AİHM kararı kesinleşti! Hukukçular SuperHaber’e değerlendirdi: Demirtaş için tahliye yolu mu açılıyor?

DEM Parti, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM) eski HDP Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş’ın tahliyesine yönelik kararına yapılan iktidar itirazının reddedildiğini duyurdu. Böylece karar kesinleşti. Gelişme, hem siyasette hem de hukuk çevrelerinde büyük yankı uyandırdı.
SuperHaber’e konuşan hukukçular, kararın iç hukukta nasıl uygulanabileceğini ve sürecin olası sonuçlarını değerlendirdi.

“AİHM KARARI İÇ HUKUKTA YENİDEN DEĞERLENDİRME ZEMİNİ OLUŞTURDU”

Avukat Begüm Ece Pazarcı, AİHM kararının kesinleşmesiyle birlikte Türkiye’nin önünde yeni bir hukuki değerlendirme sürecinin doğduğunu belirtti.

Pazarcı şu ifadeleri kullandı:

“Selahattin Demirtaş davasında hem AİHM kararlarının kesinleşmesi hem de MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli’nin ‘tahliyesi hayırlı olur’ açıklamaları kamuoyunda ‘Demirtaş’a tahliye yolu açılabilir mi?’ sorusunu gündeme getirdi. AİHM kararları, Anayasa’nın 90. maddesi gereğince iç hukukta dikkate alınmak zorundadır. Bu nedenle mahkemelerimiz, kararları değerlendirirken hem AİHM gerekçesini hem de kendi hukuk sistemimizin usullerini dikkate alır.”

Pazarcı, AİHM kararlarının elbette bağlayıcı nitelikte olduğunu ancak uygulanma yönteminin her ülkenin hukuk düzeni içinde belirleneceğini vurguladı:

“Mahkemeler AİHM kararını doğrudan uygulayabilir veya iç hukuk çerçevesinde yeniden bir değerlendirme süreci başlatabilir. Bu tamamen yargının takdirindedir. Dolayısıyla tahliye hukuken mümkündür ancak süreç, Türk yargısının kendi iç usulleriyle ilerleyecektir.”

“MAHKEME KARARINA UYGUN GEREKÇELİ İNCELEME YAPMALI”

Begüm Ece Pazarcı, iç hukukta uyumlu bir uygulama için dikkat edilmesi gereken iki önemli noktaya değindi:

• Kararı veren mahkemenin AİHM kararına uygun gerekçeli bir inceleme yapması,

• İç hukuk normlarıyla çatışma varsa bu çatışmanın giderilmesi.

Pazarcı, MHP lideri Bahçeli’nin açıklamasını da “hukuk devletine duyulan güvenin bir yansıması” olarak yorumladı:

“Sayın Bahçeli’nin açıklaması, bir kişi özelinde değil, yargı bağımsızlığına ve hukuk sistemine duyulan saygının ifadesidir.”

“AİHM KARARININ ÖNEMİ: UZUN TUTUKLULUK VE GİZLİLİK KARARLARI”

Avukat Hadi Dündar, Demirtaş davasının uzun süredir hem Anayasa Mahkemesi hem de AİHM gündeminde olduğunu hatırlatarak şunları söyledi:

“Demirtaş 2016 yılında tutuklandığından bu yana süreç sürekli tartışıldı. 2020 yılında AİHM bir ihlal kararı vermişti. Bu karar sonrası dosya Ankara 19. Ağır Ceza Mahkemesi’nden 22. Ağır Ceza Mahkemesi’ne devredildi.”

Dündar, AİHM’in 8 Ağustos 2025 tarihli kararının önemine dikkat çekti:

“22. Ağır Ceza Mahkemesi 2024 yılında Demirtaş’a 11 ayrı suçtan 42 yıl hapis cezası vermişti. Ancak bu karar henüz üst mahkemelerce kesinleşmedi. Dolayısıyla tutukluluk hali sürüyor. AİHM kararı özellikle uzun tutukluluk ve gizlilik kararlarının orantısızlığına vurgu yapıyor. Bu durumun hukuk açısından ciddi biçimde değerlendirilmesi gerekiyor.”

Avukat Dündar, kararın siyasi yönüne dikkat çekilse de esasen hukuki eksikliklerin giderilmesi gerektiğini söyledi:

“AİHM zaman zaman siyasi değerlendirmeler yapabiliyor ancak burada hukuken eksikliklerin bulunduğu da ortada. Sayın Bahçeli de bu noktaya dikkat çekmiştir. Uzun tutuklulukların sonlandırılması ve yargılamaların hızlanması hukuk devleti ilkesi gereğidir.”

“BAZI ÜLKELER DE AİHM KARARLARINI UYGULAMIYOR"

Avukat Cüneyd Altıparmak ise kararın siyasi olarak değil, hukuki temelde değerlendirilmesi gerektiğini belirtti:

“AİHM kararının aynı döneme denk gelmesi nedeniyle siyasi olarak algılanmamalı. AİHM’in her kararı tamamen hukuki değildir; bazen politik gelişmeler üzerinden değerlendirmeler yapılabiliyor. Ancak bu karar, Demirtaş’ın uzun tutukluluğu ve adil yargılanma hakkı açısından önemlidir.”

Altıparmak, bazı ülkelerin AİHM kararlarını uygulamada geciktirdiğine dikkat çekti:

“Bazı ülkeler bu tür kararları uygulamıyor ya da geciktiriyor. Türkiye’de de uygulama süreci yargının takdirinde ilerleyecek.”

MHP lideri Bahçeli’nin açıklamasını “kararın uygulanmasının siyasi koşullarının olgunlaştığına dair bir sinyal” olarak yorumlayan Altıparmak, şu değerlendirmeyi yaptı:

“Sayın Bahçeli’nin çıkışı, yargı sürecinin önünü açabilir. Ancak son kararı elbette yargı verecektir. Yerel mahkeme, istinaf veya Yargıtay süreçleri devreye girebilir. Bir iki haftalık süreçte durumun nasıl şekilleneceği netleşecektir.”

SONUÇ: TAHLİYE HUKUKEN MÜMKÜN AMA KARAR YARGININ

AİHM’in Demirtaş kararı artık kesinleşmiş durumda. Ancak kararın nasıl uygulanacağı, tahliye sürecinin başlayıp başlamayacağı tamamen Türk yargısının takdirinde olacak.

Uzmanlara göre, karar iç hukukta yeniden değerlendirme zemini oluşturabilir; ancak sürecin seyri, mahkemenin gerekçeli incelemesine ve hukuki çatışmaların giderilmesine bağlı olacak.