Türkiye-ABD enerji anlaşması imzalandı! LNG talep artacak, fiyatlar düşecek
Avrupa Birliği’nin 2027’den itibaren Rusya’dan LNG ithalatını yasaklama kararı, küresel enerji haritasını yeniden çiziyor. Analistlere göre bu boşluğu dolduracak baş aktörler ABD ve Katar. Washington’un hızla büyüyen LNG ihracatı, Avrupa’nın Rus gazı bağımlılığını bitirirken, Türkiye de ABD ile imzaladığı stratejik anlaşmayla arz güvenliğini pekiştiriyor.
BOTAŞ’ın Mercuria ve Woodside Energy ile 20 yıl vadeli 70 milyar metreküp LNG tedarik sözleşmesi, Türkiye’yi ucuz ve çeşitlendirilmiş enerjiye kavuşturacak.
ABD LNG kapasitesi rekor kırıyor
ABD Enerji Bilgi İdaresi (EIA) verilerine göre, 2025’te Amerikan LNG ihracat kapasitesi yıllık 115 milyon tona ulaşacak; 2027’ye kadar 50 milyon ton ek kapasite devreye girecek. Bu, ABD’yi dünyanın en büyük LNG ihracatçısı yapacak ve Avrupa pazarında hâkimiyetini %50’den %70’e çıkaracak.
Rabobank Enerji Stratejisti Florence Schmit, “2027, ABD’nin enerji ihracatı için dönüm noktası. Yeni projeler, Avrupa’nın Rus gazı kâbusunu sonlandıracak.” dedi.
2025’te ABD doğalgaz anlaşmaları 30 milyar dolar hacme ulaşırken, Asya talebi, yapay zekâ veri merkezleri ve sanayi canlanması bu büyümeyi tetikliyor.
Türkiye’nin stratejik hamlesi: 70 milyar metreküp LNG
Geçen ay New York’ta imzalanan anlaşma, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Beyaz Saray ziyaretiyle taçlandı. BOTAŞ, 2026’dan itibaren yıllık 4 milyar metreküp LNG tedarik edecek; toplam 70 milyar metreküp eşdeğeri gaz alacak. Woodside Energy ile 2030-2039 arası 5,8 milyar metreküp ek tedarik öngörülüyor.
Enverus Analisti Andrew Dittmar: “Asya alıcılar ABD sahasına doğrudan yatırım yapıyor; tedarik zincirine entegre oluyorlar.” dedi.
ABD’nin Asya’ya Ekim’de 3,6 milyon ton LNG sevkiyatı rekoru, Tayvan, Japonya ve Güney Kore’nin karbon nötr hedeflerini destekliyor.
Avrupa’da Rus gazı yasağı! ABD ve Katar devrede
AB’nin yıllık 21 milyon ton Rus LNG ithalatı (15,5 milyonu uzun vadeli sözleşmeli), 2027’de tamamen kesilecek. Rabobank’a göre, küresel LNG kapasitesi 161 milyon ton artacak; bunun yarısı ABD ve Katar’dan. Katar, Kuzey Sahası genişlemesiyle 31 milyon ton ek kapasite ekleyecek. Columbia Üniversitesi’nden Anne-Sophie Corbeau, “Rus LNG’si çekilse de fiyatlarda sıçrama olmayacak; yeni kapasite açığı kapatacak.” derken Kpler Analisti Arturo Regalado “Rus gazı Asya’ya kayacak, küresel ticareti değiştirecek.” dedi.
Talep yükselecek, fiyatlar düşecek
Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) Gas 2025 raporuna göre, 2030’a kadar 300 milyar metreküp yeni LNG kapasitesi devreye girecek. Net arz artışı yıllık 250 milyar metreküp olacak. Küresel gaz talebi 2024-2030 arası %1,5 artarak 380 milyar metreküp büyüyecek; Asya-Pasifik %50, Ortadoğu %33 pay alacak.
IEA Direktörü Keisuke Sadamori, “Bu dalga, sıkışık gaz piyasalarına nefes aldıracak.” dedi.
Düşük fiyatlar talep patlaması yaratacak; ancak IEA, yatırımların yavaşlaması halinde 2030 sonrası daralma uyarısı yapıyor.
Bakan Bayraktar: ABD Gazı, Türkmenistan’dan sonra en ucuzu
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, “ABD anlaşması, arz güvenliğimizi güçlendiriyor. Türkmenistan’dan sonra en ucuz gaz buradan gelecek. 2025 tahmini ithalatımız 59,5 milyar metreküp; ilk 8 ayda 26 milyar dolar ödedik. Bu faturayı düşürmek için çalışıyoruz.” dedi.
Anlaşma, nükleer enerji işbirliğini de kapsıyor; toplam hacim 43 milyar doları aşıyor. Türkiye, Karadeniz keşifleriyle (785 milyar metreküp) tam bağımsızlık yolunda ilerlerken, ABD ortaklığı Rusya-Ukrayna risklerini dengeliyor.