11. yargı paketi komisyonda onaylandı: Çocukları suça sürükleyenlere ağır yaptırım! Cezalar artıyor, tahliyelere sıkı fren geliyor...
“11. Yargı Paketi” olarak bilinen düzenleme, TBMM Adalet Komisyonu’ndan geçti; Kovid dönemindeki erken tahliye uygulaması 31 Temmuz 2023 öncesi suçlar için 3 yıl uzatılırken, terör, örgütlü suçlar ile kadınlara ve çocuklara yönelik ağır suçlar kapsam dışında bırakıldı. Paketle birlikte taksirle yaralamadan kurusıkı silaha, bilişim dolandırıcılığından sosyal medya içeriklerine kadar birçok alanda cezalar ağırlaşıyor, denetim mekanizmaları sıkılaşıyor.
TBMM Adalet Komisyonu’nda kabul edilen ve kamuoyunda “11. Yargı Paketi” olarak bilinen teklifle; Kovid-19 sürecinde getirilen erken tahliye düzenlemesi 31 Temmuz 2023 öncesi suçlar için 3 yıl daha uzatılıyor, örgüt ve terör suçları ile kadın ve çocuklara yönelik ağır suçlar kapsam dışında tutuluyor.
Kurusıkı silahla ateş edenlere hapis, dolandırıcılık ve kart suçlarında kullanılan hesaplara el koyma, sosyal medyada erişim engeli ve bant daraltma, GSS prim borçlarının silinmesi ve GSM hatlarında sıkı kimlik doğrulaması gibi birçok alanda köklü değişiklik geliyor.
KOVİD DÜZENLEMESİ GENİŞLİYOR, TAHLİYE KAPSAMI DARALIYOR
Teklifle, pandemi döneminde getirilen ve kapalı cezaevinden açığa, açıktan da denetimli serbestliğe daha erken geçiş imkânı tanıyan “Kovid-19 düzenlemesi” 31 Temmuz 2023 ve öncesinde işlenen suçlar için 3 yıl daha uzatılıyor.
Ancak terör ve örgütlü suçlar ile alt soy ve üst soya, kardeşe, eşe, boşanılan eşe, kadına, çocuklara ve kendini savunamayacak durumdaki kişilere yönelik kasten öldürme, cinsel saldırı ve çocuğun cinsel istismarı suçları bu kapsamın dışında bırakılıyor.
Toplam cezası 10 yıldan az olan hükümlüler kapalı cezaevinde en az 1 ay, 10 yıl ve üzeri cezası olanlar ise en az 3 ay geçirdikten sonra, açık cezaevine ayrılma şartları oluşmuşsa 3 yıl daha erken açığa çıkabilecek. Açık cezaevinde bulunanlar da en az 3 ay açıkta kalmaları şartıyla denetimli serbestlikten 3 yıl erken yararlanabilecek.
AVUKATLARA DİSİPLİNDE “ZİNCİR SİSTEM”: TEKRAR EDEN HATA MESLEKTEN ATACAK
Avukatlık Kanunu’nda yapılan değişiklikle disiplin rejimi baştan sona yenileniyor.
Uyarma, kınama, para cezası, işten çıkarma ve meslekten çıkarma şeklinde kademeli bir sistem öngörülüyor. Bir avukat, aldığı disiplin cezasının kesinleşmesinden itibaren 5 yıl içinde yeni bir disiplin fiili işlediğinde, o fiile öngörülen cezanın bir derece ağırına hükmedilecek.
Bir kez işten çıkarma cezası almış bir avukat, 5 yıl içinde en az kınama gerektiren bir fiil işlerse meslekten çıkarılacak. İlk kez disiplin cezası alanlarda ise –meslekten çıkarma gerektiren haller hariç– mahkemelerin bir derece daha hafif ceza uygulayabilmesinin önü açılıyor.
Meslekten çıkarma dışındaki disiplin cezaları, uygulanmalarından 5 yıl sonra avukatın talebi üzerine sicilden silinebilecek. Tekerrür nedeniyle verilen işten çıkarma cezaları ise bu imkânın dışında kalacak.
TAKSİRLE YARALAMAYA DAHA UZUN HAPİS, KURUSIKIYA CEZA, ÖRGÜT SUÇUNDA ÇOCUK “KIRMIZI ÇİZGİ”
Türk Ceza Kanunu’ndaki değişikliklerle birçok suçta cezalar ağırlaştırılıyor:
Taksirle yaralama suçunda alt sınır 3 aydan 4 aya, üst sınır ise 1 yıldan 2 yıla çıkarılıyor. Birden fazla kişinin yaralanması halinde alt sınır 9 aya, üst sınır 5 yıla yükseliyor.
“Genel güvenliğin kasten tehlikeye sokulması” suçunda, yangın çıkarma, patlayıcı kullanma veya silahla ateş açma fiillerinde ceza aralığı 6 ay–3 yıldan, 1–5 yıla çıkarılıyor.
