Afrika’da Türk hakimiyeti: SİHA ve silah satışında patlama var!

Alman Deutche Welle (DW) gazetesi de yayımladığı haberinde Türkiye’nin Afrika'daki başarılarını ve Batı için riskleri yazdı.

DW, yazısında Türkiye'nin kıtadaki düzinelerce hükümetle askeri işbirliği anlaşmaları imzalamasının ardından Afrika ülkelerine SİHA ve diğer silah satışlarında patlama yaşandığını dile getirdi. Haberde şöyle denildi: “Türkiye, kıtadaki ekonomik ve kültürel etkisini stratejik olarak genişletmekle geçen on yıldan sonra Afrika'daki güvenlik ayak izini artırıyor. Türk hükümeti son zamanlarda özellikle Batı Afrika'da bir dizi güvenlik anlaşması imzaladı ve Afrika'ya silah ihracatı patladı.

Türkiye'nin Afrika silah pazarındaki payı binde 5 ile hala çok küçük. Ancak Alman Uluslararası ve Güvenlik İşleri Enstitüsü (SWP) tarafından Türkiye'nin Afrika'daki güvenlik diplomasisi üzerine 2022 tarihli bir araştırmaya göre, savunma satışlarındaki hızlı büyüme "çarpıcı". Türkiye, Rusya, Çin, Fransa ve ABD gibi geleneksel silah ihracatçılarına güvenilir bir alternatif olduğunu kanıtlıyor.

İngiliz düşünce kuruluşu Chatham House'dan Abel Abate Demissie, Afrika hükümetleri için "Türkiye, askeri donanım satın almanın bir yolunu sağlıyor" dedi. Etiyopya'nın başkenti Addis Ababa'dan Abel, Türk silahlarının nispeten ucuz olduğunu, teslimat sürelerinin daha kısa olduğunu ve bürokratik engellerden kurtulduğunu söyledi. Nijerya Devlet Başkan Yardımcısı Türk savunma teknolojisine övgüde bulunarak, bunun ülkeyi teröristlerden kurtarma çabalarını hızlandıracağını söyledi.

SWP'ye göre,Afrika ülkeleri en çok Türk yapımı zırhlı araçlar, deniz teçhizatı, piyade silahları, SİHA'lar satın almakla ilgileniyor.

Türk silahları neden popüler?

Türk SİHA'ları Suriye, Libya ve Azerbaycan'ın dağlık Karabağ bölgesinde çok etkili olarak kullanıldı. Son zamanlarda, Bayraktar TB2 SİHA'ları, çok sayıda Rus tankını imha ederek Ukrayna'da da ün kazandı. Türkiye için Afrika, Ankara'nın yükselen savunma/havacılık endüstrisi için potansiyel olarak büyük bir pazardır ve 2002'de 56 şirkete kıyasla 2020'de yaklaşık 1.500 şirket aktif.

15 ülke Türk zırhlısı kullanıyor

En az 15 Afrika ülkesi, birkaç rakip Türk firması tarafından yapılan zırhlı araçları da kullanıyor. Geçen ay bir Türk tersanesi Nijerya donanması için 2 yeni açık deniz devriye gemisinin omurgasını döşerken, bir Türk havacılık şirketi ise 6 saldırı helikopteri gönderecek.
Afrika ülkeleri, Türkiye'nin silahlarıyla ilgilenmekle kalmıyor. Türkiye'nin savaş alanındaki tecrübesi, onu Afrika'da değerli bir ortak yapıyor.

Uluslararası bir danışmanlık şirketi olan Development Reimagined için Nijerya merkezli bir siyasi analist olan Ovigwe Eguegu, güvenlik yardımı için de "büyük bir talep" olduğunu söyledi. Türkiye, Afrika ülkelerinin çoğuyla askeri anlaşmalar imzaladı. Anlaşmalar kapsam olarak farklılık göstermekle birlikte, araştırma merkezlerine teknik ziyaretler, kurumlar ve şirketler arasındaki personel değişimleri ve eğitimleri kapsayabilir. Türkiye’nin en büyük yabancı üssü TÜRKSOM'un olduğu ve 15 bin kişilik ordusunun üçte birini Eş-Şebab'a karşı mücadelede eğittiği Somali'de önemli bir varlığı söz konusu.

Nijeryalı askeri personel Türkiye'de SİHA eğitimi alırken, 2020'den beri Kenyalı polis memurları eğitiliyor. Eguegu, "Türkiye'nin isyan bastırma deneyimi memnuniyetle karşılanıyor ve sömürgeci geçmişi olmayan Müslüman çoğunluklu bir ulus olarak kıtada yüksek düzeyde bir güvene sahip. NATO üyeliği de Türkiye ile derinleşen bağların Afrika ülkeleri için düşük bir diplomatik maliyeti var".

CUMHURBAŞKANI ERDOĞAN ETKİSİ

Eguegu, Afrikalı olmayan herhangi bir liderden daha fazla Afrika ülkesini ziyaret eden Erdoğan'ın Türkiye'yi bir "Afro-Avrasya devleti" olarak yeniden tanımladığını belirtti. "Kimliğini Afrika ile bağlayarak, kendisini Afrika ülkelerinin tarafsız bir ortağı haline getirdi.

PARA BAĞIŞI YAPIYORLAR

"Türkiye'nin nüfuzunu genişletmek için son hamlesini yaptığı Batı Afrika ve Orta Afrika'da yer alan, teröristlerin vurduğu Sahel ülkeleri, Türkiye'den, çok deneyimli olduğu terörle mücadele konusunda destek almak için can atıyor. Türkiye Burkina Faso, Çad, Mali, Moritanya ve Nijer'den oluşan G5 Sahel Ortak Gücü'ne 2018 yılında terörle mücadele için 5 milyon dolarlık katkı sağladı.

O zamandan beri Nijer, Nijerya, Togo ve Senegal ile askeri işbirliği ve savunma anlaşmaları imzaladı. Afrikalı bir düşünce kuruluşu olan Güvenlik Araştırmaları Enstitüsü'nde araştırmacı olan Senegal merkezli barış ve güvenlik analisti Aissatou Kante, bu durumun kıtanın Türkiye'ye giderek daha fazla stratejik önem atfettiğini gösterdiğini söyledi. Afrika ülkeleri, güvenlik alanı da dahil olmak üzere ortaklıklarını çeşitlendirmekle açıkça ilgilense de, Kante, Türkiye ile imzalananlar gibi savunma anlaşmalarını, Afrika'nın güvenlik krizlerine tek çözüm olarak görmenin bir tehlikesi olduğunu söyledi. Kante, savunma anlaşmalarının yeniden canlandırılmasının "birden fazla tehditle karşı karşıya olan devletlerin artan bir şekilde askerileşmesi" konusunda endişeleri artırdığını söyledi.”