Aksaray’ın tarihine bakıldığında, coğrafi konumu ve ticaret yolunu bünyesinde barındırdığı için her dönemin en önemli şehri olmayı başarmıştır. Orta Anadolu’nun tam ortasında bulunan şehir, tarihi yapıları ve doğal güzellikleriyle görenleri kendine hayran bırakmaktadır. Tarihi dokusunu hala koruyan Aksaray’ın gezilecek yerleri yöresel lezzetleri ve kısaca tarihçesi haberimizde yer almaktadır.
Anadolunun en eski yerleşim yeri Aksaray’ın gezilecek yerleri, yöresel lezzetleri ve şehrin kısaca tarihçesi
Aksaray, tarih boyunca İpek Yolu’nun en önemli merkezlerinden biri olmuştur. Orta Anadolu’nun tam kalbinde olan şehir, başta Ihlara Vadisi olmak üzere, yer altı şehirleri, tarihi cami ve kiliseleri, antik kentleriyle ziyaretçilerine adeta göresel şölen yaşatmaktadır. Tarihi yerleri yanısıra doğal yaşam alanları da olan Aksaray’da gezilecek yerleri ve yöresel lezzetleri ve şehrin kısaca tarihçesine haberimizde yer verdik.
Anadolu’nun kalbi Aksaray’ın kısaca tarihçesi
Aksaray, tarihi antik dönemlere kadar dayanan eski bir yerleşim yeridir. Hititler döneminde "Garsaura" adıyla anılan şehir, son Kapadokya kralı Archelaos tarafından yıkılarak tekrardan inşa edilmiştir. Şehri yeniden inşa eden krala nispeten kente "Archaleis" adı verilmiştir. Daha sonra Roma Krallığı’nın himayesine geçen şehir, 1078 sonrasında civar yerleşimlerle birlikte Selçuklu himayesine girmiştir.
Aksaray, 1170 yılında Anadolu Selçuklu Devleti Sultan II. Kılıç Arslan tarafından tekrar imar edilmiş ve yaptırdığı saray nedeniyle Aksaray ismini almıştır. Sultanın çoğunlukla şehirde yaşaması ve sultan tarafından kente askeri tesisler inşa edilmesi sebebiyle de kente Dârüzzafer, Dârürribât ve Dârülcihâd unvanları da verilmiştir. Selçuklu Devleti'nin zayıflamasıyla Karamanoğulları Beyliği’nin egemenliğine geçen şehir, bir süre Eretna Beyliği ve Karamanoğulları arasında el değiştirmiştir.
1399 yılında Osmanlı himayesine geçen Aksaray’ın tarihçesinden anlaşıldığı üzere birçok devlete ve medeniyete ev sahipliği yapmıştır. Geçmişten kalan kalıntılarını hala bünyesinde barından Aksaray’ın gezilecek yerleri ve yöresel lezzetleri haberimizde yer almaktadır.
Ihlara Vadisi
Aksaray’ın Güzelyurt ilçesinin 18 kilometre uzaklığında bulunan Ihlara Vadisi ziyaretçilerini hem doğaya hem tarihe şahitlik ettirmektedir.
Eski adı Peristremma olan Ihlara Vadisi geçmiş dönemlerde toplulukların yerleştiği dünyanın en büyük kanyonu olarak bilinmektedir.
Pek çok tarihi kalıntıları bünyesinde bulunduran Ihlara Vadisi’nde kayalar oyularak yapılan kliseler oldukça dikkat çekmektedir.
Ziga Kaplıcaları
Yaprakhisar köyünde bulunan Ziga Kaplıcaları koruma altına alınmış termal turizm bölgesidir.
Traverten oluşumu ile dikkat çeken Ziga Kaplıcaları’nın mineral açısından çok zengin olan suyun sıcaklığı 47 derecedir.
Eğri Minare
Aksaray’ın merkezinden bulunan Eğri Minare, kırmızı tuğlalardan inşa edildiği için aynı zamanda kızıl minare olarak bilinmektedir.
Selçuklular tarafından 1221 ile 1236 yıllarında inşa edilen minare 800 yıldır varlığını korumaktadır.
Sümbüllü Kilisesi
Hakkında çok fazla bilgi bulunmayan Sümbüllü Kilisesi’nin 11. yada 12. yüzyılda inşa edildiği düşünülmektedir.
Kilise, tek nefli uzunlamasına dikdörtgen planlı olarak tasarlanmıştır.
Aksaray Zinciriye Medresesi
15. yüzyılın en görkemli yapılarından olan Zinciriye Medresesi Karamanoğulları İbrahim Bey tarafından inşa edilmiştir.
Açık avlulu medreselere örnek olan bu yapı, 20. yüzyılın başlarında kadar ilim öğretilmek için kullanılmıştır.
Nora Antik Kenti
Hasan Dağı’nın eteklerinde bulunan antik kent Roma ve Bizans dönemlerinde önemli bir askeri merkezi olarak kullanılmıştır.
Bizans dönemine ait olduğu düşünülen antik kentin içerisinde çok sayıda klise kalıntısı bulunmaktadır.
Hasan Dağı
Helvadere Göleti, Süt Kilisesi ve Nora Antik Kenti'ne ev sahipliği yapan Hasan Dağı'nın tepe noktası 3268 metredir.
Kış sporları hizmeti veren Hasan Dağı’nda aynı zamanda Yamaç paraşütü de yapılmaktadır.
Sultan Hanı
Anadolu’nun en büyük kervansarayı olan Sultan Hanı 1229 yılında, Alaaddin Keykubat tarafından yaptırılmıştır.
Sultan Hanı, Selçuklu süsleme sanatını en güzel örneğini sergilemektedir.
Güzelyurt Evleri
Aksaray şehir merkezine 28km uzaklıkta olan Güzelyurt evleri ilk başlarda Rumların yaşadığı bir yerdir.
Sonrasında Kurtuluş Savaşı bitimiyle mübadele gerçekleşmiş ve Rumlar Yunanistan'a göç etmiş, Yunanistan’da yaşayan Türklerde buraya yerleştirilmiştir.
Mimari yapılarıyla dikkat çeken Güzelyurt Evleri’nin kapılarında inşa edildikleri tarih yazmaktadır.
Aksaray’da Ne Yenir?
Anadolu mutfak kültürünün en güzel örneklerini gözler önüne seren Aksaray’ın yöresel lezzetleri şu şekildedir:
Kokina Çorbası
Aksaray yöresine özgü bir lezzet olan kokina çorbası; kuşbaşı et ile lahana turşusunun harika birleşimi olarak tanımlanıyor.
Aksaray Tava
Kuzu eti, domates, biber ve sarımsağın harmanlanması ile hazırlanan Aksaray tava, özel yapım kaplarda pişirilmektedir.
Soğanlama
Yöre halkının sıklıkla yaptığı soğanlama soğan ve kıymanın kavrulmasıyla meydana geliyor.
Sarığı Burma
Hamurdan yapılan sarığı burma, üzerine yağ dökülerek kızartıldıktan sonra servis edilmektedir.
Papara
Bayat ve kurumuş ekmeleri en güzel ve en lezzetli şekilde değerlendirmenin yolu olan papara soğan ve salçanın yağda kavrulmasıyla oluşuyor, içerisine peynir veya çökelek eklenerek servis edilen papara özel sos ile harmanlanıyor.