Kamuoyunda “kurusıkı” olarak bilinen ses ve gaz fişeği atan silahlarla bu suç işlenirse 6 aydan 3 yıla kadar hapis cezası verilecek; suç kalabalık ortamlarda işlenirse ceza yarı oranında artırılacak.
Suç işlemek amacıyla örgüt kurma suçunda örgüt kuran ve yönetenlere verilecek hapis cezasının alt sınırı 4 yıldan 5 yıla, üst sınırı 8 yıldan 10 yıla çıkarılıyor. Örgüt üyeleri için de üst sınır 5 yıla yükseliyor; örgütün silahlı olması halinde cezalarda artırıma gidiliyor.
Örgütün faaliyetleri çerçevesinde işlenen suçlarda çocukların “araç” olarak kullanılması, örgüt yöneticileri açısından cezayı yarısından bir katına kadar artıran ağırlaştırıcı sebep sayılıyor.
ULAŞIM ARAÇLARINI DURDURANA DA HAPİS: TRAFİKTE “EYLEM”İN BEDELİ ARTACAK
TCK’da yer alan ulaşım araçlarına yönelik suçların kapsamı da genişletiliyor.
Artık sadece aracın kaçırılması ya da alıkonulması değil; kara, deniz, demir veya hava ulaşım araçlarının hareketinin engellenmesi ya da seyir hâlindeyken durdurulması da suç sayılacak.
Kara ulaşım aracını hukuka aykırı şekilde harekete geçirmeyen ya da seyir halindeyken durduranlara 1–3 yıl, aracı başka yere götürenlere 2–5 yıl hapis cezası öngörülüyor.
Suçun konusunun deniz veya demiryolu aracı olması halinde ceza 3–7 yıl,
Hava ulaşım aracı olması halinde ise hareketin engellenmesi için 5–10 yıl, başka yere götürülmesi için 7–12 yıl hapis cezası verilebilecek.
Bu eylemler sırasında başka bir suç işlenirse, o suçtan da ayrıca cezaya hükmedilecek.
BİLİŞİM DOLANDIRICILIĞINDA HESAPLAR 48 SAAT ASKIYA ALINABİLECEK
Ceza Muhakemesi Kanunu’na eklenen hükümle, bilişim yoluyla işlenen nitelikli hırsızlık, nitelikli dolandırıcılık ve banka/kredi kartlarının kötüye kullanılması suçlarından elde edilen menfaatin bulunduğu hesaplara yönelik yeni bir mekanizma getiriliyor.
Banka, ödeme hizmeti sağlayıcısı veya kripto varlık hizmet sağlayıcısı; makul şüphe halinde suça konu hesapları 48 saate kadar askıya alabilecek.
Askıya alma işlemi derhâl savcılığa bildirilecek, hesap sahibi de işlem hakkında bilgilendirilecek.
Savcının yazılı emri veya hakim kararı ile bu hesaplarda bulunan suça konu tutarlara el konulabilecek; hakim kararı olmaksızın el koyma yapılmışsa 24 saat içinde hâkim onayına sunulacak, hâkim 48 saat içinde karar verecek, aksi hâlde el koyma kendiliğinden kalkacak.
Suça konu tutarın mağdura ait olduğu tespit edildiğinde iade, soruşturma veya kovuşturma aşamasında yapılabilecek.
Bu kapsamda askıya alma işlemi yapan kurum ve kişiler hukuki sorumluluktan muaf tutulacak.
HAKARETTE YENİ DÖNEM: SOSYAL MEDYA MESAJI “ÖN ÖDEME” KAPSAMINDA
Anayasa Mahkemesi kararına uygun olarak TCK’nın hakaret hükmü de yeniden düzenleniyor.
Mağdura doğrudan sesli, yazılı veya görüntülü ileti gönderilerek işlenen hakaret suçları “ön ödeme” kapsamına alınıyor. Böylece özellikle sosyal medya üzerinden kolayca işlenen hakaret fiillerinde şikayetçi ile fail arasındaki ihtilaf, dava açılmadan önce para ödemesiyle çözülebilecek.
Ancak kamu görevlilerine, görevleri nedeniyle yöneltilen hakaret bu kapsamda olmayacak; bu suçlarda kamu davası açılmaya devam edilecek.
Hakaret suçu, uzlaştırma kapsamından çıkarıldığı için daha önce uzlaştırma sürecine giren dosyalar için geçiş hükümleri de teklifte ayrıntılı şekilde yer alıyor.
SOSYAL MEDYADA İÇERİK KALDIRMA, ERİŞİM ENGELİ VE BANT DARALTMA
İnternette yapılan yayınlar yoluyla kişilik haklarının ihlali ile ilgili süreç baştan sona yeniden kurgulanıyor.
Kişilik haklarının ihlal edildiğini düşünen kişiler, sulh ceza hâkimliğine başvurarak içeriğin çıkarılmasını ve/veya erişimin engellenmesini isteyebilecek.
Hâkim, ihlalin ilk bakışta açık olduğu durumlarda 24 saat içinde karar verecek; ihlalin açık olmadığı durumlarda ise başvuru reddedilecek.
