Halkbank'taki hatalı döviz kuru olayının detayları

İşte Dilek Güngör'ün o yazısı...

HATA BLOOMBERG’DEN ZARAR YOK

Döviz kuru bilgilerinin internette hatalı yer almasının arkasından Bloomberg çıktı. Halkbank düşük kurdan yapılan işlemleri iptal etti. Bloomberg’e dava açılacak.

Halkbank'ta cuma gecesi döviz kuru bilgilerinin internette 39 dakika süreyle hatalı yer almasının perde arkası aralandı. Hatanın Bloomberg'den kaynaklandığı tespit edildi. Edinilen bilgilere göre, sistemsel sorun olduğu saatlerde EFT ve swift sistemi kapalı olduğu için para çıkışı olmadı, tüm işlemlere anında bloke konuldu. Banka ve müşterilerde herhangi bir kâr veya zarar oluşmadı. Banka hatalı veri akışı sağlayan Bloomberg hakkında hukuki işlem başlatacak.

SİSTEME HATALI VERİ GİRDİ
Bütün dünyada bankalar uygulayacakları kur bilgileri de dahil birçok finansal datayı Bloomberg veya Reuters gibi sistemlerden otomatik olarak sağlıyor. Bu hizmetler için söz konusu kuruluşlara para ödeniyor. Veri kaynaklarından gelen kur bilgilerini bankalar kendi sistemlerine aktarıyor. Cuma gecesi başta Halkbank ve ING olmak üzere birçok bankada da kur bilgilerinin hatalı yayınlanması Bloomberg'in BGN (Bloomberg Generic) sisteminden kaynaklandı. Şöyle ki, cuma gecesi Bloomberg BGN sistemine swap pointlerini yanlış girdi. Swap point, ne demek derseniz... Foreks piyasası 7/24 çalışıyor. Siz burada kuru belirlerken dünya piyasalarıyla entegre hareket ediyorsunuz. Dünya piyasalarında dolar/ TL yarın valörde (faiz hesaplamasına başlangıç oluşturan tarih), Türkiye'de ise bugün valörde işlem yapılıyor. Arada oluşan farkı kapatmak için de faiz farkı alınıyor. Bu alınan faiz farkına da swap point deniliyor. Faiz farkı üzerinden döviz kuru güncelleniyor. İşte Bloomberg BGN'de cuma gecesi bu swap point verisini sisteminde hatalı yayınladı.

BLOOMBERG'İN İTİBARI SARSILDI
Halkbank, Bloomberg'in hatalı veri aktarımını tespit ettikten sonra şirket yetkilileriyle görüştü. Şirket hatasını kabul ederek, güncelleme yaptı. Burada sorulması gereken şu? Birçok bankadan 'swap point'lerini toplayan Bloomberg'in bu gelen rakamların ortalamasını alıp, o veriyi sisteme koyması gerekirken yapmadığı... Uzmanlar, Bloomberg'in verileri hatalı yayınlamasıyla itibarının sarsıldığını belirtiyor.

HALKBANK MÜDAHALE ETTİ
Halkbank'ın Bloomberg ile temasa geçerek hatalı veriyi bildirmesinin ardından da şirket swap point'leri düzeltiyor. Yukarıda düzeltildikten sonraki ekran verisi net bir şekilde görülüyor.

VERİYİ HATALI GİRDİLER
Hatanın Bloomberg kaynaklı olduğu BGN ekranında açıkça görülüyor. Bloomberg, bankalardan alıp ortalamasını yazması gerektiği swap point verisini sisteme yanlış girince kur da değişiyor.

BLOOMBERG RADARA ALINMIŞTI
Son dönemde ABD'nin haber sitesi Bloomberg Türkiye'ye karşı başlatılan ekonomik darbenin en önemli aktörlerinden birisi olunca kamu, şirketi radarına almıştı. Hazine Müsteşarlığı'ndan, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu'na, Borsa İstanbul'dan bankalara kadar tüm aktörler Bloomberg'in veri ekranını kullanıyordu. Finansal datalar da onların terminallerinden geliyordu. Birçok kamu kurumunda terminallerin kapatılmasına başlandı. Halkbank'ta da 40 terminal kapatılırken böyle hatalı veri akışının olması manidar...

