Mevlüt YÜKSEL / ÖZEL HABER
Ortadoğu’nun kapısı konumundaki Suriye, Hafız Esad ve yerine geçen oğlu Beşar Esad döneminde yıllarca dünyaya kapalı yönetildi.
Suriye’de Muhalifler Yıllarca Toplu Katliamlara Uğradı ve Göçe Zorlandı
Suriye’de baba Hafız Esad tam 29 yıl boyunca iktidarda kaldı. Hafız Esad ve Baas rejimi ülkeyi mezhepsel bir yapı ile yönetmeyi tercih etti. Buna karşı çıkanlar toplu katliamlara uğradı ve cezaevlerine atıldı. Suriye’de ilk olarak 2 Şubat 1982’de Hafız Esad liderliğindeki Baas rejimi, Müslüman Kardeşler’in Hama’da başlattığı bir halk ayaklanmasını bastırmak amacıyla binlerce insanın ölümüne yol açan bir katliam gerçekleştirdi. Hama şehri, önce ağır topçu ateşi ve hava bombardımanına maruz kaldı. Sonrasında ise rejim güçleri şehirde ev ev arama yaparak, muhalif insanları öldürüp cezaevine atarak tamamen yok etti.
Esad Yüzbinlerce İnsanı Kimyasal Silahlarla Katletti
Tunus’ta 2010 yılında başlayan Arap Baharı, Suriye’yi de etkiledi. Bunun sonucu olarak 2011 yılının Mart ayında Deraa’da başlayan barışçıl protestolar, güvenlik güçlerinin sert müdahalesiyle karşılaştı. Bu müdahaleler, protestoların ülke geneline yayılmasına ve şiddetlenmesine yol açtı. Suriyeli güvenlik güçleri protestoculara karşı toplu ölümlere yol açan güç kullandı. 2012 yılının ortalarına gelindiğinde, Suriye’de başlayan iç kriz tam anlamıyla bir iç savaşa dönüşmüştü.
Beşar Esad’ın emriyle 21 Ağustos 2013’te başkent Şam'ın Doğu Guta bölgesinde yapılan kimyasal silah saldırısında 1400'ün üzerinde sivil hayatını kaybetti. Rejim güçleri, 4 Nisan 2017'de de İdlib'in Han Şeyhun ilçesinde sivilleri kimyasal silah saldırısıyla hedef alarak bu yasaklanmış silahtan vazgeçmediğini gösterdi. Bu katliamda 100'den fazla sivil öldü, 500'den fazla sivil yaralandı.
Suriye İnsan Hakları Ağı’na göre, Esad rejimi, iç savaşın başlamasından sonra muhaliflerin kontrolündeki yerleşimlere 217 kez kimyasal silah saldırısı gerçekleştirdi. Hama, Humus, Halep ve Bayırbucak’ta yıllarca Türkmenlere karşı da sayısız katliam yapıldı.
ABD ve Avrupa Ülkeleri Esad’a Yönelik Göstermelik Baskı Açıklamaları Yaptı
Suriye’de halka yapılan inanılmaz saldırıların ardından Esad, uluslararası askeri müdahale çağrılarıyla karşı karşıya kaldı. Suriye muhalefeti, saldırıları Esad yanlısı güçlerin gerçekleştirdiğini iddia etti. Ancak Esad, kimyasal silah kullandığını reddetti ve eğer böyle silahlar kullanılmışsa bunun isyancılar tarafından yapıldığını savundu.
ABD, İngiltere ve Fransa liderleri, Esad rejiminin saldırıları emrettiğine dair istihbarata sahip olduklarını ileri sürdü ve misilleme saldırıları düzenlemeyi düşündüklerini açıkladı. Rusya, Çin ve İran ise askeri müdahaleye karşı çıktı. Batılı ülkelerin askeri müdahale tehdidi, Eylül ayında Rusya, Suriye ve ABD’nin tüm Suriye kimyasal silahlarını uluslararası kontrol altına alma konusunda anlaşmasıyla önlendi.
Rusya, İran, İsrail ve Suriye Yıllarca Beraber Hareket Etmiş
Hafız Esad ile Beşar Esad’ın yıllarca muhalif insanlara ve mezhepsel saldırılarına dünya yalnızca seyretti. Toplu katliamlar ve hapishanelerdeki korkunç işkencelerle yaklaşık iki milyon insanın hayatını kaybettiği ve engelli hale geldiği belirlendi. Esad ve Baas rejimi döneminde yaklaşık 14 milyon insanın Suriye dışına göç ettiği tespit edildi.
Esad ve Baas rejimi sonrası Suriye’de ortaya çıkarılan gizli belgelerde inanılmaz bilgiler ortaya çıkıyor. Şam’daki Hava İstihbarat Merkezi’nde bulunan gizli belgelerde, İran, Esad ve İsrail arasında yıllarca gerçekleşen işbirliği bilgileri bulundu. Belgelerde kimyasal, koordinat, haberleşme ve bilgi transferiyle ilgili gizli kalması gereken bilgiler olduğu öğrenildi.
Ayrıca, Esad ve Baas rejiminin kaçarken yok edemediği belgelerin, Suriye Yeni Yönetimi tarafından bir süre sonra açıklanacağı bildirildi.


