Hizbullah’ın askeri kanadının lideri Heysem Ali Tabatabai kimdir?
İsrail’in Beyrut’un güney banliyölerine düzenlediği hava saldırısında Hizbullah’ın askeri komutanı Heysem Ali Tabtabai öldürüldü. Hizbullah, Tabtabai ile birlikte dört üyesinin daha hayatını kaybettiğini açıkladı. Tabtabai, ateşkes sonrası örgütün askeri komutanlığına atanmış ve Suriye ile Yemen’deki operasyonlarda aktif rol almış “ikinci nesil” bir isim olarak biliniyordu. ABD, Tabtabai’yi 2016’da Küresel Terörist listesine almış; hakkında bilgi verenlere 5 milyon dolara kadar ödül vadetmişti.
Ortadoğu’da son yıllarda üst düzey hedeflere yönelik gerçekleştirilen operasyonlar, hem ülkeler hem de bölgesel aktörler açısından kritik sonuçlar doğuruyor. İsrail’in Beyrut’un güney banliyölerine düzenlediği son hava saldırısı da bu çerçevede dikkat çekti. Operasyon, Hizbullah’ın askeri kanadında üst kademede yer alan Heysem Ali Tabtabai’nin ölümüne yol açarken, örgütün iç yapılanması ve bölgedeki dengeler yeniden masaya yatırıldı.
Hizbullah tarafından yapılan açıklamada Tabtabai’nin yanı sıra Kasım Hüseyin Bercavi, Mustafa Esad Baru, Rıfat Ahmed Hüseyin ve İbrahim Ali Hüseyin adlı dört üyenin daha hayatını kaybettiği duyuruldu. Bu gelişme, özellikle son yıllarda art arda kayıplar veren Hizbullah’ın askeri liderliğinde yeni bir boşluk daha doğurdu.
Örgüt, 2023–2024 arasında devam eden çatışmalarda birçok stratejik ismini yitirmiş; ateşkesin sağlanmasının ardından yeniden yapılanma sürecine girmişti. Tabtabai ise tam bu dönemde askeri komutanlık görevine getirilmiş, örgütün operasyonel gücünü toparlamakla görevlendirilmişti. Ancak yeni görev süresi uzun sürmedi; ateşkes sonrası yapılan operasyonla öldürüldüğü açıklandı.
TABTABAI’NİN YÜKSELİŞİ
Lübnanlı güvenlik kaynaklarının aktardığı bilgilere göre Tabtabai, İranlı bir baba ve Lübnanlı bir annenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Hizbullah’ın ilk kadrolarında yer almayan Tabtabai, zaman içinde özellikle Suriye ve Yemen’de birlikte çalıştığı milis gruplar sayesinde örgüt içinde etkin bir konuma yükseldi. Kaynaklar, Tabtabai’nin “ikinci nesil” isimler arasında sayıldığını, savaş alanındaki tecrübesinin örgüt içinde önem kazandığını belirtiyor.
İsrail ordusunun açıklamalarında Tabtabai’nin Hizbullah’a 1980’lerde katıldığı, örgütün seçkin birimi olan Rıdvan Gücü’nde de görev aldığı ifade edildi. Geçtiğimiz yıl Lübnan sınırında yaşanan çatışmalar sırasında Rıdvan Gücü’nün pek çok lideri öldürülürken, Tabtabai’nin bu dönemde operasyon birimini yönettiği bildirildi. Komutanların peş peşe kaybedilmesiyle rütbesi hızla yükselen Tabtabai, ateşkes yürürlüğe girdiğinde örgütün askeri kanadının başına getirildi.
ULUSLARARASI ARANANLAR LİSTESİ
Tabtabai’nin adı yalnızca bölgesel çatışmalarla değil, uluslararası yaptırımlarla da bağlantılıydı. ABD’nin Adalet İçin Ödül Programı, Tabtabai hakkında bilgi sağlayanlara 5 milyon dolara kadar ödül vadetmişti. Program açıklamasında Tabtabai’nin Suriye ve Yemen’de yürüttüğü faaliyetlerin, Hizbullah’ın bölgedeki varlığını sürdürmek için sağladığı destek mekanizmasının bir parçası olduğu belirtildi.
ABD Dışişleri Bakanlığı ise 26 Ekim 2016’da Tabtabai’yi Özel Olarak Belirlenmiş Küresel Terörist listesine dahil etmişti. Bu kapsamda, ABD yasaları uyarınca kendisine ait mal varlıkları dondurulmuş, Amerikan vatandaşlarının Tabtabai ile herhangi bir işlem gerçekleştirmesi yasaklanmıştı. Ayrıca Hizbullah’a bilerek destek sağlamak veya bunun için girişimde bulunmak da hukuki yaptırım kapsamına alınmıştı.
Bölgedeki güvenlik kaynakları, Tabtabai’nin Suriye’de daha önce hedef alınan saldırılardan sağ kurtulmasının örgüt içinde ona önemli bir prestij kazandırdığını, ancak son hava operasyonunun bu sürecin son noktası olduğunu açıkladı. Tabtabai’nin ölümünün ardından Hizbullah’ın askeri yapılanmasında nasıl bir düzenlemeye gidileceği ise henüz örgüt tarafından duyurulmadı.