İsrail-İran Savaşında Havayı Okumak: Askeri Meteorolojinin Rolü

Prof. Dr. Mikdat Kadıoğlu mikdat.kadioglu@gmail.com

Haziran 2025'te başlayan ve "Yükselen Aslan Operasyonu" olarak adlandırılan İran-İsrail çatışmasında askeri meteoroloji ve meteorolojik istihbaratın etkin kullanımı, askeri operasyonların başarısını belirleyen önemli bir faktör olarak öne çıkmaktadır. Operasyonun kaderini değiştiren meteorolojik unsurlar şu şekildedir:

1. Gece Operasyonlarında Termal İnce Ayar

• Termal haritalar ve gece görünürlüğü: İran’ın hipersonik ve "Cihad" balistik füzelerinin gece saldırılarında askeri meteoroloji uzmanlarınca hazırlanan yüzey sıcaklık dağılım haritaları etkin biçimde kullanılır.

• Rüzgâr analizi: Üst atmosfer rüzgârları, füzelerin rotalarının belirlenmesinde ve hava savunma sistemlerinin takibindeki hata oranlarının düşürülmesinde kritik rol oynar.

2. Bulut Örtüsünün Gizli Maskesi

• Uydu ile bulut analizi: METEOSAT uydu verileri sayesinde bulut yükseklikleri ve optik derinlik ölçümleri yapılır; bu veriler operasyonel gizlilik sağlamak için gündüz saldırılarında kullanılır.

• Hava keşif uçuşları: Meteorolojik raporlar (TAF) ile bulut tabakaları ve görüş mesafeleri belirlenerek keşif uçuşları planlanır ve operasyonel gizlilik korunur.

3. Veri Engeli: METAR ve TAF Kısıtlamaları

• Meteoroloji istasyonlarının kapatılması: İsrail'in hava sahasını kapatmasıyla birlikte METAR yayınları durdurulur; alternatif meteorolojik modellemeler (ECMWF ve GFS) hızla devreye alınır.

4. Hava Savunmalarına Meteorolojik Müdahale

• Elektromanyetik karışıklık (EMC) taktikleri: Nem ve sıcaklık değerlerinin radar performansını düşürdüğü durumlar kullanılarak radar sistemleri devre dışı bırakılır.

• İHA kullanımı: İnsansız hava araçları, özellikle sabah saatlerindeki sis tabakasından faydalanarak savunma sistemlerinin algılama yeteneklerini zorlar.

5. Hipersonik Füzelere Karşı Meteorolojik Önlemler

• Termodinamik modeller: Hipersonik füzelerin oluşturduğu plazma kalkanının performansı nem ve sıcaklık profilleriyle ilişkilendirilerek radar sistemlerinin kalibrasyonları sürekli güncellenir.

• Yüksek irtifa rüzgâr koridorları: Troposferik rüzgâr analizi ile füzelerin balistik sapmaları öngörülür ve savunma sistemleri buna göre ayarlanır.

6. Hava Üstünlüğünde Meteorolojik Avantaj

• Arazi termal haritaları: İran’ın balistik füze rampalarını tespit etmek amacıyla İsrail Hava Kuvvetleri’nin drone uçuşları meteorolojik verilerle desteklenir.

• Mikro İHA'lar: Yerel meteorolojik koşulların (rüzgâr, sıcaklık inversiyonu, toz taşınımı) gerçek zamanlı izlenmesi ile birliklere operasyonel üstünlük sağlanır.

7. Lojistik ve Stok Yönetiminde Meteoroloji

• Füze stoklarının çevresel kontrolü: Depo içindeki nem ve sıcaklık değerleri meteorolojik verilerle sürekli takip edilir ve mühimmat güvenliği sağlanır.

• İkmal güzergâhları: Alternatif lojistik yollar meteorolojik koşullara göre belirlenir ve ikmal güvenliği artırılır.

8. Bilgi Savaşı ve Atmosferik Etki

• Ses propagasyonu: Sıcaklık inversiyonları, sesin yayılmasını artırarak psikolojik etki yaratır. Meteorolojik verilerle bilgi operasyonları desteklenir.

• Medya yönetimi: Operasyonel güvenlik açısından meteorolojik bilgilerin paylaşımı kısıtlanarak medya manipülasyonları önlenir ve bilgi kirliliği kontrol altında tutulur.

Sonuç olarak, İsrail-İran çatışması meteorolojinin sadece hava tahmininden ibaret olmadığını, modern askeri operasyonların başarısında kritik bir unsur olduğunu göstermektedir. Meteorolojik istihbaratın doğru ve etkin kullanımı, gelecekteki askeri stratejilerde hayati önemini koruyacaktır.

Tüm yazılarını göster