Ankara'nın Suyla İmtihanı: Yanlış Ezberler ve Acı Gerçekler

Prof. Dr. Mikdat Kadıoğlu
Prof. Dr. Mikdat Kadıoğlu mikdat.kadioglu@gmail.com

Suyun İki Ucunda Savrulan Başkent: Ankara, tarih boyunca bozkır ortasında bir şehir olarak su ile sınanmıştır. Bugün ise şehrin suyla olan sınavı, iki farklı uçta yaşanıyor: bir tarafta seller, diğer tarafta ise kuraklık. Kim dinlerse ona sesleniyorum: Yanlış Ezberleriinizi Bozun! Aynı şeyleri tekrarlayarak bir yere varamazsınız…

 

Suyun Fazlalığı: Seller

Kapalı Derelerin Açık Faturası: Ankara'da isminde "Dere" geçen birçok yerleşim yeri olsa da, şehirleşme ve altyapı çalışmaları nedeniyle bu derelerin çoğu günümüzde ya tamamen kurumuş, ya üzeri kapatılmış ya da kanalize edilerek görünmez hale getirilmiş durumda. Bentderesi semti ve bu semtten adını alan Bentderesi Caddesi buna en açık örneklerden biri; buradaki dere yatağının üzeri asfaltla kapatılarak yola dönüştürülmüş durumda. Çankaya'daki Cevizlidere, Kirazlıdere ve popüler Kavaklıdere mahalleleri ile adlarını taşıyan caddeler de benzer bir kaderi paylaşmış durumda. Ayrıca Çamlıdere ilçesi ve İncesu semti gibi isimleri eski derelerden alan yerleşimler, bugün dere izlerini yalnızca isimlerinde taşıyor. Elmadağ'ın Hasanoğlan Mahallesi'ndeki Dere Sokak ve Çamlıdere'nin Körler Mahallesi'ndeki Dere Sokak da fiziksel olarak dere varlığını artık yansıtmıyor.

 

ACİLEN: Kim dinlerse ona sesleniyorum: bu dereleri geri açın! Dere yatağı çevresindeki yerleşimleri Kıyı Kanunu'na uygun olarak geri çekin ya da subasman seviyesini en az 100 yıllık yağışlara göre belirleyip, bu seviyenin altında kapı veya benzeri yapılar inşa edilmesine izin vermeyin.

 

Suyun Azlığı: Kuraklık

Son Damlayı Yönetmenin Yolları: Ankara'da su kıtlığının temel nedeni, su talep-arz dengesizliğidir. Talep tarafında hızla artan nüfus, bahçe ve tarımsal sulamada şebeke suyunun yoğun kullanımı ve şebeke kayıplarının %40'a ulaşmasıyla su ihtiyacı sürekli yükselmektedir. Arz tarafında ise yetersiz yatırımlar, barajlara ulaşan su miktarının azalması ve mevcut kaynakların verimsiz yönetimi (örneğin içme suyunun yeşil alan sulamasında kullanılması gibi) nedeniyle arz talebi karşılayamamaktadır. Kurak geçen yıllar ve plansız kentleşme bu dengesizliği derinleştirmiş ve baraj doluluk oranlarını kritik seviyelere düşürmüştür.

 

ACİLEN: Kim dinlerse ona sesleniyorum: Kuraklık ve su kıtlığıyla mücadelede artık eski usul boru döşeyip su taşımak yerine, eldeki suyu doğru yönetmeli ve su kaynaklarını son damlasına kadar korumalıyız. Bunun için gelişmiş ülkelerde uygulanan bilimsel adımları atmamız gerekiyor:

  1. Yeraltı ve yer üstü su seviyelerini, toprak nemini, yağışları, buharlaşmayı ve bitki örtüsünün durumunu izleyebilecek Belediye Meteoroloji Birimi kurulmalı.

  2. Her yıl 1 Ekim Su Yılı başında Kentin Su Bütçesi hazırlanmalı ve uygulanmalı.

  3. Su açıklarını zamanında gidermek için Kent Kuraklıkla Mücadele Planı yapılmalı ve tüm paydaşlarla ortak hareket edilmeli.

  4. Yağmur suyu hasadıyla yağmur sularının kullanımına yönelik düzenlemeler teşvik edilmeli.

  5. Kentlerin ideal nüfus ve sanayi kapasiteleri su kaynaklarına göre belirlenmeli ve talep-arz dengesi buna göre kurulmalı.

  6. İçme suyu ve kullanma suyu birbirinden ayrılmalı; değerli içme suyu gereksiz yere harcanmamalı.

  7. "Yağmur bombası" gibi bilim dışı, gerçek çözümü erteleyecek radikal söylemlerden kaçınılmalı.

 

Sorunu Kabul Etmeden Çözüm Yok!

Ankara'nın sel ve kuraklık gibi su kaynaklı sorunlarını sadece iklim değişikliğiyle açıklamak, gerçeğin ancak küçük bir kısmını gösterir. Bu yaklaşım, problemin gerçek nedenlerini ve karmaşık yapısını basitleştirir ve gerçek çözümden uzaklaştırır. Ankara'daki su problemlerinin asıl sebepleri, altyapı yetersizliği, plansız kentleşme, verimsiz su yönetimi, betonlaşma ve dere yataklarının imara açılması gibi insan kaynaklı faktörlerdir. Ankara'nın su ile imtihanını ancak bu gerçekleri kabul ederek çözebiliriz.

DİĞER YAZILARI Ankara’nın Bitmeyen Sel Kabusu: Eski Yöntemlerle Yeni Sonuç Beklenemez Ankara'nın Suyla İmtihanı: Yanlış Ezberler ve Acı Gerçekler
Grand Kartal Otel Yangını: Göz Ardı Edilen Yangın Güvenliği.. Orman Yangını Mücadelesine Dair Eleştiriler ve Gerçekler Orman Yangınlarına Karşı Eviniz İçin Hayati Önlemler ve Yol Haritası
Tüm yazılarını göster