SADAT Kurucusu Adnan Tanrıverdi Kimdir, Nereli? Ne Zaman Vefat Etti?
Adnan Tanrıverdi, 1944 Konya doğumlu emekli tuğgeneraldir. Kara Harp Okulu’ndan mezun olduktan sonra Türk Silahlı Kuvvetleri’nde uzun yıllar görev yaptı ve 1992’de tuğgeneralliğe yükseldi. 1996’da emekli oldu. Emeklilik sonrası savunma ve strateji alanında çalışmalarını sürdürerek 2009’da uluslararası askeri danışmanlık hizmeti veren SADAT A.Ş.’yi kurdu. Tanrıverdi, ASDER ve ASSAM gibi kurumlarda da aktif rol aldı. 2016’da Cumhurbaşkanlığı Başdanışmanı olarak görevlendirildi.
Türkiye’de son yıllarda savunma, güvenlik ve strateji alanlarında yürütülen tartışmaların merkezinde yer alan isimlerden biri olan Adnan Tanrıverdi, hem askerî geçmişi hem de emeklilik sonrası görevleriyle kamuoyunda önemli bir profil oluşturdu. Türk Silahlı Kuvvetleri’nde uzun yıllar görev yapan Tanrıverdi, görev süresinin ardından özel savunma danışmanlığı alanında attığı adımlar, ulusal ve uluslararası güvenlik politikalarına dair görüşleri ve Cumhurbaşkanlığı danışmanlığı dönemindeki etkisiyle dikkat çekti.
SADAT Uluslararası Savunma Danışmanlık Şirketi üzerinden yürüttüğü faaliyetler, hem Türkiye’de hem de dış politika bağlamında sıklıkla gündeme geldi ve tartışmaların odağında yer aldı. Tanrıverdi’nin yaşam öyküsü, yalnızca askerî kariyerle sınırlı değil; aynı zamanda İslam dünyasında savunma ve stratejik iş birliği üzerine geliştirdiği düşünsel çerçeve ile de ele alınıyor.
Askerî Kariyer ve Görev Süreci
Adnan Tanrıverdi, 8 Kasım 1944’te Konya’da doğdu. 1966 yılında Kara Harp Okulu’ndan topçu subayı olarak mezun olduktan sonra Türk Silahlı Kuvvetleri’nin farklı birliklerinde görev aldı. 1980’li ve 1990’lı yıllarda kara topçusu başta olmak üzere çeşitli sahalarda sorumluluk üstlendi. 1992 yılında tuğgenerallik rütbesine yükseldi.
1996 yılında yürürlükte bulunan kadro planlaması doğrultusunda emekliye sevk edildi. Tanrıverdi, kamuoyuna yansıyan açıklamalarında, emeklilik sürecinin ardında dini inançları nedeniyle dışlandığına dair kanaat taşıdığını dile getirdi. Emekliliğin ardından TSK içindeki bazı personelin de benzer gerekçelerle görevlerinden uzaklaştırıldığı iddialarına yönelik dayanışma örgütlenmelerinde aktif rol aldı.
SADAT ve Stratejik Çalışmalar
Sivil hayatında savunma ve güvenlik alanından kopmayan Tanrıverdi, 2009 yılında SADAT A.Ş.’yi kurdu. Resmî kuruluş amacı, “İslam ülkelerinin savunma kapasitelerinin güçlendirilmesi ve bu ülkeler arasında askeri iş birliği geliştirilmesi” olarak açıklandı. Şirket, askerî eğitim, danışmanlık ve lojistik destek alanlarında faaliyet yürüttüğünü beyan etti.
Ancak SADAT, kuruluşundan itibaren siyaset, güvenlik ve kamuoyu tartışmalarının merkezinde yer aldı. Bazı muhalif çevreler ve medya organları, SADAT’ın “paralel bir askeri yapılanma” veya “milis güçleri eğitme” amacı taşıdığı yönünde iddialar ortaya attı. Tanrıverdi ise bu iddiaları kesin biçimde reddederek, SADAT’ın yasal bir ticari danışmanlık şirketi olduğunu vurguladı.
Dernek Faaliyetleri
Tanrıverdi, aynı zamanda ASDER (Adaleti Savunanlar Derneği) ve ASSAM (Adaleti Savunanlar Stratejik Araştırmalar Merkezi) bünyesinde de aktif görevler üstlendi. Bu yapılar, özellikle “İslam ülkeleri arasında ortak savunma mimarisi ve stratejik koordinasyon” fikrini temel alan görüşleriyle öne çıkıyor.
2016 yılında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından Cumhurbaşkanlığı Başdanışmanı olarak atanan Tanrıverdi, bu görevi özellikle 15 Temmuz darbe girişimi sonrası dönemde sürdürdü. 2020 yılında görevinden ayrıldı. Ayrılığın ardından yaptığı bazı açıklamalar, kamuoyunda “Mehdi” tartışmaları ile geniş yankı buldu.
Uluslararası güvenlik, strateji ve savunma politikaları üzerine çeşitli konferanslarda görüşler aktaran Tanrıverdi, düşünsel çizgisinde İslam ülkelerinin savunma alanında bağımsız ve ortak hareket etmesi gerektiği fikrini merkeze alıyor. Kendini, “millî ve manevi değerlerle uyumlu bir asker” olarak tanımlıyor. Tanrıverdi 4 Ağustos 2024'te kanser tedavisi gördüğü Başakşehir Çam ve Sakura Şehir Hastanesi'nde hayatını kaybetti.