'MALUM BASIN' ALGI OPERASYONU BAŞLATTI
Cuma gece ne olduğu anlaşılmadan malum basın organları ve sosyal medya hemen algı operasyonlarına başladı. Gerçi bu sadece bugünün meselesi değil... Ekonominin can damarı KOBİ'lerin ana destekleyicisi olan ve bu vizyonuyla stratejik öneme sahip Halkbank, küresel güçlerle onların bir numaralı tetikçisi FETÖ'nün devamlı hedef tahtasında. 2008-2013 yılları arasında aktiflerini yüzde 175 büyütürken, kredi hacmini yüzde 240 artıran Halkbank, FETÖ'nün 17-25 Aralık darbe girişimi operasyonunda, hedef tahtasına konulmuştu. O tarihten bu yana büyüyen banka, bu yılın ilk yarısında 348 milyar TL ile sektörün en büyük beşinci bankası haline geldi. Son dönemde, ABD'nin dolar baskısı nedeniyle küresel ticarette yerel para birimlerinin kullanılması ön plana çıktı. Bu Halkbank üzerinden yapılacak işlemleri artıracak. Cuma günkü operasyonla bankanın itibarı zedelenmeye çalışılıyor.

BLOOMBERG'E HUKUKİ İŞLEM BAŞLATILACAK
Halkbank, hatalı veri girerek döviz kurlarında manipülasyona neden olan Bloomberg hakkında hukuki işlem başlatmaya hazırlanıyor.

22.01
İnternet bankacılığında kullanılan döviz kurlarında hata oluştu. Piyasada işlem yapıldıkça kademeli olarak düşüş yaşandı. Kur 6.56 TL'den başlayarak 3.88 TL'ye kadar geriledi.

22.39
Kurdaki düşüş 39 dakika sürdü. Sistemdeki sıkıntının kaynağı araştırıldı. Sorunun tespiti için arayüz firmasıyla görüşüldü.

22.57
Swap point verisinin Bloomberg'den hatalı yayınlandığı tespit edilir edilmez internet şubeleri üzerinden alım-satım işlemleri durduruldu. Banka Bloomberg yetkililerine ulaştı. Yayınladıkları hatalı verileri kontrol etmeleri istendi.

23.42
Bloomberg hatasını anlayıp verileri güncelledi. Böylece kur bilgileri siteye yeniden girildi.

İŞLEMLER İPTAL EDİLDİ
Peki Halkbank'ın internet sitesinden o saatte döviz işlemi yapıldı mı? Bloomberg kaynaklı hatalı kur datasıyla sınırlı sayıda işlem gerçekleşse de bunlar banka tarafından tespit edilip iptal edildi. Sosyal medya üzerinden yapılan algı operasyonlarında olduğu gibi söz konusu tutar milyarlarca dolar filan değil. 4 milyon dolar tutarındaki işlemlere de anında bloke konuldu ve iptal edildi. Söylentilerin aksine düşük kurdan yapılan sınırlı sayıdaki alım, swift ve EFT sistemi o saatte kapalı olduğu için müşteri hesaplarından başka yere transfer olmadı. Dolayısıyla bankanın ve müşterilerinin kâr veya zararı yok.

BAŞKA BANKALARDA NİYE OLMADI?
Şimdi diyebilirsiniz ki, neden başka bankalarda bu hata olmadı. Evet, her banka finansal datayı Bloomberg veya Reuters'tan alıyor. Ancak bazı bankalar aldıkları kur verisini piyasalar kapandıktan sonra müşterisine en iyi fiyatı verecek şekilde sürekli güncellemiyor. Halkbank ise bu güncellemeyi yapanlardan...