Gerekli görüldüğünde, başvuran kişinin adının ilgili URL’lerle ilişkilendirilmemesi de karara bağlanabilecek; bu konuda arama motorlarına da bildirim yapılacak.
Esas kural, yalnızca ihlale konu içeriğin bulunduğu URL’ye yönelik erişim engeli. Ancak bu yöntemle ihlalin önlenememesi veya içeriğin çıkarılmaması halinde, gerekçesi açıkça yazılmak kaydıyla sitenin tamamına erişim engeli getirilebilecek.
Kararların gereğini yerine getirmeyen erişim sağlayıcılar ile içerik ve yer sağlayıcıların sorumluları 1000 günden 5 bin güne kadar adli para cezasıyla karşı karşıya kalacak.
Günlük erişimi 10 milyondan fazla olan yurt dışı kaynaklı sosyal ağlarda içeriğin kaldırılmaması halinde ise kademeli olarak %50’den %90’a kadar bant daraltma uygulanabilecek.
GSS PRİM BORÇLARINA AF
Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’na eklenen geçici maddeyle, 1 Ocak 2016’dan önceye ait ödenmemiş GSS prim borçları ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve zammının tahsilinden vazgeçilecek.
Bu tarihe kadar ilgili dönem için ödenmiş primler ise iade veya başka bir borca mahsup edilmeyecek.
GSM HATLARINDA SIKI KİMLİK DOĞRULAMA, YABANCININ HATTI GÜNCELLENECEK
Elektronik Haberleşme Kanunu’nda yapılan düzenlemelerle sahte hat açılması ve kimlik hırsızlığına karşı sert tedbirler getiriliyor:
İşletmeciler, elektronik kimlik doğrulama özelliği olmayan kimlik belgeleriyle abonelik açamayacak.
Abonelik sırasında kimlik; belge ile birlikte yüz veya parmak izi özetine ilişkin biyometrik veriler ya da şifreli doğrulama yöntemleriyle teyit edilecek.
Yabancı uyruklu abonelerin kimlikleri Göç İdaresi üzerinden BTK vasıtasıyla kontrol edilecek, gerekli hallerde konum verileri paylaşılacak.
Gerçek veya tüzel kişilerin üzerine açılabilecek hat sayısına üst sınır getirilecek; sınırı aşan hatların bir kısmı kapatılacak.
Yabancı uyruklular, hükmün yürürlüğe girmesinden itibaren 6 ay içinde hatlarını güncellemek zorunda kalacak; bu süre BTK tarafından 6 ay daha uzatılabilecek. Kimliğini teyit ettirmeyen yabancıların hatlarının bağlantısı kesilecek.
Bu yükümlülüklere uymayan işletmecilere her bir hat için 20 bin liraya, başka bazı ihlallerde ise 50 bin–300 bin lira aralığında idari para cezaları uygulanabilecek.
NİTELİKLİ HIRSIZLIK, DOLANDIRICILIK VE KART SUÇLARINDA HAT KESİLECEK
Nitelikli hırsızlık, nitelikli dolandırıcılık ve banka/kredi kartının kötüye kullanılması suçlarında kullanıldığı tespit edilen mobil hatların bağlantısı da mahkeme kararıyla kesilebilecek.
Gecikmesinde sakınca bulunan hallerde Cumhuriyet savcısının yazılı emriyle hat derhal kesilecek; işlem 24 saat içinde hakimin onayına sunulacak. Hakim 48 saat içinde karar vermezse hat otomatik olarak yeniden açılacak.
Hat kesme kararına rağmen işlemi uygulamayan işletmecilere 50 bin–300 bin lira idari para cezası verilebilecek.
“GÜVEN VE İSTİKRAR” VURGUSU
Komisyon Başkanı AK Parti İstanbul Milletvekili Cüneyt Yüksel, teklifin kabulünün ardından yaptığı değerlendirmede; trafik güvenliğini hiçe sayanlar, silahla kutlama yapanlar, çocukları suça alet eden örgütler ve dijital dolandırıcılara karşı caydırıcılığın artırıldığını vurguladı.
Yüksel, düzenlemenin bireyler arasındaki uyuşmazlıkların çözümünün yanı sıra toplumda güven, istikrar ve barışın güçlendirilmesini amaçladığını belirterek, çıkarılacak kanunun “kâğıt üzerindeki teknik hükümlerden ibaret değil, toplum vicdanında karşılığı olan bir adalet adımı” olmasını hedeflediklerini ifade etti.
Kaynak: Haber Merkezi
Bunlar nasıl çocuk? Öğrencilerin alay ettiği öğretmen bu sefer de kürsüden düştü: Hastanede gözetim altındaGündem
Ankara’da tarihi hazırlık: PKK’nın feshi sonrası yeni yargı modeli masada! Teröristlere hangi cezalar verilecek?Gündem
Eşitliğe dikkat çekti! Adalet Bakanı Tunç’tan 11 Yargı Paketi açıklaması: “Bu bir af değil”Gündem