İstanbul depreminden 8 saniye önce uyarı mesajı gönderdi! Yerli deprem uyarı sistemi EDİS ilk sınavını geçti!
Yıldız Teknik Üniversitesi Teknopark’ta geliştirilen yerli deprem erken uyarı sistemi EDİS, Silivri’de yaşanan 6,2 büyüklüğündeki depremde ilk büyük sınavını başarıyla verdi. Sistem, 66 istasyondan topladığı verileri 7 salisede analiz ederek, depremi merkez üssünde 8 saniye, uzak bölgelerde ise 69 saniye önceden bildirdi.
EDİS, yapay zeka destekli teknolojisiyle deprem verilerini anlık olarak analiz ediyor
EDİS’İN ÇALIŞMA PRENSİBİ
. Sistem, fay hatlarına yerleştirilen 66 istasyon ve Marmara Denizi’nde 21 deniz tabanı istasyonuyla sismik hareketleri algılıyor. Depremi 7-11 salise içinde tespit eden EDİS, yıkıcı dalgalar ulaşmadan saniyeler, hatta dakikalar öncesinde uyarı gönderiyor. CEO Ali Emre Erişen, sistemi “araba hava yastığı”na benzeterek, ne kadar çok istasyonun fay hattında yer alırsa, uyarının o kadar hızlı iletileceğini belirtti.
MARMARA’DAKİ İSTASYON AĞI
EDİS’in Marmara Bölgesi’nde Çanakkale’den İzmit’e uzanan 66 istasyonu bulunuyor. Marmara Denizi’nde ise 21 istasyon, deniz tabanına sabitlenmiş durumda. Büyük İstanbul depreminin beklendiği fay hattı, Tekirdağ, Bakırköy-Yeşilköy ve Heybeliada açıklarındaki üç ana istasyon üzerinden takip ediliyor. Her istasyonda 5 ivme ölçer yer alıyor ve 10 dönümlük arazilerde sondaj yöntemiyle kuruluyor.
DEPREMDE BAŞARILI SINAV
Silivri’deki 6,2’lik depremde EDİS, Marmaraereğlisi’nde 8 saniye, İzmir-Manisa sınırındaki Akhisar’da ise 69 saniye önce uyarı gönderdi. Sistem, artçı sarsıntılarda da Silivri, Marmaraereğlisi, Mudanya, Adalar ve Bandırma’daki 14 istasyon üzerinden uyarı verdi. Daha önce 16 Ekim 2024’te Malatya’daki 6,0’lık depremi 40 saniye önceden haber veren EDİS, Marmara’daki en büyük sınavını başarıyla geçti.
ANDROİD’DEN FARKLI TEKNOLOJİ
EDİS, Android telefonlardaki sismometre tabanlı uyarılardan farklı çalışıyor. Android sistemleri sarsıntıyı algıladıktan sonra uyarı gönderirken, EDİS fay hatlarındaki sensörlerden doğrudan sismik hareketliliği tespit ederek tehlikeyi ilk haber veren sistem oluyor. Deniz tabanındaki istasyonlar, binlerce kişiye aynı anda uyarı bildirimi gönderiyor.
HEDEF: TÜRKİYE GENELİNE YAYILMAK
Erişen, EDİS’in 5 yıl içinde Türkiye geneline yayılarak tüm kurulumlarını tamamlamayı hedeflediklerini belirtti. “Her saniyesinde hayat var” diyen Erişen, sistemin yıkıcı depremler öncesi kazandırdığı zamanın hayati önem taşıdığını vurguladı.
