azim ve kararlılığı içinde yiğitçe harekete geçtiği şu sıralarda, din ve vatan kardeşlerimizin en doğru haber ve bilgiler alabilmelerini sağlamak için kurulan Anadolu Ajansı, bugünden itibaren göreve başlıyor. Bugün alınan haber ve bilgilerin oralarda da mümkün olduğu kadar fazla kimse tarafından okunup bilinmesi gereğini arz ve açıklamaya yer yoktur. Bu amaçla oralarda dahi özel örgütler meydana getirerek, her gün vereceğimiz bilgilerin telgrafhane kapılarında siyah levhalar üzerine yazılması ve yeterli araç olan yerlerde basılması, yayımlanması ve dağıtılması, nahiyelere ve hatta köylere kadar gönderilmesi hususlarının yerine getirilmesini hepinizin vatan ve millet sevgisinden ve yardımlarından rica ederiz. Bu başlangıçtan sonra, bugünkü son bilgiler aşağıdadır..."

4₅

Anadolu Ajansı 105 yaşında! Milli mücadelenin sesi olarak kurulmuştu - Sayfa 5

ANITKABİR ZİYARETİ

Anadolu Ajansı (AA) Yönetim Kurulu Başkanı ve Genel Müdürü Serdar Karagöz ile beraberindeki heyet, AA'nın 105'inci kuruluş yıl dönümü kapsamında Anıtkabir'i ziyaret etti.

Genel Müdür Yardımcıları Yusuf Özhan ve Oğuz Enis Peru, AA Yayınlar ve Prodüksiyonlar Koordinatörü Oğuz Karakaş, AA Akademi ve Yayın Koordinatörü Yahya Bostan ile AA çalışanlarından oluşan heyetle Anıtkabir'e gelen Karagöz, kırmızı ve beyaz karanfillerden oluşan, üzerinde "Anadolu Ajansı" yazılı çelengi Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün mozolesine bıraktı.

5₅

Anadolu Ajansı 105 yaşında! Milli mücadelenin sesi olarak kurulmuştu

Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün talimatıyla Kurtuluş Savaşı süresince milli birliği tehlikeye düşürecek kışkırtmalara karşı milleti uyanık tutmak, ulusal mücadeleyi bağımsızlığa ulaştıracak kararları halka bildirmek amacıyla kurulan AA 105 yaşında.