Prostat kanseri
Prostat kanseri, prostat dokusunu oluşturan bazı hücrelerin anormal seyir göstererek tümör yapıları oluşturması sonucu meydana gelir. Kanserler, prostatın sadece bir kısmından gelişebileceği gibi birden çok kısmında da gelişebilir.
Genellikle 65 yaş üstünde görülen bu hastalık erken dönemlerinde hiçbir belirti vermeyebilir. Fakat tedavi edilmezse zamanla büyüyerek idrar kanalına baskı yaratabilir. Böyle hastalarda idrar yapmayla ilgili bazı şikayetler meydana gelir.
Tanı ve tedavide geç kalınmış bazı hastalarda kanserli dokular prostat içinde sınırlı kalmayıp etraf dokulara yayılım gösterebilir.
Prostat Kanseri Dereceleri ve Evreleri
Prostat kanserinin tedavisi, tümörün derecesi ve tümörün evresine
göre planlanır.
Tümör Derecesi
Prostat biyopsisinde kanser saptanırsa, patolog tarafından kanserli
doku değerlendirilir. En yaygın derecelendirme sistemi olan Gleason
Skorlama Sistemi kullanılır. Sonuçlar, tümörün büyüme hızı ve
normal dokudan farklılaşması hakkında fikir verir.
Düşük derece tümörün normal dokulardan aşırı farklılaşmadığı, yavaş büyüyeceği, yayılma riskinin az olduğu anlamına gelir. Yüksek derece risk ise tümörün normal dokulardan oldukça farklılaştığını, büyük ihtimalle hızlı büyüyeceğini ve vücudun diğer bölgelerine yayılabileceğini belirtir.
Prostat Kanserinin Evreleri
Prostat kanserinde evreleme, tümörün prostatta ve çevresinde ne
kadar yayıldığına bağlı olarak yapılır. Bu evreleme yapılırken
şunlar göz önüne alınır.
Tümörün boyutu
Tümörün prostatın içindeki dokularda ya da çevresindeki
yayılımı
Kanserin lenf nodlarına yayılıp yayılmadığı
Vücudun diğer bölgelerine yayılım durumu (metastaz)
Evre 1
İlk evrede tümör sadece prostat içindedir. Tümör, rektal muayene
ile hissedilemeyecek derecede küçüktür. Lenf nodlarına sıçrama veya
vücudun diğer bölgelerine yayılımı yoktur. Derecesi düşüktür.
Evre 2
2. evrede tümör prostatın içine doğru ilerlemiştir ama çevresinde
yayılmaz. Bu evrede tümör rektal muayene ya da görüntüleme
yöntemleri (MR) tespit edilebilir. Lenf nodlarına sıçrama veya
vücudun diğer bölgelerine yayılımı yoktur.
Evre 3
Üçüncü evrede tümör prostat kapsülünün ötesine ve seminal vezikül
(sperm kesesi) gibi dokulara yayılmıştır. Lenf nodlarına sıçrama
veya vücudun diğer bölgelerine yayılımı yoktur.
Evre 4
Dördüncü evrede kanser prostatın çevresindeki diğer dokulara
yayılır. Bu evrede genellikle lenf nodlarına, kemiklere, karaciğere
ya da akciğerlere yayılım olabilir (metastaz).
Prostat kanserinin derecesini saptamak, uygun tedavinin uygulanması ve hastalığın seyrini takip etmek açısından çok önemlidir.