Fatih Camii Mimarı Kimdir? Mimar Sinan ile Mimar Atik Sinan Aynı Kişi mi?

Osmanlı mimarisinin en dikkat çekici yapılarından biri olan Fatih Camii, hem ihtişamlı duruşu hem de tarihsel önemiyle yerli ve yabancı ziyaretçilerin ilgisini çekmektedir. Ancak bu görkemli yapının mimarı kimdir, yapım süreci nasıldır ve Mimar Sinan mı yaptı yoksa Atik Sinan mı, gibi sorular da sıkça merak edilir. İşte tüm detayları...

Fatih Camii’nin mimarı kimdir?

Fatih Camii'nin mimarı, Mimar Atik Sinan’dır.

Fatih Sultan Mehmet’in isteği üzerine 1463-1470 yılları arasında inşa edilen camii, Mimar Atik Sinan tarafından yapılmıştır. Atik Sinan, Osmanlı’nın erken dönem mimarlarından biridir ve klasik mimari anlayışın ilk temsilcilerindendir.

Mimar Sinan ile Atik Sinan aynı kişi midir?

Hayır, Mimar Sinan ve Atik Sinan aynı kişi değildir.

Bu iki isim zaman zaman karıştırılsa da, Mimar Sinan Osmanlı’nın klasik döneminde, 16. yüzyılda yaşamış ve Kanuni Sultan Süleyman, II. Selim ve III. Murat dönemlerinde eserler vermiştir. En bilinen eserleri arasında Süleymaniye Camii ve Selimiye Camii yer alır.

Oysa Atik Sinan, Fatih Sultan Mehmet döneminde yaşamış olup, Mimar Sinan'dan yaklaşık 70-80 yıl önce eserler vermeye başlamıştır. Bu nedenle “Atik” (eski, öncü) unvanı ile anılır.

Atik Sinan’ın gerçek ismi nedir?

Atik Sinan’ın gerçek isminin "Sinanüddin Yusuf" olduğu bazı kaynaklarda geçmektedir. Müslüman olmadan önceki ismi ise Hristo'dur.

Ancak tarihi belgelerde bu isim netleşmemiştir. “Atik Sinan” unvanı, onun yaşça ve dönemce daha eski bir mimar olduğunu belirtmek için verilmiştir. “Atik” kelimesi, Osmanlıca’da “eski, ilk, öncü” anlamlarına gelir.

Fatih Camii neden bu kadar önemlidir?

Fatih Camii, İstanbul’un fethinden sonra inşa edilen en büyük yapılardan biri olup, "İstanbul’daki ilk büyük Osmanlı külliyesi" olma özelliği taşır.

Caminin bulunduğu yer, Bizans döneminin meşhur kilisesi Havariyyun (Havariler) Kilisesinin kalıntıları üzerine yapılmıştır. Bu da camiye tarihi ve dini anlamda özel bir önem kazandırmaktadır.

Fatih Külliyesi, cami dışında medrese, darüşşifa (hastane), kütüphane, hamam, imaret (aşevi), han, sıbyan mektebi gibi yapıları da içerir. Bu yönüyle Osmanlı şehircilik anlayışının da bir örneğidir.

Fatih Camii ilk haliyle günümüze kadar korunmuş mudur?

Hayır.

Fatih Camii, 1509 yılında meydana gelen büyük İstanbul depreminde zarar görmüş, 1766 yılındaki bir diğer büyük depremde ise büyük ölçüde yıkılmıştır. Caminin büyük bir kısmı bu tarihten sonra III. Mustafa döneminde yeniden yapılmıştır. Bu nedenle bugünkü Fatih Camii, ilk mimari yapısından farklı bir formdadır.

Mimar Atik Sinan başka hangi eserleri yapmıştır?

Atik Sinan, Fatih Camii dışında özellikle Fatih Külliyesi kapsamında yer alan yapıların mimarlığını da üstlenmiştir. Bunun dışında bazı Anadolu şehirlerinde cami ve külliye tarzı eserler inşa ettiği bilinmektedir. Ancak bu eserlerin birçoğu günümüze ulaşmamıştır veya tahrip olmuştur.

Fatih Camii, sadece bir ibadet yeri değil, aynı zamanda Osmanlı’nın mimari ve kültürel mirasının ilk büyük örneklerinden biridir. Bu yapının mimarı olan Mimar Atik Sinan, Mimar Sinan'dan çok daha önce yaşamış, klasik Osmanlı mimarisine yön veren önemli bir isimdir. İkisini birbirine karıştırmamak gerekir.