Komşuda Türkiye paniği! Türkiye süper güç olarak geri dönüyor! Avrupa güvenlikte Türkiye’ye bağımlı

Geçen ay, bir ton ağırlığındaki TB3 tipi bir insansız hava aracı (İHA), Türk yapımı bir uçak gemisinden havalandı ve kısa bir görev sonrası güvenli bir şekilde güverteye indi. Türkiye’nin en büyük İHA üreticisi Baykar’ın başkanı Selçuk Bayraktar’a göre, otonom bir aracın bunu başardığı ilk olay bu.

Bayraktar, TCG Anadolu’nun mürettebatına, “Bir zamanlar denizlerde nasıl hakimiyet kurduysak, sizler, Barbaros Hayreddin’in torunları olarak bugün yeni bir dünyanın kapılarını açtınız” dedi.

NATO üyesi Türkiye’nin askeri gücü yükselişte. Bu sırada Avrupa, Rusya’nın revizyonist politikalarına karşı güneydoğu kanadını korumak için iyi donanımlı bir müttefike ihtiyaç duyuyor.

Cumhurbaşkanı Erdoğan geçen ay, “Avrupa güvenliği Türkiye olmadan düşünülemez, özellikle savunma sanayimiz nedeniyle” dedi.

Türkiye ve Avrupa yıllardır “farklı dillerde” konuşuyor ve AB üyelik müzakereleri dondurulmuş durumda. Ancak, Trump’ın NATO’ya ilgisizliği ve Avrupa güvenliğine kayıtsızlığı ışığında, bir Batılı diplomata göre, Türkiye’nin “stratejik önemi” olan bir ülke olarak rolü, AB ile daha yakın bir işbirliğini kaçınılmaz kılıyor.

Erdoğan’ın AB üyelik müzakerelerini yeniden başlatmak için bir araç olarak gördüğü Türkiye’nin askeri ağırlığı tartışılmaz. Dışişleri Bakanı ve eski istihbarat şefi Hakan Fidan, artık düzenli olarak Avrupa zirvelerine davet ediliyor. NATO dışişleri bakanları da Çarşamba günü Türkiye’de planlı bir toplantı için bir araya gelecek.

Avrupalı bir yetkili, “Ankara ile daha yakın bir angajman için istek var… yeni süreçler ve kanallar açılıyor” diyerek değişen dönemi işaret etti.

Türk donanması, Karadeniz’e giriş ve çıkış deniz yollarını kontrol ediyor. 355.000 aktif personeliyle Türk Silahlı Kuvvetleri, NATO’nun Avrupa tarafındaki en büyük ordu. Avrupa, Ukrayna için 30.000 askerden oluşan bir caydırıcı güç oluşturmakta zorlanırken, ulusal savunma için yapılandırılmış ancak yurtdışında (Libya, Somali) görev deneyimi olan Türk ordusu, katılmayı kabul ederse hızlıca etkili bir barış gücü misyonu oluşturabilir.

Bir Batılı güvenlik yetkilisi, “Türkler güç kullanmayı biliyor ve kayıplardan korkmuyor” dedi. “Terörist karşıtı operasyonları verimli ve İHA kullanımı Ukrayna’daki herhangi bir gözetleme görevine uygulanabilir.”

Türkiye’nin savunma sanayii de gelişiyor. Avrupa ülkeleri Ukrayna’yı donatmaya ve kendi askeri stoklarını yenilemeye çalışırken, Türk zırhlı araçları, savaş gemileri, İHA’ları ve mühimmatları, büyük ölçüde yerli bileşenlerle seri üretiliyor.

Devlet savunma şirketleri STM ve ASFAT, Ukrayna için korvetler üretiyor. Özel şirket Repkon, ABD ve Almanya’da 155 mm topçu mermisi üretim hatları kurdu. Devlet şirketi TUSAŞ, Türk hava kuvvetleri için beşinci nesil savaş uçağı “Kaan”ın ilk teslimatlarını 2028’e planladı.

Daha acil olarak, Rusya’nın Ukrayna’yı tam ölçekli işgaliyle İHA tedarik eden Baykar, yakın zamanda İtalyan savunma şirketi Leonardo ile bir ortak girişim anlaşması imzaladı. Bu anlaşma, Baykar’ın Ortadoğu’daki müşterilerinin ötesinde, büyüyen Avrupa İHA pazarına girmesine yardımcı olabilir.

İHA savaşı ve gelişmiş sinyal istihbaratı (SIGINT), Türk ordusunun PKK’ya karşı sert karşı saldırısında da belirleyici oldu. Bu hafta PKK, ateşkes ilan ederek kendi kendini feshettiğini duyurdu.

Geçen ay Financial Times’a konuşan Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, “Avrupa 800 milyar avroluk savunma harcaması öngörüyor ve Türkiye bu konuda yardımcı olabilecek az sayıda ülkeden biri” dedi ve uluslararası silah satışlarının geçen yılki 7,2 milyar dolara kıyasla “dramatik bir şekilde arttığını” ekledi.

Chatham House düşünce kuruluşundan kıdemli araştırmacı Galip Dalay, “Avrupa-Türkiye ilişkileri geçmişte kısmen üyelik süreciyle ilgiliydi ve hukuk devleti gibi konuları içeriyordu. Şimdi tamamen jeopolitik” diyor. “Ancak yine de karşılıklı bağımlılık ve ihtiyaçlar var. Avrupa'nın güvenliği aynı zamanda Türkiye'nin güvenliğidir.”

Örneğin, Ukrayna’da bir ateşkes, Rusya’nın Kırım’daki varlığını yeniden yapılandırarak Karadeniz ve Doğu Akdeniz’de yeniden askeri güç projeksiyonu yapmasına olanak tanıyabilir.

Londra King’s College’da savaş ve strateji profesörü Alessio Patalano, “Stratejik olarak, statüko birçok açıdan Türkiye’yi destekledi” diyor. “Karadeniz ve Kafkaslar’da daha güçlü bir Rusya, hem Avrupa hem de Türkiye için bir meydan okuma olur.”

Türkiye’nin savunma sanayiinin ivmesini sürdürmek için de Avrupa’ya ihtiyacı var; bu, zayıflayan ekonomisinde güçlü kalan az sayıda sektörden biri.

Londra’daki Uluslararası Stratejik Araştırmalar Enstitüsü’nde savunma tedariki uzmanı Tom Waldwyn, “Türkiye, Avrupa’ya ‘Neler yapabileceğimizi ve bunu ne kadar iyi yaptığımızı görün’ demeye çalışıyor” diyor. Enstitü, Türk savunma sanayisi üzerine bir dizi çalışma yayınladı.

“Ancak sektör, sürdürülebilirlik sorunları, sermaye eksikliği, aşırı hırslar ve beyin göçüyle karşı karşıya. Avrupa’ya da ihtiyacı var” diye ekliyor.